Wskaźnik Momentum dla strategii handlowej 2025-2026: Kompletny przewodnik z wykresami i przykładami

2024.12.20 2024.12.20 Wskaźnik Momentum dla strategii handlowej 2025-2026: Kompletny przewodnik z wykresami i przykładami

Alex Rodionovhttps://www.liteforex.pl/blog/authors/alex-rodionov/

Wskaźnik Momentum to wskaźnik techniczny, który pokazuje siłę i kierunek trendu, jak również dalszy potencjał jego rozwoju. Pasuje do analizy każdego rynku: Forex, akcji, towarów, surowców, kryptowaluty. Największą efektywność wskaźnik wykazuje przy handlu długoterminowym, ale możliwe jest jego stosowanie także na niewielkich interwałach czasowych.

Wskaźnik Моментум stworzył francuski matematyk Paul Émile Appell. Appel znany jest ze swoich odkryć z obszaru analizy, matematyki, geometrii i mechaniki. Napisał ponad sto książek, otrzymał stopień naukowy doktora matematyki i został wybrany na członka Francuskiej Akademii Nauk.

Za największego popularyzatora Momentum uważa się znanego tradera Martina Pringa. Martin Pring wiele lat zajmował się wszechstronną analizą figur technicznych i wskaźników. Jego prognozowanie rynku polega na długoterminowym modelu ekonomicznym, które kładły fundament stosowania instrumentów technicznych. W swoich pracach dotyczących analizy rynków często uciekał się do stosowania koncepcji wskaźnika Momentum w celu dodatkowej filtracji sygnałów przy otwarciu transakcji.

Czym jest wskaźnik Momentum (MTM)? Określenie oraz znaczenie

Wskaźnik Momentum, czyli MTM, stosowany jest w celu dokonania analizy kierunku trendu, jego siły oraz poszukiwania punktów odwrócenia. 

Główna koncepcja wskaźnika jest prosta: jeśli odczyty wskaźnika rosną i znajdują się powyżej pewnej linii środkowej, to trend jest wzrostowy. Jeśli odczyty wskaźnika spadają i je znajdują się poniżej linii środkowej, to trend jest spadkowy. 

Wskaźnik analizuje zamknięcie ostatniego bara w stosunku do poprzedniego w ciągu n-okresów i daje wniosek w postaci liczby, na podstawie której trader podejmuje decyzję co do tego, w jakim kierunku korzystnie jest handlować, jaki potencjał ma transakcja i czy możliwa jest zmiana trendu w najbliższym czasie.

Wielu traderów często odnosi Momentum do grupy oscylatorów, ale ta opinia jest błędna. Wskaźnik można stosować jako oscylator, jednak funkcja ta jest raczej uzupełnieniem.

Na rynku akcji wskaźnik Momentum w najczęściej stosowany jest na dziennym wykresie, aby ocenić bieżący stan rynku: siła trendu i jego kierunek. Przy handlu akcjami traderzy często uciekają się do odczytu wskaźnika w celu filtracji sygnałów na wejście. Główna koncepcja polega na tym, aby sygnały od wskaźnika napływały w kierunku, który będzie odpowiadać wiadomościom na temat bieżących spraw w spółce.

Jak działa wskaźnik Momentum?

Wskaźnik analizuje stosunek ceny zamknięcia bieżącego bara w stosunku do ceny zamknięcia poprzedniego bara w ciągu n-okresów. W efekcie tego procesu wskaźnik otrzymuje znaczenia w postaci liczb, które przenoszone są na wykres w postaci linii przerywanej. Wartości te tworzą kluczowe punkty na wykresie wskaźnika – maksima i minima, które można zaobserwować gołym okiem. Analizując otrzymane maksima i minima trader może dokonać następujących wniosków o tym, jak stosuje się wskaźnik Momentum:

• Jeśli odczyty wskaźnika znajdują się powyżej linii zerowej, to trend przyjmuje się za wzrostowy. Jeżeli odczyty wskaźnika znajdują się poniżej linii zerowej, trend przyjęto uznawać za spadkowy.
• Jeśli wskaźnik Momentum tworzy ekstremalnie wysokie maksimum lub ekstremalnie niskie minimum, to bieżąca tendencja, prawdopodobnie, będzie trwać.
• Jeżeli cena tworzy kolejne maksimum powyżej poprzedniego, a maksimum wskaźnika Momentum okazuje się poniżej poprzedniego, to pojawia się założenie co do tego, że trend wzrostowy się wyczerpał, ma miejsce kompresja impulsu i wkrótce może rozpocząć się spadek ceny. 
• Jeśli cena tworzy kolejne minimum poniżej poprzedniego, a minimum wskaźnika Momentum okazuje się powyżej poprzedniego, to istnieje założenie, że trend spadkowy może się zakończyć, ma miejsce kompresja impulsu i należy oczekiwać na korektę lub odwrócenie.

