Zasada „trend to Twój przyjaciel, handluj zgodnie z trendem” jest świetna, jednak przesadna pewność siebie nigdy nie kończy się dobrze. Tendencje, na ogół, odwracają się bardzo szybko na tle stopniowego odnotowywania zysku przez dużych graczy. Można, oczywiście, stawiać na euforię, wyczerpanie cyklu życia trendu, jednak bez sygnałów ze strony analizy technicznej wyłapanie takich sytuacji jest naprawdę trudne. Grupa wzorów handlu przeciw trendowi, łącznie z wcześniej dokładnie przestudiowaną formacją 1-2-3, takie sygnały pozwala otrzymać. Dzisiaj porozmawiamy o jeszcze jednej, bardzo popularnej konfiguracji graficznej – «Trzech Indian».
Artykuł obejmuje następujące tematy:
Formacja „Trzej Indianie”: historia oraz opis modelu
Po raz pierwszy spotkałem się z tą formacją w książce Lindy Raschke „Sekrety giełdowe”, chociaż później zrozumiałem, iż handel z jej wykorzystaniem odbywał się dużo wcześniej. Na przykład w handlu harmonicznym występuje bardzo podobny wzór „Trzy ruchy”, a w świecowej analizie – „Trzy góry” oraz „Trzy rzeki”. O odmianach formacji porozmawiamy w naszych kolejnych materiałach, teraz spróbuję wyjaśnić jej istotę ekonomiczną.
Oczywistym jest, iż wcześniej czy później trend wyczerpuje się. Na „byczym” rynku jest coraz mniej kupujących, gotowych nabyć aktywa za bieżące ceny i na odwrót, na „niedźwiedzim” – sprzedających, wierzących w kontynuację pochodu na południe. Poważni gracze czekają na sygnał dot. zmiany tendencji i, jak tylko on się pojawia, zaczynają zamykać wcześniej utworzone pozycje. Na wykresie powstają trzy kolejne ekstrema – „Indianie”. Przy czym brak możliwości „byków” do przesunięcia notowań znacząco powyżej świadczy o ich słabości i uruchamia falę wyprzedaży.
W celu identyfikacji wzoru wykorzystuje się kilka sposobów: wizualny (przewiduje wzrokowe poszukiwanie trzech kolejny powstających w warunkach trendu wzrostowego szczytów), liniowy (po dwóch pierwszych Indianach przeprowadza się linię, jej przecięcie z wykresem pozwala określić miejsce, gdzie będzie znajdować się trzecie ekstremum) i kulminacyjny (formacja uważana jest za utworzoną, jeśli notowania po zakończeniu trzeciego szczytu powróciły do poziomu maksimum drugiego Indianina)
Handel zgodnie z formacją jest różnorodny i będzie pasował zarówno agresywnym, jak i konserwatywnym traderom. Ci pierwsi mogą działać zgodnie z wcześniej opisanymi systemami prób. Powinni być gotowi do wielu strat, które w konsekwencji łatwo pokryć jedną pomyślną transakcją. Otwarcie pozycji odbywa się po zamknięciu bara testu linii 1-2pod warunkiem, iż znajduje się poniżej danego diagonalnego oporu. Prościej rzecz ujmując, powinien mieć miejsce nieudany test linii dwóch pierwszych Indian. StopLoss jest wąski i znajduje się na poziomie o kilka pipsów wyżej, niż bieżące maksimum. Trader powinien rozumieć, czym ryzykuje, przecież działa przeciw trendowi.
W przypadku handlu wg. kumulacji punkt wejścia znajduje się na poziomie maksimum bara drugiego Indianina, StopLoss – na poprzednim ekstremum. Takie podejście jest idealne dla konserwatywnych traderów, którzy zyskują na czasie i dokładnie przygotowują każdą transakcję.
Formacja powstaje stosunkowo często, dlatego bez systemu filtrów handel wg niej nie jest łatwy. Do niej może odnosić się i dywergencja na wskaźnikach, i minimalna głębokość odskoku, jednak mi osobiście bardziej imponuje kombinacja kilku konfiguracji graficznych, lub tak zwany model w modelu. W przypadku powstania formacji matki i córki „Trzech Indian” ryzyko odwrócenia zwiększa się.
Co się tyczy punktów wejścia z pozycji, to można wykorzystać zarówno profit factor, metody handlu harmonicznego, jak i powstawanie odwróconych formacji. O tych metodach mówiliśmy wcześniej.
