Struktura rynku finansowego oraz jego funkcje

2025.08.13 2022.05.18 Struktura rynku finansowego oraz jego funkcje

Jana Kanehttps://www.liteforex.pl/blog/authors/jana-kane/

Światowy rynek finansowy: struktura, funkcje, uczestnicy rynku

Czym jest światowy rynek finansowy i jego struktura. Uczestnicy rynku finansowego, ich współdziałanie i funkcje w systemie. Wskaźniki ekonomiczne rynków finansowych

Do czego ta teoria? Terminu „rynek finansowy” nie można nazwać jednym z tych, z którymi powinien zapoznać się początkujący trader w pierwszej kolejności, jednak tym nie mniej należy orientować się w strukturze rynka finansowego. Rozumienie tego, jak zbudowany jest rynek finansowy oraz w jaki sposób współdziałają między sobą jego uczestnicy, może dać traderowi nowe możliwości inwestowania, pomoże zoptymalizować wydatki i zminimalizować ryzyko. Nie znając teorii, nie można zostać profesjonalnym praktykiem. Poświęćcie 10 minut na ten przegląd. Myślę, że nie będzie to czas stracony.

Struktura światowego rynku finansowego

Czy zdajecie sobie sprawę, z czym macie do czynienia, czytając o rynkach finansowych? Banki, ubezpieczeniowe fundusze gwarancyjne i emerytalne. Można bez końca wymieniać struktury, składające się na rynek finansowy. Z niniejszego przeglądu dowiecie się:

• Jakie są rodzaje rynków finansowych.
• Kim są uczestnicy rynków finansowych i jak między sobą współdziałają.
• Jakie instrumenty (aktywa) są przedmiotem współdziałania między uczestnikami rynku.
• Jakie są funkcje rynków finansowych.

Mimo, iż podejścia do określenia struktury rynku finansowego oraz roli każdego jej uczestnika różnią się, ten przegląd przedstawi Wam ogólny zarys.

Podstawy dla tradera, czyli na wszystko przyjdzie czas

Nie wierzcie, jeśli Wam powiedzą, że rozumienie terminu „rynek finansowy” oraz znajomość jego struktur i funkcji to niezbędna informacja dla każdego tradera. To nie jest tak. Jednak powiedzieć, że nie jest potrzebna dla zrozumienia przez tradera rynku również nie wolno. Zaczynając handel, nie studiujemy Forex od „a” do „zet”, działamy, próbujemy i nabieramy wprawy. I dopiero, kiedy zdobędziemy jakieś doświadczenie metodą prób i błędów, zwracamy się do wiedzy. Może to być webinarium, kurs tradingu, artykuły szkoleniowe czy książki o Forex „a” do „zet”. W zależności od poziomu naszego przygotowania, wyszukujemy tę czy inną informację. I podczas, gdy nowicjusz czyta o tym, że istnieją dwa rodzaje analizy rynku, fundamentalna i techniczna, i widzi w tym korzyść, to bardziej doświadczony trader z wcale nie mniejszym zainteresowanie dowie się, co leży u podstaw tradingu, częścią czego jest rynek walutowy, jego miejsce pracy. Jak mówią, na wszystko przyjdzie czas.

Struktura rynku finansowego

Wszystkie rynki narodowe i międzynarodowe razem stanowią jego wysokość rynek finansowy. W jego arsenale są banki, fundusze (emerytalne, ubezpieczeniowe, walutowe) i wiele innych instytucji ekonomicznych, z pomocą których realizuje się nagromadzenie i ponowny podział środków pieniężnych.

W taki skomplikowany sposób zbudowany system, jak rynek finansowy ma wielopoziomową strukturę, łączącą pięć rodzajów rynków (inaczej rzecz ujmując podstawowych segmentów): rynek walutowy, rynek kredytowy, rynek ubezpieczeń, rynek inwestycji i papierów wartościowych. Jak zapewne rozumiecie, rynek walutowy Forex stanowi 1/5 rynku finansowego.