Uwaga: Ostatnie dwa przypadki nazywane są dywergencją i konwencją, a wskaźnik Momentum w takiej sytuacji występuje w roli oscylatora. Należy wziąć pod uwagę, że trend zawsze może się przedłużyć po fazie spowolnienia, dlatego instrumentem potwierdzenia sygnałów dywergencji będą sygnały od innych wskaźników.

Wskaźnik Momentum – formuła obliczeń

Klasyczną formułą obliczeń wskaźnika jest formuła, opisana w książce Johna J. Murphy “Technical Analysis of the Financial Markets”. W książce tej autor pokazuje, jak obliczać Momentum dla akcji:

M(j) = CLOSE(j) – CLOSE(j – n),

gdzie M(j) — wartość Momentum;

CLOSE(j) — cena zamknięcia bieżącego bara;

CLOSE(j – n) — cena zamknięcia bara, który pojawił się na wykresie n-okresów temu.

W tej formule widać, że wskaźnik Momentum jest różnicą między poziomem zamknięcia bieżącego bara a poziomem zamknięcia bara, który utworzył się n-okresów temu. Współczynnik n określany jest przez tradera samodzielnie i ustalany jest w ustawieniach wskaźnika. W ustawieniach domyślnych stosuje się współczynniki n, równe 10 czy 14.Często spotykana jest wartość wskaźnika 21.

Jeśli opieramy się na obliczeniach Johna Murphy, to wartość Momentum może być zarówno dodatnia, jak i ujemna.

Dla niektórych traderów absolutna wartość wskaźnika wydaje się niezbyt wygodna, dlatego Steve Achelis zaproponował w swojej książce “Technical Analysis from A to Z” następującą formułę mierzenia Momentum :

M(j) = CLOSE (j) * 100 / CLOSE (j – n),

gdzie M(j) — wartość Momentum;

CLOSE(j) — cena zamknięcia bieżącego bara;

CLOSE(j – n) — cena zamknięcia bara, który pojawił się na wykresie n okresów temu.

Różnica między drugą formułą a pierwszą polega na tym, że wskaźnik wyrażony jest w stosunkowym wyrażeniu i jego odczyty wahają się nie wokół zera, a wokół poziomu 100. Nie ma zasadniczej różnicy w tym jaką formułę należy stosować.

W jaki sposób czytać wskaźnik Momentum?

Główny cel wskaźnika to określenie kierunku ruchu ceny. Przeanalizujmy tę kwestię z punktu widzenia przyspieszenia i spowolnienia.

Wyobraźmy sobie, że rynek nagle kończy silny ruch w jednym kierunku. Możliwe, że będzie to reakcja traderów na pojawiające się wiadomości lub może być to efekt poważnej manipulacji znaczącego gracza. Niezależnie od przyczyny, taki ruch będzie nazywać się ruchem impulsowym.

Ruchy impulsowe ceny na wykresie będą oznaczać, że rynek przyspiesza. Przy czym odczyty Momentum będą rosnąć. W miarę tego, jak impuls będzie spowalniać, odczyty wskaźnika Momentum będą się zmniejszać.

Momentum w tradingu to prędkość zmiany ceny instrumentu w ciągu określonego czasu:

• Im szybciej rośnie bieżąca cena, tym mocniej będzie zwiększać się wartość wskaźnika impulsu.
• Im szybciej spada bieżąca cena, tym mocniej będzie zmniejszać się wartość wskaźnika impulsu.

Wskaźnik Momentum – opis i zastosowanie. Kwestie kluczowe:

• Jeśli wskaźnik Momentum znajduje się powyżej poziomu 0, to trend jest wzrostowy.
• Jeśli wskaźnik Momentum znajduje się powyżej poziomu 0 i odczyty wskaźnika rosną, to sygnalizuje przyspieszenie trendu wzrostowego. Oznacza to, że bieżąca tendencja wzrostowa jest silna i wzrost, prawdopodobnie, będzie trwać.
• Jeśli wskaźnik Momentum zaczyna spadać, ale znajduje się jeszcze powyżej poziomu 0, oznacza to, że trend pozostaje wzrostowy, ale tempo wzrostu ceny spadło. Sygnalizuje to, że impuls wzrostowy się wyczerpuje, ale nie oznacza, że dojdzie do odwrócenia trendu lub jego zmiany.
• Jeśli wskaźnik Momentum znajduje się poniżej poziomu 0, to trend jest spadkowy.
• Jeśli wskaźnik Momentum znajduje się poniżej poziomu 0 i odczyty wskaźnika spadają, sygnalizuje to przyspieszenie trendu spadkowego. Oznacza to, że bieżąca tendencja spadkowa jest silna i spadek, prawdopodobnie, będzie trwać.
• Jeśli wskaźnik Momentum zaczyna rosnąć, ale wciąż znajduje się jeszcze poniżej poziomu 0, oznacza to, że trend pozostaje spadkowy, ale prędkość spadku spadła. sygnalizuje to że impuls spadkowy się wyczerpuje, ale nie oznacza, że dojdzie do odwrócenia trendu lub jego zmiany.