„Trzy Ruchy”, „Trzy Góry”, „Trzy Rzeki”: rodzaje modelu świecowego i filtry
Kombinacja formacji, handlu harmonicznego, analizy wskaźnikowej oraz świec zwiększają efektywność działania strategii.
Początkujący trader, w poszukiwaniach Świętego Graala, przeczesuje cały Internet wzdłuż i wszerz, zapisuje się na kursy, staje się zapalonym uczestnikiem webinarów, ściąga książki. Tak naprawdę wszystko, czego potrzebuje to znaleźć jeden lub kilka roboczych modeli, dokładnie je przestudiować razem z zasadami zarządzania kapitałem, ustawić system filtrów i rozpocząć handel. Jeśli doświadczenie okaże się pomyślne, można będzie zarabiać na tym całe życie, jeśli nie bardzo – uzbroić się w nową strategię. Praca nad formacją wymaga nie tylko jej dokładnego przestudiowania, ale i stworzenia kompletu zasad, zwiększających efektywność handlu. Mówiliśmy o nich w materiałach, poświęconych modelowi 1-2-3. Teraz nadszedł czas, aby porozmawiać o «Trzech Indianach».
W swoim czasie byłem nieco zdziwiony, napotkawszy różne nazwy, wydawałoby się, jednakowej graficznej konfiguracji. „Trzy szczyty” i „Trzy rzeki”. Trochę później zrozumiałem, iż identyfikacja modelu przez różnych autorów wzmacnia jej znaczenie. Jeśli różni ludzie widzą na wykresie te same prawidłowości (szablony), zasady ekstrapolacji będą działać. Pytanie tylko, jak sprawić, aby były efektywne?
Zbudowane na bazie japońskich świeczników „Trzy szczyty” i „Trzy rzeki”, w odróżnieniu od stworzonej przez Lindę Raschke formacja „Trzej Indianie”, mogą zostać wykorzystane jako swojego rodzaju filtry. Tym konfiguracjom graficznym brakuje trzech kolejnych ekstremów. Trzeba, aby na szczycie ostatniego maksimum lub minimum ukształtował się odwrócony model świecy. Niech to będzie „młot”, „powieszony”, „poranna lub wieczorna gwiazda”, „bycze lub niedźwiedzie pochłonięcie”, czy też inna formacja.
Nie można powiedzieć, iż w zachodniej analizie technicznej nie ma czegoś podobnego. Ja, na przykład, zawsze cieszę się, kiedy odkryję na wykresach tak zwany „model w modelu”, kiedy w ramach macierzystej konfiguracji graficznej powstaje siostrzana. Odbywa się to w obszarze tworzenia dużego trzeciego Indianina i jest, moim zdaniem, bardzo poważnym sygnałem odwrócenia wcześniej istniejącej tendencji.
Mimo, iż „trzej Indianie”, jak zresztą i wcześniej opisane 1-2-3, «Formacja rozszerzającego się klina» i inne formacje stanowią kierunek price action, to znaczy handel bez wskaźników, traderom nikt nie broni korzystać z kombinowanych strategii. Przy takim podejściu wskaźniki obliczeń, czy to MACD, oscylator stochastyczny, indeks siły stosunkowej, czy też inne, spełniają rolę filtrów. Nie dają one sygnału do otwarcia pozycji, pozwalają jedynie posortować potencjalnie zyskowne transakcje. Na ogół wykorzystywana jest dywergencja, czyli różnica między dynamiką wskaźnika, a instrumentu roboczego. W przypadku EUR/USD szczyty wykresu pary walutowej rosną (w wyniku czego tworzą się „Trzej Indianie”), w tym samym czasie, gdy maksima MACD odwrotnie, spadają. Rozbieżność w ich ruchu pozwala traderowi z dużą dolą prawdopodobieństwa wejść w rynek.
Formacja „Trzy ruchy” wchodzi w system handlu harmonicznego, dlatego wymaga obecności wyraźnych związków, opartych na ciągach Fibonacciego. Cofnięcia i projekcje powinny odpowiadać poziomom 38,2%, 50%, 61,8%, 78,6%, 127,2% oraz 161,8% (lub innym), aby można było uważać model za działający. Jeśli tego nie ma, nie należy handlować.
Moim zdaniem rynek nie jest na tyle harmonijny, aby podczas korekty 61,8% od poprzedniej fali szukać docelowego punktu orientacyjnego (punkt kształtowania kolejnego Indianina) na poziomie wyłącznie 161,8%. Takim sposobem można przeoczyć zyskowne transakcje. Inna sprawa to wykorzystanie kombinacji znaczących liczb i związków.