1. Rynek walutowy: Forex

Rynek, na którym przedmiotem współdziałania uczestników rynku jest waluta i wszystko, co odnosi się do jej ekwiwalentu. Instrumentami mogą również być instrumenty pochodne (np. CFD na walutę). W zależności od formy rozliczeń bywa gotówkowy i bezgotówkowy, z punktu widzenia przeprowadzenia transakcji – bieżący (spot) i terminowy rynek walutowy. Rynek terminowy z kolei dzieli się na:

• Forward. Cechy: umowne cenotwórstwo, pośrednicy transakcji p banki komercyjne, gwarancji brak.
• Futures. Cechy: cenotwórstwo na podstawie ruchu notowań giełdowych, pośrednik – giełda, gwarancja – depozyt rezerwowy.
• Kontrakty opcyjnie na swapy walutowe.

Operacje z walutą mogą być dokonywane zarówno na giełdzie, jak i na rynku pozagiełdowym (Międzybankowy rynek walutowy, Forex).

2. Rynek kredytowy

Na tym rynku odbywa się ponowny podział swobodnych środków od tych, którzy je posiadają tym, którzy ich nie mają. W odróżnieniu od rynku inwestowania, rynek kredytowy jest głębszy (ma trzypoziomową strukturę) i posiada bardziej surowe wymagania co do spełnienia przez uczestników swoich zobowiązań. Poziomy rynku kredytowego:

• BC oraz banki komercyjne. Tu Bank Centralny spełnia funkcję regulującą. Za pośrednictwem kredytów BC reguluje masę pieniężną, wspiera banki, tymczasowo popadające w trudne sytuacje, wspiera zbywalność systemów bankowych i usuwa niewspółmierności kasowe.
• Banki komercyjne i ich klienci.
• Stosunki kredytowe między osobami prawnymi a fizycznymi, łącznie z prywatnymi pożyczkami, pożyczkami społecznościowymi, mikrofinansowaniem i t. d.

3. Rynek ubezpieczeń

Wyodrębniony jako oddzielny kierunek, gdyż towarzystwa ubezpieczeniowe na poziomie światowym są jednymi z podstawowych inwestorów. Oferując różnego rodzaju usługi ubezpieczeń, gromadzą kapitał, który mogą tymczasowo inwestować w depozyty, metale, giełdę.

4. Rynek inwestycji

Stanowi system, oparty na swobodnej konkurencji i stosunkach partnerskich między podmiotami działalności inwestycyjnej. Ma wiele wspólnego z giełdą, gdzie ma miejsce inwestowanie w papiery wartościowe, ale może również mieć formę nakładów inwestycyjnych, podstawowych środków i t. d. Najprościej, pod pojęciem inwestowaniem rozumie się zainwestowanie środków pieniężnych w dowolny aktyw w celu późniejszego zarobienia po upływie jakiegoś czasu przez wzrost ceny aktywu lub dywidend.