Momentum: możliwy sygnał na zakup

Kiedy wykres Momentum przecina poziom 0 z dołu do góry, to tworzy się potencjalny sygnał na zakup. Może to oznaczać, że cena akcji, futures lub pary walutowej zmienia trend na wzrostowy, albo udaje się w korektę.

Momentum: możliwy sygnał na sprzedaż

Kiedy wykres Momentum przecina poziom 0 z góry w dół, to tworzy się potencjalny sygnał na sprzedaż. Może to oznaczać, że cena akcji, futures lub pary walutowej zmienia trend na spadkowy, albo udaje się w korektę.

Momentum: sygnały wyjścia

Jako sygnał do wyjścia z transakcji może posłużyć powrót linii wskaźnika Momentum do poziomu 0. Jednak jeśli zastosuje się taki sygnał wskaźnika w celu zamknięcia pozycji, może okazać się, że trader straci znaczną część zysku lub w ogóle zostanie zmuszony do zamknięcia transakcji z niewielkim minusem.

Aby tego uniknąć, niektórzy trailerze orientują się na to, na ile mocno odczyty wskaźnika wzrosły lub spadły w porównaniu z poprzednimi danymi. Jeśli linia wskaźnika poszła daleko w dół, to nastał czas, aby zanotować sprzedaż. Jeśli linia wskaźnika znacznie wzrosła w stosunku do poziomu 0, to przyszedł czas, by zanotować zakup. 

Drugi wariant sygnału na wyjście to przecięcie przez wskaźnik swojej linii trendu. Jak tylko linia trendu przebijana jest w kierunku, przeciwnym do kierunku transakcji, nadchodzi czas na ustalenie pozycji.

Jeszcze jeden sposób to zanotowanie zysku po utworzeniu dywergencji między wykresem ceny a linią wskaźnika. Na przykład sygnałem do zamknięcia pozycji na sprzedaż w przykładzie poniżej będzie odnowienie przez cenę swojego lokalnego minimum i brak możliwości linii wskaźnika do utworzenia minimum poniżej poprzedniego.

Analizując powyższe przykłady można wywnioskować, że interpretacja sygnałów w większości wskaźników technicznych to częściowo nauka, a częściowo sztuka. Trader powinien rozumieć bieżące nastroje na rynku i opierać się nie tylko na odczytach wskaźnika, ale i brać pod uwagę kompleks czynników, który nazywa się systemem handlowym.

Jak zastosować oscylator Momentum w MT4

Wskaźnik Momentum jest standardowym zestawie wskaźników MetaTrader. Aby zastosować oscylator Momentum w terminalu MetaTrader 4, trzeba przestrzegać instrukcji:

1. Otwieramy menu “Insert”
2. Wybieramy podmenu “Indicators”.
3. W tym podmenu klikamy grupę “Oscillators”
4. Klikamy na “Momentum”.

W okienku "Ustawienia wskaźnika" można określić swój Period dla wskaźnika (w ustawieniach domyślnych jest 14). Następnie można wybrać do jakiej ceny będzie stosowany wskaźnik: do ceny zamknięcia, otwarcia, maksimum lub minimum i inne. Parametr “Apply to” zaleca się pozostawić w trybie “Close”. Można również wybrać kolor oraz rodzaj linii wskaźnika, ustalić maksimum lub minimum.

W menu “Levels” można dodać dodatkowe poziomy, jeśli ich potrzebujecie. Zaleca się dodać poziom "100": tak będziecie widzieć środkową linię wskaźnika. Aby dodać niezbędny poziom, trzeba kliknąć “Add” i przypisać odpowiednią wartość.

Po wybraniu i ustawieniu wszystkich parametrów klikamy “OK” i wskaźnik Momentum pojawi się pod wykresem ceny, na dole terminala MetaTrader.

W jaki sposób zastosować oscylator Momentum na terminalu LiteForex

Aby zastosować oscylator Momentum na platformie LiteForex, podążamy za instrukcją poniżej:

1. Rejestrujemy się w Gabinecie Klienta

2. Wybieramy w lewej strony w menu punkt “Trade”

3. Otwieramy wykres interesującego nas instrumentu

4. W okienku z otwierającym się wykresem instrumentu handlowego jest klawisz “Indicators”, klikamy w niego.

5. W wyszukiwarce wprowadzamy “Momentum”, а w wynikach w prawej kolumnie wybieramy “Momentum Oscillator”

6. Zamykamy okienko wyboru wskaźników i widzimy, że wskaźnik pojawił się pod wykresem ceny.

W celu ustawienia parametrów należy kliknąć na ikonkę “Zębatki” z lewej strony od nazwy wskaźnika.

Platforma LiteForex pozwala na ustawienie następujących parametrów Momentum: “Length”, “Source” i “Style”. Menu “Style” pozwala Ustalić rodzaj i kolor linii.

Obliczanie parametrów wskaźnika na platformie LiteForex odbywa się według klasycznej formuły. Oznacza to, że wartości wskaźnika będą w wyrażeniu absolutnym i będą albo > 1, albo < 1, w zależności od bieżącego trendu.