Formacja odwrócona rozszerzającego się klina na podstawie „Trzech Indian”
Handel wbrew trendowi często porównywany jest do próby zatrzymania zbliżającego się tramwaju. W najlepszym wypadku połamiesz sobie paznokcie. Wszystkie tendencje wcześniej czy później notują zwrot. Należy tylko rozpoznać sygnały, aby nie stracić kończyn. Przecież wszystko może skończyć się jak w bajce: wyciągasz rękę, a tramwaj się zatrzymuje. Jednym z tych znaków jest głębsza, w porównaniu do poprzedniej, korekta obecnego trendu. Poważni traderzy chcą go zmienić i próbują dowiedzieć się, czy ich przeciwnicy mają wystarczającą moc, aby przedłużyć obecny ruch. Jeśli zabrakło im sił, nadszedł czas, aby rozpocząć kontratak i narzucić własne warunki.
W poprzednich artykułach szczegółowo wyjaśniłem odwrotny wzór formacji Trzech Indian i jej odmian, bez względu na głębokość odbicia. Jeśli weźmiemy to pod uwagę, otrzymamy zupełnie inny pogląd na handel oparty o ten wzór. Jeśli po drugim Indianinie nastąpi głębsza korekta niż pierwsza, mamy podstawę do pojawienia się formacji rozszerzającego się klina i tendencję do zmiany trendu..
Pamiętaj, że kliny z reguły sugerują większą zmienność, czyli bardziej zaciekłą walkę między sprzedającymi i kupującymi. Aby prawidłowo zidentyfikować rozszerzający się klin, należy odświeżyć pewne znaki: korekta skrajna po pierwszym wzroście staje się punktem 1, drugi Indianin - punktem 2; a wycofanie po nim - punktem 3, trzeci wyż na rynku byków (niż na niedźwiedzim) - to punkt 4. Teraz trzeba tylko poczekać, aż pojawi się punkt 5, który musi być niższy niż punkt 3, pod warunkiem, że mamy trend wzrostowy (lub wyższy, jeśli mamy trend spadkowy).
Handel oparty o formację rozszerzającego się klina opartą na Trzech Indianach jest taki sam jak przy zastosowaniu formacji opartej o 1-2-3. Traderzy używają siatki Fibonacciego stosowanej do fali 4-5, ponadto wycofanie do poziomów 23,6%, 38,2% i 50% sugerują rozważenie sprzedaży na odbiciu ceny od poziomu oporu; jak pokazano na przykładzie GBP/JPY. Konserwatywne podejście sugeruje pozycję krótką, jeśli kwotowania powrócą do wcześniejszych poziomów cenowych (jeśli cena osiągnie 50% i nastąpi powrót, a następnie sprzedaż). Zamówienie ochronne stop ustawiane jest w strefie wyżu. Należy pamiętać, że jeśli para walutowa osiągnie 78,6% i 88,6%, formacja rozszerzającego się klina stanie się wzorem kontynuacji.
Handel w oparciu o ten wzór można łatwo łączyć z innymi narzędziami technicznymi, zarówno wskaźnikami, jak i wzorami ruchów cenowych. Na przykład, jeśli traderzy uważają, że poziomy Fibonacciego nie są wystarczającym sygnałem do otwarcia transakcji, mogą również zastosować Trzech Indian podczas korekty, aby otworzyć krótkie pozycje. Najlepiej, aby wzór pojawił się blisko ważnego poziomu oporu. Podobnie jak w przypadku pary AUD/USD, gdy cena wróciła do niżu słupka drugiego Indianina, trader mógł nacisnąć przycisk SPRZEDAJ. Zamówienie stop zostało ustawione powyżej najwyższego wzniesienia.
Formacja rozszerzającego się klina oparta o 1-2-3 lub na Trzech Indianach jest silnym wzorem odwrócenia. Jeśli użyjesz go podczas handlu możesz zwiększyć efektywność transakcji. Wtedy nie będziesz się bać wyciągnąć rękę, aby zatrzymać tramwaj.
«Trzej Indianie” odwracają trend: podejście harmoniczne
Dowolny trend wcześniej czy później się kończy. O tym, że siły pchających notowania do góry „byków” (lub w dół „niedźwiedzi”) stopniowo się wyczerpują, świadczą o głębszych w porównaniu z poprzednimi korektami i braku możliwości pary walutowej na dłużej zatrzymać się powyżej określonego poziomu. W efekcie pojawia się konsekwencja kilku ekstremów, którą w analizie technicznej przyjęto nazywać formacją „Trzej Indianie”. Mówiliśmy o niej nie raz na naszym blogu, jednak kwestia identyfikacji ostatniego maksimum (minimum pozostaje nierozwiązana.