5. Giełda papierów wartościowych: papiery wartościowe

• Jest ogółem stosunków wzajemnych między uczestnikami rynku w związku z emisją (wypuszczeniem) i obrotem papierami wartościowymi. Handel jest możliwy zarówno na giełdach, jak i poza jej granicami. Na giełdach notują się tylko te papiery, które przeszły listing, to znaczy odpowiadają określonym wymaganiom. Aktywami są:
• Akcje – proste, uprzywilejowane. Proste akcje dają prawo wzięcia udziału w zarządzaniu spółką (tzn. dają prawo głosu podczas zebrania akcjonariuszy). Dochodowość lokowania pieniędzy w spółki dywidendowe nie jest stała i może nie zostać wypłacona decyzją akcjonariuszy lub w przypadku straty. Akcje uprzywilejowane to akcje z ustaloną i gwarantowaną do wypłaty dochodowością, nie dające prawa głosu na zebraniu akcjonariuszy.
• Obligacje – korporacyjne (emitent – firma), municypalne (emitent – miejscowe władze), państwowe, międzynarodowe (na przykład euroobligacje). Bywają również obligacje z prawem pierwszeństwa (posiadacz będzie jednym z pierwszych, który otrzyma pieniądze podczas likwidacji spółki) i z wariantem subskrypcyjnym (bardziej dochodowe, ale i bardziej ryzykowne). Istnieje gradacja ze względu na stopę kuponu i warunki wykupu.
• Indeksy – instrumenty skonsolidowane, składające się z koszyka papierów wartościowych, odzwierciedlają średnią statystykę cen sektora lub ogólnie branży.
• Derywaty – instrumenty pochodne, będące wielopoziomowym systemem papierów wartościowych.
• Fundusz inwestycyjny typu ETF. ETF to fundusz indeksowy, akcje którego są w obiegu na giełdzie. Struktura inwestowania funduszu może być dowolna, zaczynając od papierów spółek poszczególnego sektora, na dywersyfikacji portfela z akcjami, złotem i t. d. kończąc. W odróżnieniu od udziałowych funduszy inwestycyjnych z akcjami ETF można przeprowadzać dowolne operacje, w tym z papierami wartościowymi.

Jak wiecie, rynek walutowy Forex stanowi jedną piątą rynku finansowego.

Jest i inna, ogólniejsza, ale dokładniejsza klasyfikacja rynku światowego: rynek walutowy, papierów wartościowych i surowców. Pierwszy zawiera wszystkie operacje z dowolnymi walutami (łącznie z kryptowalutami), drugi – wszystko, co jest związane z papierami wartościowymi, trzeci obejmuje metale, ropę, towary i usługi, łącznie z nietradycyjnymi wariantami inwestowania (antykwariat, dzieła sztuki i t. d.). wszystkie trzy rynki łączą kredytowe, inwestycyjne i inne stosunki wzajemne.

Funkcje rynku finansowego

Rola rynku finansowego we współczesnym cywilizowanym społeczeństwie jest ogromna. W jego funkcje wchodzi mobilizacja kapitału, jego dystrybucja między branżami, kontrola i wsparcie procesu reprodukcyjnego, a także podniesienie efektywności systemu ekonomicznego w ogólnym pojęciu.

Podstawowe funkcje rynku finansowego, realizowane przez jego uczestników, są następujące:

• Organizacja efektywnych stosunków wzajemnych między wszystkimi uczestnikami rynku, zaczynając od osób prywatnych i indywidualnych inwestorów, na dużych inwestorach instytucjonalnych kończąc.
• Kontrola i regulacja procesów, zachodzących w systemie finansowym: regulacja masy pieniężnej, kontrola z zachowaniem przez uczestników rynku ustalonych zasad, koncesjonowanie, opracowywanie norm prawnych.
• Mobilizacja kapitału i jego podział w taki sposób, aby jego wykorzystanie było maksymalnie efektywne i przynosiło dodatkową wartość.
• Minimalizacja ryzyka, łącznie z zapobieganiem oszustw (przeciwdziałanie praniu pieniędzy). Zapewnienie przejrzystego cenotwórstwa i niedopuszczanie do manipulacji ceną.
• Zapewnienie zbywalności rynku.
• Gwarancja uczciwości i przejrzystości zawierania transakcji.
• Funkcja informacyjna.

U podstaw działalności rynku finansowego leżą obowiązki banków narodowych dot. kontroli kursów walut, ustalaniu stop procentowych i t. p. Giełdy papierów wartościowych oraz walutowe, a także banki komercyjne mają bezpośredni stosunek do rozwoju rynku aktywów finansowych. Rynek papierów wartościowych jest najbardziej interesującym dla inwestorów segmentem rynku finansowego.