Linia osiowa dodawana jest w następujący sposób:

1. W menu "Rysowanie" w lewej części okna “Chart” wybieramy instrument “Horizontal line”

2. Nanosimy linię osiową samodzielnie bezpośrednio na oknie wskaźnika, ustawiając ją na poziomie 0.

Jak zmierzyć Momentum Akcji i Forex?

Aby zmniejszyć szum rynkowy, specjaliści techniczni zazwyczaj stosują wskaźnik Momentum z okresem 21 na dziennym wykresie. Taka liczba okresów pozwala zmierzyć trend krótkoterminowy, który zazwyczaj trwa w ciągu miesiąca.

W przytoczonym poniżej przykładzie pokazano wykres Momentum indeksu S&P 500. W celu zobrazowania, z przykładu usunięto ceny samego indeksu i pokazano tylko wykres wskaźnika.

Jeśli ostatnia cena zamknięcia S&P 500 jest wyższa, niż cena zamknięcia 21 dni temu, to wartość wskaźnika znajduje się nad linią zerową. I odwrotnie, jeżeli ostatnia cena zamknięcia S&P 500 jest mniejsza, niż cena zamknięcia 21 dni temu, to wartość wskaźnika znajduje się poniżej linii zerowej.

Linia zerowa (czyli poziom 0) to w swej istocie obszar, gdzie handel indeksem, akcją czy parą walutową odbywa się w trendzie bocznym lub brak jest trendu. Jak tylko impuls instrumentu przyspiesza – byczy czy niedźwiedzi – linia Momentum (fioletowa linia) posuwa się dalej, niż linia zerowa (czarna linia).

Nie patrząc na cenę S&P 500 i stosując tylko wskaźnik Momentum, możemy założyć, że indeks S&P 500 rósł razem maksimami wskaźnika powyżej linii zerowej. I odwrotnie, całkiem prawdopodobne jest, że indeks spadał na dużych ruchach spadkowych wskaźnika Momentum poniżej linii zerowej.

Jeżeli połączymy wykres ceny S&P 500 i wykres wskaźnika Momentum, to zobaczymy, że cena odpowiada lub dość dobrze koreluje z odczytami wskaźnika.

• We wrześniu 2021 roku (lewa część wykresu) Momentum zaczął spadać poniżej poziomu 0 i indeks S&P 500 zaczął spadać, osiągając poziom 4300 punktów.
•  w listopadzie 2021 roku Momentum wzniósł się powyżej poziomu 0, a indeks S&P 500 wszedł w aktywną fazę wzrostu i ustanowił kolejne maksimum w okolicach 4700.
• Od 30 listopada do 22 grudnia 2021 roku (środkowa część wykresu) wskaźnik Momentum wahał się wokół linii zerowej, podczas gdy handel S&P 500 odbywał się w zakresie bocznym.
• Pod koniec grudnia 2021 r. Momentum zaczął aktywnie rosnąć i indeks poszedł za nim, ustanawiając maksimum w obszarze 4800.
• Po umocowaniu Momentum poniżej poziomu zero pod koniec kwietnia 2022 r. S&P zaczął spadać i handel odbywa się w trendzie spadkowym do tej pory, co potwierdzają odczyty wskaźnika (prawa część wykresu).

Na przytoczonym powyżej przykładzie widać, że jeśli wskaźnik Momentum dla akcji znajduje się powyżej zera, ale nie ma tendencji wzrostowej, to może to w efekcie końcowym doprowadzić do spadku ceny S&P 500 – jak w przypadku z połowy listopada do końca listopada 2021 r. (punktowy pomarańczowy trójkąt). 

Wielu inwestorów oraz traderów obserwuje zachowanie wskaźnika Momentum i S&P 500. Jeśli nie poruszają się one synchronicznie, to pojawia się niestandardowa sytuacja. A zatem albo S&P 500, albo Momentum powinny zsynchronizować się między sobą, aby ponownie pojawił się ruch trendowy.

Strategie handlu Momentum

Istnieje kilka działających strategii zastosowania wskaźnika Momentum. Wszystkie je można wykorzystać zarówno oddzielnie, jak i w połączeniu ze sobą. Wybór tej czy innej platformy lub instrumentu handlowego nie wpływa na efektywność tradingu Momentum.

Przecięcie linii wskaźnika poziomu 100

Strategia Momentum, która zakłada otwarcie transakcji na przecięciu linii wskaźnika poziomu 100, jest dość prosta.

Okres obliczeń dla handlu na dziennym interwale czasowym zaleca się ustawić 21. Strategię należy stosować na rynku trendowym.

Zasady pracy według strategii:

1. Określić trend podstawowy (wizualnie lub przy pomocy wskaźników terenowych).
2. Przy trendzie wzrostowym przecięcie linii wskaźnika poziomu 100 z dołu do góry tworzy sygnał na zakup.
3. Przy trendzie spadkowym przecięcie linii wskaźnika poziomu 100 z góry w dół tworzy sygnał na sprzedaż.