Klasyczne podejście, za twórcę którego uważa się znamienitego tradera, autora bestselera „Giełdowe sekrety” Lindę Raschke, zakłada wizualne określenie trzeciego Indianina. Jak tylko notowania wracają do poprzedniego ekstremum, należy zacząć konstruowanie strategii handlowej. Tym nie mniej są i inne metody, pozwalające na wejście w pozycję znacznie wcześniej, na odbiciu pary walutowej od ważnego oporu. Na przykład nowoczesne podejście identyfikuje je przy pomocy linii trendu, przeprowadzonej przez dwa pierwsze ekstrema. W przypadku USD/CHF ono okazało się niezwykle efektywne, trend wzrostowy zmienił się na przeciwny dzięki utworzeniu formacji „Trzej Indianie”.
Formacja „Trzej Indianie” na wykresie USD/CHF, podejście nowoczesne
Trzecia metodyka łączy badany model i handel harmoniczny. Poziom trzeciego Indianina określa się drogą obliczeń przy pomocy rosnącego współczynnika 1,272, który jest niczym innym jak jednym z ciągów Fibonacciego. Dla „byczego” rynku wykorzystuje się następującą formułę:
ER3 = ER1 +1,272*(ER2 - ER1), gdzie
ER1, ER2,ER3 – kursy walutowe na pierwszym, drugim i trzecim ekstremum
Dla „niedźwiedziego” rynku poszukiwanie ważnego poziomu odwróconego przeprowadza się odbywa się w analogiczny sposób:
ER3 = ER1 - 1,272*(ER2 - ER1).
Przykład USD/CAD dowodzi, że nowoczesne podejście nie mogłoby zapewnić traderowi przewagi: para tak i nie osiągnęła analogicznej linii, przeprowadzonej przez pierwszego i drugiego Indianina. Poziom obliczeń podpowiedział, że właśnie znajduje się ważne wsparcie, które następnie przekształciło się w opór.
Podejście harmoniczne do formacji „Trzej Indianie”
Aby formacja „Trzej Indianie” zadziałała, nie trzeba było czekać na powrót notowań USD/CAD do podstawy drugiego ekstremum w pobliżu 1,3255. Zasadne było wejście w krótką pozycję wyżej, na przebiciu wsparcia na 1,3455. Następnie odbicia od tego poziomu dawałyby możliwość zwiększenia krótkiej pozycji. Stop loss należało ustawić na najwyższym szczycie rynku. Dopiero powrót pary do tego poziomu pozwoliłby zrozumieć, że model nie zadziałał i trend wzrostowy, najprawdopodobniej, będzie trwał.
Strategia działania wg formacji „Trzej Indianie”
Jako sygnały, potwierdzające efektywność potencjalnej transakcji, można wykorzystać inne narzędzia analizy technicznej. Ponieważ Pivot Points są bliskie poziomowi rozliczeniowemu, pewność tradera co do konieczności otwarcia pozycji wzrasta. To samo tyczy się i utworzonej na wykresie kursu walutowego wskaźnika MACD dywergencji: tak jak w przypadku odwrócenia rynku z powodu „Trzech Indian”, tak i w następnym pomogła prawidłowo wejść w krótką pozycję, jeśli chodzi o USD/CAD.
Kompleksowa strategia handlu na bazie formacji „Trzej Indianie”
Można sceptycznie odnosić się do poziomów obliczeniowych, jak i do handlu harmonicznego ogólnie, jednak bardzo często dają one najważniejsze. Rezultat. Aby określić miejsce znajdowania się trzeciego Indianina w sposób matematyczny, dużo czasu nie trzeba, a efekt z pewnością zrekompensuje wysiłek.
Potężna strategia kombinacji formacji Forex
Wszystko nowe to tak naprawdę zapomniane stare. W ostatnich latach pojawiło się wiele różnego rodzaju formacji price action, autorzy których obiecują ogromny zysk. Jednak wszyscy oni potrzebują dobrego, wysokiej jakości testowania. W odróżnieniu od nowości, takie modele jak „Trzej Indianie”, 1-2-3 czy Haki Rossa są sprawdzone. I one wciąż pozwalają na uzyskanie rezultatu na różnych interwałach czasowych i parach walutowych. Przy czym odwrócenie trendu wzrostowego EUR/USD jest najlepszym dowodem efektywności klasycznych formacji price action.