Uczestnicy rynku finansowego

W jakimś stopniu każdy z nas w mniejszym lub większym stopniu jest uczestnikiem rynku finansowego. Każdy z nas z nas wykonuje jakiś zawód, wnosząc swoją cegiełkę w tworzenie PKB, coś kupuje, pośrednio wpływając tym samym na inflację oraz poziom cen konsumentów. Ktoś zostaje inwestorem, kupując walutę lub monety kolekcjonerskie, inwestując pieniądze w depozyty bankowe, spółki inwestycyjne, korzystając z kredytów.

Teoria ekonomiczna proponuje swoją klasyfikację, zależną od jego segmentu. Zakłada ona, że rynek finansowy w uproszczonej formie to stosunek wzajemny dwóch typów uczestników: sprzedających i kupujących. Trzecią kategorią są pośrednicy, biorący bezpośredni udział w transakcjach jako towarzysze organizatorów i gwarantów. Przy czym jeden i ten sam ppodmiot rynku finansowego może występować jednocześnie w roli sprzedającego i kupującego, i pośrednika.

1. Rynek walutowy:

• Sprzedający. Podstawowymi sprzedającymi są państwo i banki. Państwo, sprzedające walutę poprzez upoważnione organy wypełnia tym samym funkcję regulującą. Sprzedającymi są również spółki, prowadzące zagraniczną działalność gospodarczą (sprzedające w walucie obcej) i osoby fizyczne.
• Kupujący. Wszystkie podmioty, będące sprzedającymi, mogą występować również jako kupujący.
• Pośrednicy. Do tej kategorii można odnieść banki komercyjne, punkty wymiany i t. d. W penwym stopniu pośrednikami mogą także być i brokerzy.

2. Rynek kredytowy:

• Pożyczkobiorcy. Na poziomie międzynarodowym pożyczkobiorcami są państwa i stosunek zadłużenia zagranicznego do PKB uważany jest za jeden z kluczowych wskaźników statystycznych stanu gospodarki kraju. Na poziomie krajów pożyczkobiorcy to osoby prywatne, miejscowe organy władzy i t. d. Dobrym przykładem struktury wielopoziomowej rynku kredytowego jest system hipoteczny USA, gdzie pod hipotekę banki wypuszczały papiery wartościowe w celu akumulacji nowego kapitału na późniejsze kredytowanie.
• Kredytodawcy. Są to uczestnicy rynku finansowego, posiadający wolny kapitał, gotowi do jego powiększenia: osoby prywatne, inwestujące w depozyty, które następnie przekierowują się na kredytowanie, kupujący papiery dłużne (ubezpieczeniowe, emerytalne, fundusze inwestycyjne). W jakimś stopniu każdego inwestora można nazwać kredytodawcą, ponieważ przekazuje on swobodne środki w celu uzyskania procentu, które idą na rozwój. Można do kredytodawców odnieść państwo, które przeprowadza emisję i przez Bank Centralny rozdziela pieniądze między pożyczkobiorców.
• Pośrednicy. Wszyscy, którzy uczestnicą w organizacji rozdzielenia pieniędzy: banki, brokerzy, dilerzy, zarządzający spółkami inwestycyjnymi. Fundusze ubezpieczeniowe, emerytalne można również odnieść do pośredników, akumulujących i lokujących kapitał.

Rynek kredytowy jest ściśle związany z rynkiem inwestycyjnym i giełdą. Na przykład obligacje korporacyjne są jednocześnie i instrumentami pozyskiwania pieniędzy, i papierem wartościowym. Obligacje państwowe to jeden z ulubionych instrumentów z minimalnym ryzykiem funduszy inwestycyjnych.

3. Rynek ubezpieczeń:

• Ubezpieczyciele. To firmy, posiadające odpowiednią licencję na okazywanie usług ubezpieczeniowych. Bywają towarzystwa ubezpieczeniowe otwarte (oferują usługi wszystkim uczestnikom rynku), captive (będące pododdziałem holdingu i działające w jego interesach) oraz spółki reasekuracji ryzyka.
• Ubezpieczający. Osoby prywatne, firmy, organizacje, kupujące usługi ubezpieczeniowe w celu zminimalizowania ryzyka.
• Pośrednicy. Brak, transakcje realizowane są bezpośrednio między ubezpieczycielem a ubezpieczającym.