Ochronny Stop Loss wystawia się za poprzednim lokalnym ekstremum (maksimum lub minimum). 

Zamknięcie pozycji odbywa się w chwili, kiedy linia wskaźnika odnawia swoje poprzednie lokalne maksimum lub minimum. Drugi wariant zamknięcia pozycji zakłada otrzymanie profitu, kiedy wskaźnik Momentum zbacza o dużą wartość.

Zastosowanie Momentum w parze z jego średnią kroczącą

W celu filtracji sygnałów Momentum wielu tarderów woli dodawać do wskaźnika jego średnią krocząca. W takim wypadku sygnał do otwarcia pozycji handlowej tworzy się wtedy, kiedy linia Momentum przecina średnią kroczącą.

Wskaźnik Momentum – sygnały wejścia i wyjścia:

1. Sygnał na zakup tworzy się przy przecięciu Momentum przez średnią kroczącą z dołu do góry.
2. Sygnał na sprzedaż tworzy się przy przecięciu Momentum przez średnią kroczącą z góry do dołu.

W kombinacji dwóch wskaźników poziom 100 Momentum nie stosuje się.

Stop Loss należy ustawić za najbliższym lokalnym ekstremum.

Wyjście z pozycji realizowane jest przy odchyleniu wskaźnika Momentum o dużą wartość.

Zastosowanie jako oscylatora

Wskaźnik Momentum można zastosować jako oscylator, jeżeli zmniejszy się wartość okresu. W tym wypadku odczyty wskaźnika będą często przycinać linie u100i zbliżać się do granic okna wskaźnika. Zbliżenie do granic okna będzie wskazywać na stan wykupienia i wyprzedania rynku.

Oscylator Momentum: jak stosować:

1. Ustawić okres wskaźnika Momentum = 3
2. Przy znacznym odchyleniu linii Momentum do góry tworzy się sygnał na sprzedaż.
3. Przy znacznym odchyleniu linii Momentum w dół tworzy się sygnał na zakup.

Strategia handlowa momentum jako oscylatora pokazuje swoją efektywność, kiedy na rynku nie ma wyraźnego trendu, jak również w przypadku spowolnienia impulsu.

Ponieważ amplituda Momentum jest nieograniczona, poziomy wykupienia i wyprzedania należy określać samodzielnie dla każdego instrumentu, którym handlujemy, wychodząc z danych historycznych i tego okresu, który został wybrany w ustawieniach. Wymaga to określonego doświadczenia tradera i rozumienia, jakie możliwości daje rynek na daną chwilę.

Zastosowanie jako wskaźnika trendowego

Wskaźnik Momentum pomaga traderowi określić trend, jeśli zastosuje się wysoką wartość okresu wskaźnika. W celu określenia trendu krótkoterminowego (do 1 miesiąca) pasuje wartość okresu 21. W takim wypadku Momentum będzie wskaźnikiem trendowym.

Uwaga: Wartość okresu dobrze jest dobierać samodzielnie do każdego konkretnego instrumentu i jego zmienności. Najczęściej traderzy stosują następujące wartości okresu: 10, 14, 20 lub 21.

Co pokazuje wskaźnik trendowy Momentum:

• Jeśli linia wskaźnika znajduje się powyżej poziomu 100 i z biegiem czasu odnawia swoje lokalne maksima, to trend uważany jest za wzrostowy.
• Jeśli linia wskaźnika znajduje się poniżej poziomu 100 i z biegiem czasu odnawia swoje lokalne minima, to trend uważany jest za spadkowy.

Mierzenie siły trendu określa stopień odchylenia linii Momentum od poziomu 100. Im mocniejsze jest odchylenie, tym silniejszy jest trend.

Określenie dywergencji

Dobrym sygnałem do otwarcia transakcji jest tworzenie dywergencji wykresu cenowego i wykresu wskaźnika Momentum. 

Dywergencja to niezgodność zachowania wykresów.

• Jeżeli cena rośnie i ustala najnowsza maksimum, a Momentum rośnie, ale nie ustanawia kolejnego maksimum, pojawia się bycza dywergencja – sygnał na sprzedaż.
• Jeżeli cena spada i ustala najnowsza minimum, a Momentum spada, ale nie ustanawia kolejnego minimum, pojawia się niedźwiedzia dywergencja – sygnał na zakup.

W celu określenia dywergencji na byczym rynku trader musi przeprowadzić prostą linię po ostatnich maksimach na wykresie ceny i zrobić to samo na wykresie wskaźnika. Rozbieżność tych linii wskazuje na obecność dywergencji. Im mocniejsze jest rozchodzenie się, tym silniejszy jest sygnał.

W celu określenia dywergencji (czasami nazywana jest jeszcze konwencją) na niedźwiedzim rynku trader musi przeprowadzić prostą linię po ostatnich minimach na wykresie ceny i zrobić to samo na wykresie wskaźnika. Schodzenie się tych linii wskazuje na obecność dywergencji. Im mocniejsze jest schodzenie się, tym silniejszy jest sygnał.