Przypomnę, że w 2020 roku „byki”, jeśli chodzi o podstawową parę walutową, wchodziły w stan rosnącego optymizmu. USA i Chiny ogłosiły zakończenie walk w wojnie handlowej, co powinno było pozytywnie wpłynąć na gospodarki Tianxii oraz strefy euro. Eksperci Bloomberg prognozowali, że euro znajdzie się na poziomie $1,16 na koniec roku. Tym nie mniej analitycy techniczni jeszcze na początku stycznia bili na alarm: na dziennym wykresie EUR/USD pojawiły się trzy rosnące maksima, konfiguracja, znana jako model odwrócony „Trzej Indianie”. Brak możliwości „byków” do podciągnięcia notowań powyżej ostatniego szczytu – trzeciego Indianina – jest pewną oznaką ich słabości. W agresywnych strategiach powrót pary do poziomu maksimum drugiego Indianina daje traderowi podstawy do otwarcia krótkiej pozycji. Ochronny stop loss umieszcza się trochę powyżej ostatniego ekstremum.
Trzej Indianie na wykresie EUR/USD
Dalej znaczy więcej. Za Trzema Indianami na dziennym interwale czasowym pojawia się formacja 1-2-3. Mowa jest o konfiguracji graficznej, drugie maksimum którego znajduje się poniżej pierwszego. Kupujący nie znajdują sił w celu odnowienia wcześniej utworzonego szczytu, co jest jeszcze jednym dowodem ich słabości. Klasyczne podejście do modelu 1-2-3 zakłada wejście w krótką pozycję na przerwaniu wsparcia diagonalnego, przechodzącego przez punkt 2. Ochronny stop loss ustawiany jest na poziomie trochę powyżej punktu 3. Jeśli notowania stamtąd wrócą, „byki” nie są na tyle słabe, jak mogłoby się wydawać na pierwszy rzut oka.
Formacja 1-2-3 na wykresie EUR/USD
Trader może wątpić w odwrócenie trendu wzrostowego, jeśli na wykresie pojawili się tylko Trzej Indianie lub tylko 1-2-3, jednak kombinacja modeli powinna rodzić wiarę z przypuszczenia co do zmiany tendencji. Następnie proces zarabiania pieniędzy staje się procesem technicznym. Za popularnymi formacjami price action na dziennym interwale czasowym pojawia się kilka Haków Rossa, pozwalających na zwiększenie krótkiej pozycji. Przypomnę, że przerwanie niedawnego minimum, po którym miało miejsce niewielkie cofnięcie, jest podstawą do sprzedaży EUR/USD. Stop loss, zgodnie z tradycją, umieszcza się nieco powyżej ostatniego szczytu.
Haki Rossa na wykresie EUR/USD
Każdy system handlowy będzie niepełny, jeśli trader nie wie, gdzie dokładnie należy wychodzić z transakcji. na przykładzie sprzedaży dolara USA z pomocą przybywa handel harmoniczny. Target na 113% wg macierzystej formacji „Rekin” umieścił się bezpośrednio blisko od poziomu 1,08. Takim sposobem przy wejściach od poziomów 1,12 (Trzej Indianie), 1,115 (model 1-2-3), 1,1085 oraz 1,099 (Haki Rossa) wielkość zysku wyniosła 1225 punktów (400+350+285+190). Przy dźwigni 100 do 1 można było zwiększyć swój depozyt kilkukrotnie w ciągu 1,5 miesiąca!
Rekin na wykresie EUR/USD
Zresztą w tym celu należy posiadać wiedzę o tym, jak działają formacje price action. Nie jest to takie trudne zadanie nawet dla początkującego tradera. Na blogu LiteForex opisane zostały różnego rodzaju strategie handlowe, a w celu ich zastosowania w praktyce wystarczy otworzyć konto handlowe.
P.S. Podobał się mój artykuł? Udostępnij go w sieciach społecznościowych, najlepszy sposób na podziękowanie:)
Treść tego artykułu stanowi wyłącznie prywatną opinię autora i może nie pokrywać się z oficjalnym stanowiskiem LiteForex. Materiały publikowane na tej stronie mają wyłącznie charakter informacyjny i nie mogą być traktowane jako porada inwestycyjna ani konsultacja w rozumieniu dyrektywy 2014/65/UE.
Zgodnie z przepisami prawa autorskiego artykuł ten jest chronionym obiektem własności intelektualnej, co obejmuje zakaz kopiowania i rozpowszechniania bez zgody.