Wszystkie rynki są ściśle ze sobą związane. Jak już mówiłem wcześniej, firmy ubezpieczeniowe są jednocześnie i uczestnikami rynku inwestycji. Można tu również odnieść instrumenty ubezpieczeniowe (na przykład różne swapy), wykorzystywane przez podmioty również rynku akcji.

4. Rynek inwestycji.

5. Giełda:

• Emitenci. Do nich odnoszą się spółki i organizacje, które wypuszczają takie, czy inne papiery wartościowe: akcje, obligacje i t. d. Przeprowadzając emisję, emitenci zgadzają się na wypełnienie wszystkich wymagań, wskazanych (uzgodnionych) w chwili emisji.
• Inwestorzy. Wszyscy ci, którzy kupują emitowane papiery wartościowe w celu uzyskania dochodu. Bywają strategiczne (kupujące kontrolny pakiet akcji) i mniejszościowe (portfelowe, skupujące papiery wyłącznie w celu uzyskania dochodu).
• Pośrednicy. Giełdy, banki, gwaranci emisji, agencje rankingowe, audytorzy oraz inni uczestnicy, zaangażowani w organizację emisji i ulokowania papierów wartościowych.

Zaprezentowaną powyżej klasyfikację można zgrupować w następujący sposób:

• Państwo i Banki Centralne (organizacje regulowania i kontroli). Zarządzając największym co do zakresu kapitałem, podmioty te spełniają bardziej rolę kontrolną i regulującą.

• Regulatory (organizacje regulowania i kontroli). Struktury, które nie biorą bezpośredniego udziału w transakcjach (dlatego nie można ich odnieść do pośredników), ale spełniają funkcję kontrolującą. Funkcję regulowania ma BC i państwa, ale także może to być oddzielna struktura, CPO (samoregulująca się organizacja).
• Organizacje pomocnicze (organizacje, obsługujące rynki finansowe i pośredników finansowych). Struktury, zajmujące się działalnością organizacyjną: walutowe, giełda papierów wartościowych oraz towarowa, brokerzy, gwaranci emisji, audytorzy, depozytariusze, rejestratorzy, firmy clearingowe oraz konsultingowe .
• Banki (pośrednicy finansowi). Pośrednicy, biorący udział w podziale kapitału, regulacji rynku i w kontroli przestrzegania ustalonych zasad.
• Osoby prawne (kredytodawcy, inwestorzy, pożyczkobiorcy). Największa grupa uczestników: spółki, zajmujące się rozlokowaniem oszczędności emerytalnych klientów, inwestowaniem, ubezpieczaniem, fundusze hedgingowe, zarządzające spółki powiernicze, brokerzy, dilerzy, prywatne organizacje kredytowe, spółki, zajmujące się dowolnym rodzajem działalności oraz biorące udział w obrocie pieniężnym.
• Osoby fizyczne (kredytodawcy, pożyczkobiorcy, inwestorzy): traderzy, spekulanci, prywatni zarządzający, inwestorzy długoterminowi oraz po prostu zwykli ludzie, o czym mówiłem na początku rozdziału.

Ważne wskaźniki rynku finansowego – traderowi pod rozwagę

Na ogół doświadczeni traderzy aktywnie wykorzystują w pracy kalendarz ekonomiczny, bezpłatnie udostępniany przez brokera. Rekomenduję i Wam nabyć takiego nawyku, jeśli jeszcze tego nie zrobiliście, a tymczasem niewielki przegląd kilku najważniejszych wskaźników kalendarza ekonomicznego oraz rady, w jaki sposób je analizować:

• Stopa procentowa. Jeden z podstawowych instrumentów, pozwalający na zarządzanie zakresem masy pieniężnej, tym samym również korygując inflację. Stanowi stopę, w oparciu o którą Bank Centralny gotów jest na refinansowanie banków komercyjnych. Podniesienie stopy procentowej pociąga za sobą wzrost stóp kredytowych i depozytów, co stymuluje zmianę nastrojów konsumenckich na inwestowanie. To z kolei obniża poziom inflacji. Efekt wzrostu stopy procentowej zależy od gospodarki kraju. Dla krajów rozwiniętych (na przykład USA) wzrost stóp pociąga za sobą wzrost kursu waluty amerykańskiej. W słabszych krajach podniesienie stóp procentowych może zostać odebrane jako próba utrzymania stagnacji, a zatem obniżenia zainteresowania inwestorów.
• Non-Farm Payrolls. Sprawozdanie o zmianie liczby zatrudnionych w sektorze pozarolniczym USA. Uważane jest za najbardziej znaczących sprawozdań, ale jego wpływ na dolara USA trwa stosunkowo krótko (kilka godzin). Publikowane jest w pierwszy piątek miesiąca o 15:30 (16:30) czasu moskiewskiego. Statystyka tworzona jest na podstawie danych ponad 400 gospodarstw domowych i publikowana przez ministerstwo pracy USA. w teorii mającym wpływ na kurs dolara USA czynnikiem będzie odstępstwo faktu od prognozy o ponad 40K. w praktyce wiele zależy od towarzyszącej statystyki oraz nastrojów inwestorów.
• Indeks cen konsumentów. Obliczany jest dla konkretnej grupy towarów i usług, które wchodzą do koszyka konsumenckiego przeciętnego mieszkańca kraju. Analiza indeksu za bieżący rok odbywa się w porównaniu z bazowym (wzorcowym). Tworzenie bazy statystycznej dla obliczeń rekomendowanego MFW, EBOR i ONZ, ale wspólnego podejścia tu nie ma, w każdym kraju są inne niuanse obliczeń. Warianty metodyki obliczeń – na podstawie indeksów Low, Laspeyresa i Paasche. Wzrost indeksu oznacza spadek siły nabywczej (rzeczywistego popytu) i częściowo może świadczyć o wzroście inflacji.

W zakresie takich wskaźników, jak PKB, poziom inflacji, bezrobocia, sądzę, że wszystko jest jasne: im lepszy wskaźnik, tym bardziej optymistyczne są nastroje inwestorów rynku walutowego i giełdy.

Ważne: kalendarz ekonomiczny to tylko informacyjne narzędzie pomocnicze i nijak nie może służyć jako podstawowe narzędzie budowania strategii. W chwili pojawiania się wiadomości rynek wyróżnia się szczególną zmiennością, dlatego często kalendarz wykorzystywany jest przeciwnie, do tego, aby zwinąć transakcje.

Jeśli postanowiliście jednak spróbować handlu w oparciu o kalendarz ekonomiczny, dam Wam kilka rad:

• Porównujcie czynnik faktyczny z prognozą. Jeśli na przykład wzrost PKB wyniósł 2% przy prognozie 3%, to wpłynie na rynek negatywnie. Weźcie pod uwagę, że możliwe jest zrewidowanie statystyki.
• Szacujcie prawdopodobieństwo wydarzenia i oczekiwania inwestorów. Na przykład jeśli fakt podniesienia stóp procentowych podczas posiedzenia FED jest oczywisty, to inwestorzy uwzględnią to wcześniej i w chwili publikacji wiadomości znacznych wahań nie będzie.
• Analizujcie ważność wiadomości w porównaniu z innymi czynnikami. Na przykład jeśli w spokojnym czasie pojawienie się statystyki dot. zapasów ropy w USA okaże znaczny wpływ na notowania, to w czasie szczytu wojny handlowej między USA a ChRL ta statystyka pozostawała praktycznie niezauważalna.

Na tym koniec. Zapraszam do dyskusji w komentarzach. Do szybkiego zobaczenia!

P.S. Podobał się mój artykuł? Udostępnij go w sieciach społecznościowych, najlepszy sposób na podziękowanie:)

Wykres cen EURUSD w czasie rzeczywistym