Na przykładzie powyżej zidentyfikowano 4 sygnały dywergencji w ciągu okresu od marca 2017 do lutego 2018 na wykresie Brent Crude Oil.

• Pierwszy sygnał na zakup został utworzony po tym, jak cena znacznie odnowiła swoje poprzednie minimum, A wykres Momentum zdołał zaledwie powtórzyć poziom poprzedniego minimum. W tym przypadku linie ceny i wskaźnika zaczęły poruszać się naprzeciw siebie (konwergencja). 
• W drugim i trzecim przypadku cena za każdym razem udawała się w korektę spadkową po tym, jak cena ustanawiała kolejne znaczące maksimum, a wskaźnikowi udawało się podnieść zaledwie o poziom swojego poprzedniego maksimum, nieznacznie odnawiając go.
• W czwartym przypadku ropa marki Brent ustanowiła kolejne maksimum, a Momentum utworzył maksimum poniżej poprzedniego. Jest to silny sygnał, który następnie doprowadził do znacznego spadku ceny.

Przy poszukiwaniu dywergencji i handlu według takich sygnałów trader powinien rozumieć, co się dzieje na starszym interwale czasowym. Raport z rezultatów testowania pokazał, że podczas silnych trendów dywergencja Momentum może dawać fałszywy sygnał, dlatego takie sygnały należy wzmacniać dodatkowymi narzędziami analizy technicznej.

Poszukiwanie kluczowych poziomów wsparcia i oporu oraz stosowanie ich jako tła w celu podjęcia decyzji może znacznie zwiększyć szanse tradera na otrzymanie zysku. Wstęga Bollingera może być dodatkowym filtrem do otwarcia i zamknięcia pozycji handlowych.

Strefy wykupienia/wyprzedania

Ponieważ amplituda Momentum jest nieograniczona, poziomy wykupienia i wyprzedania rynku należy określać samodzielnie dla każdego instrumentu handlowego, wychodząc w danych historycznych i tego okresu, który został wybrany w ustawieniach.

W poniższym przykładzie rozpatrzymy parę walutową USD/CHF, która, jak pokazuje historia, nie jest skłonna do gwałtownych i głębokich ruchów. Średnia dzienna zmienność instrumentu (ATR) na marzec 2022 roku wynosiła 62 punkty.

Okres wskaźnika należy ustawić w ten sposób, aby Momentum występował jako oscylator. W tym przypadku traderzy często uciekają się do okresu, równego 3. Możliwe, że dla innych instrumentów okres trzeba będzie zwiększyć: Wszystko zależy od zmienności i charakterystyki instrumentu, którym handlujemy, zatem ten moment wymaga testowania.

Na dziennym wykresie USDCHF widzimy, że ekstremalnie wysokie odczyty wskaźnik tworzy przy odchyleniu o 1,5%...2%. Ekstremalnie niskie odczyty zatem tworzą się w obszarze -1,5%...-2,0%. obszary te będą występować w roli stref wykupienia/wyprzedania.

• Na przykładzie powyżej czerwonym kolorem zaznaczono strefy wykupienia instrumentu USDCHF. Po osiągnięciu tych stref cena poruszała się w kierunku spadkowym – rynek był wykupiony, a inwestorzy w tym czasie nie chcieli kupować aktywu po niekorzystnych cenach.
• Niebieskim kolorem zaznaczono strefy wyprzedania. Po osiągnięciu tych stref cena poruszała się w kierunku wzrostowym – rynek był wyprzedany i w celu otwarcia nowych sprzedaży potrzebne były bardziej korzystne ceny.

Strefa wykupienia i wyprzedania na rynku dają traderowi wyobrażenie, gdzie może zostać zatrzymana cena i gdzie może dojść do zawrócenia, czyli przynajmniej korekty. Przy prawidłowym stosowaniu tych obszarów trader może zarabiać zarówno na spadku rynku, jak i na jego wzroście.

Strefy wykupienia/wyprzedania mają potencjalnie korzystne sygnały w trendzie bocznym. W mocnych trendach wzrostowych i spadkowych dane strefy mogą wskazać miejsca do ustalenia zysku.

Handel dzienny

Wskaźnik Momentum można zastosować w handlu intraday. W tym wypadku trzeba dodać do terminalu dwa wskaźniki Momentum z różnymi okresami:

1. Momentum z okresem 24 – pozwoli określić ogólny trend.
2. Momentum z okresem 4 – będzie działać jako oscylator i generować sygnały handlowe.

Wskaźnik Momentum: strategia:

• Jeśli linia Momentum jest powyżej poziomu 100, to otwierane są transakcje typu buy.
• Jeśli linia Momentum poniżej poziomu 100, to otwierane są transakcje typu sell.
• Jeśli linia Momentum waha się wokół poziomu 100, to nie ma trendu – handel nie jest zalecany.
• Zakup zostanie otwarty, kiedy trend jest wzrostowy, a oscylator (Momentum z mniejszym okresem) umocuje się poniżej poziomu 100.
• Sprzedaż zostanie otwarta, kiedy trend jest spadkowy, a oscylator (Momentum z mniejszym okresem) umocuje się powyżej poziomu 100.

Na przykładzie powyżej czarnym prostokątem zaznaczono potencjalne sygnały na wykresie AUDUSD (interwał H1). Przez 10 dni handlowych utworzyło się 14 sygnałów. Jeśli będziemy handlować przy pomocy każdego, to będzie 10 transakcji dochodowych i 4 transakcje, która przyniosą stratę. Potencjalnie deficytowe transakcje danej strategii zaznaczone zostały czerwonymi strzałkami przerywanymi z podpisem StopLoss w okienku wskaźnika.

Handel akcjami

Handel akcjami z zastosowaniem różnych strategii Momentum niczym nie różni się od handlu innymi instrumentami z wykorzystaniem tego wskaźnika. Handel akcjami Momentum zakłada wybór okresów wskaźnika dla każdej akcji indywidualnie, w zależności od jej zmienności i charakteru ruchu cen.

Najbardziej efektywne sygnały uzyskuje się przy zastosowaniu wskaźnika Momentum dla akcji z dużym okresem w celu określenia trendu jednocześnie z oscylatorem, w roli którego może występować ten sam wskaźnik, ale z mniejszym okresem.

Najlepsze wskaźniki Momentum handlu akcjami i Forex

Na bazie i zasadach wskaźnika Momentum stworzono wiele popularnych oscylatorów. Najbardziej znane z nich to: Relative Strength Index, MACD, Stochastic Oscillator. Wskaźniki te pokazują stan rynku w danej chwili, wskazują na strefy wykupienia i wyprzedania. Poniżej rozpatrzymy najbardziej popularną listę wskaźników Momentum dla handlu akcjami i na rynku Forex.

Wskaźnik RSI (relative strength index)

Wskaźnik RSI, czyli Wskaźnik Siły Względnej, określa, jak wynika z jego nazwy, siłę trendu i prawdopodobieństwo jego zmiany. Jest oscylatorem. Odczyty wskaźnika wahają się w określonym zakresie od 0 do 100. 

Dany wskaźnik odzwierciedla "momentum" – prędkość i amplitudę, wraz z którą zmienia się ruch ceny. Im bardziej aktywnie rośnie cena, tym wyżej "wzbiera się" odczyt wskaźnika. I przeciwnie, im bardziej spada cena, tym głębiej obniża się odczyt wskaźnika, zbliżając się do wartości 0.

W celu efektywnego stosowania RSI traderzy nanoszą na wykres wskaźnika tak zwane strefy wykupienia i wyprzedania rynku. Zakresy stref wykupienia/wyprzedania traderzy dobierają do każdego instrumentu oddzielnie. Istnieje kilka standardowych wariantów stref wykupienia:

1. Od 80 dо 100
2. Od 70 dо 100
3. Od 60 dо 100

Ta sama zasada działa dla stref wyprzedania:

1. Od 0 dо 20
2. Od 0 dо 30
3. Od 0 dо 40

W zależności od rodzaju instrumentu (waluta, towar czy akcja), jak również od jego zmienności, traderzy zazwyczaj wybierają jeden z trzech wymienionych powyżej zakresów.

Opiszemy podstawowe zasady pracy ze wskaźnikiem RSI:

• Wejście ceny do strefy wykupienia będzie generować potencjalne sygnał na sprzedaż. 
• Wejście ceny do strefy wyprzedania będzie generować potencjalne sygnał na zakup.
• Do analizy trendu na dziennym wykresie zaleca się brać okres wskaźnika 21
• Dla rynku akcji strefy wykupienia/wyprzedania na ogół będą mieć szerszy zakres, około 40%
• Dla rynku Forex strefy wykupienia/wyprzedania będą mieć, prawdopodobnie, mniejszy zakres, rzędu 30%

Na przykładzie powyżej potencjalne sygnały na zakup akcji The Boeing Compan ze strefy wyprzedania zaznaczone zostały czerwonymi prostokątami. Sygnały na sprzedaż zaznaczono niebieskimi prostokątami.

Jak widać wskaźnik daje wyraźne wyobrażenie tarderowi o tym, gdzie opłaca się otwierać długą pozycję, a gdzie krótką.

Wskaźnik MACD

Wskaźnik MACD, czyli Moving Average Convergence/Divergence, odnosi się do grupy oscylatorów. Jest bardzo popularnym i prostym wskaźnikiem, który pozwala analizować dowolny instrument handlowy.

Składa się z trzech komponentów:

1. Linia MACD to różnica między wykładniczą średnią kroczącą (EMA) a szybką EMA. Szybka linia.
2. Linia sygnałowa to wykładnicza średnia krocząca (EMA), obliczona z linii MACD. Innymi słowy linia MACD dodatkowo wygładza się, aby odfiltrować sygnały. Powolna linia 
3. Histogram MACD – wizualny odbiór wzajemnego oddziaływani linii MACD i linii sygnałowej. Pokazuje różnicę między linią MACD a linią sygnałową. Im wyżej odchyla się linia MACD od linii sygnałowej, tym wyższe będą słupki diagramów i odwrotnie.

Efektywne zastosowanie wskaźnika polega na znajdowaniu dywergencji, to znaczy rozchodzenia się odczytów wskaźnika i wykresu ceny.

• Kiedy cena rośnie i tworzy kolejne wyższe maksimum, a MACD również rośnie, ale tworzy maksimum poniżej poprzedniego, pojawia się bycza dywergencja Momentum – sygnał na sprzedaż.
• Kiedy cena spada i tworzy kolejne niższe minimum, a MACD również spada, ale tworzy minimum powyżej poprzedniego, pojawia się niedźwiedzia dywergencja Momentum – sygnał na zakup.

Popularna strategia handlowa ze wskaźnikiem MACD:

• W ustawieniach domyślnych stosuje się okres 12 dla szybkiej linii i okres 26 dla powolnej.
• Transakcje realizowane są po utworzeniu dywergencji na wykresie.
• Sprzedaż otwierana jest po zamknięciu następnej świece sygnałowej, słupek histogramu której w oknie wskaźnika będzie poniżej poprzedniego.
• Zakup otwierany jest po zamknięciu kolejnej świecy sygnałowej, słupek histogramu której w oknie wskaźnika będzie powyżej poprzedniego.
• Do wykresu ceny należy dodać kanał nakładkę: prostą średnią krocząca z okresem 12 oraz jej wygładzoną (EMA) z okresem 26 do przyszłego ustalenia zysku.

StopLoss znajduje się za ostatnim maksimum/minimum. TakeProfit wystawia się na najdalszej granicy kanału nakładki (linia EMA 26 - pomarańczowa średnia krocząca na wykresie ceny).

W rozpatrywanym powyżej przykładzie fioletowym kolorem zaznaczono dywergencje na wykresie – potencjalne sygnały. Czarnymi strzałkami zaznaczono punkty wejścia. Przy pomocy czarnego przerywanego kwadratu zaznaczono miejsca ustawienia TakeProfit.

Przeanalizujmy otrzymane sygnały akcji Amazon:

1. Po pojawieniu się pierwszego sygnału na sprzedaż w lipcu 2021 roku cena przy pierwszym spadku nie osiągnęła poziomu Take profit na poroże pomarańczowej Emma. Następnie, po niewielkiej korekcie, rynek otworzył się z gap i zysk okazał się dużo większy, niż przy ustaleniu na linii EMA.
2. Przy pojawieniu się drugiego sygnału na sprzedaż cena nie osiągnęła poziomu Take Profit i transakcja zamknęła się zgodnie z StopLoss.
3. Trzeci sygnał utworzył się po kontynuacji dywergencji i odnowieniu kolejnego maksimum przez cenę na wykresie. Słupek histogramu z kolei nie zdołał ustanowić nowego maksimum uzyskana została "potrójna dywergencja" i porządny zysk ze sprzedaży.
4. Czwarty sygnał utworzył się na zakup pod koniec stycznia 2022 roku. Zachwyca on tym, że histogramowi wskaźnika udało się nieznacznie odnowić poprzednie minimum. Jednak jeśli porównamy linię, łączącą lokalne mima wykresu ceny z linią, łączącą lokalne minima wykresu ceny, to odkryjemy znaczne rozchodzenie się w ich kierunku. To również uważane jest za sygnał dywergencji.

Na koniec należy podkreślić, że trader może dobrać inne parametry okresów MACD, które jego zdaniem będą bardziej efektywne. Nie ma tu surowych zasad. Należy również uzgodnić dywergencje z trendem wyższego porządku, aby starszy interwał czasowy nie zaprzeczał informacji na młodszym interwale.

Wskaźnik Stochastic (Stochastic Oscillator)

Oscylator Stochastic wchodzi w standardowy komplet wielu terminali handlowych. Dzięki prostocie interpretacji sygnałów popularny jest wśród traderów. Jak większość oscylatorów stochastic ma zakres wahań od 0% do 100% i pokazuje strefy wykupienia/wyprzedania rynku.

Zasada działania Stochastic jest bardzo prosta. Pokazuje on stosunek bieżącej ceny zamknięcia do minimów i maksimów cen w ciągu określonego czasu. Innymi słowy wskaźnik pokazuje, gdzie znajduje się cena w stosunku do swojego niedawnego zakresu handlowego. Zakres handlowy wybierany jest przez okres wskaźnika.

Skład wskaźnika:

• Niebieska Linia – Stochastic (szybka)
• Pomarańczowa linia – średnia krocząca od linii Stochastic (powolna)
• Strefa wykupienia to zakres od 80% dо 100%
• Strefa wyprzedania to zakres od 0% dо 20%.

Podstawowe zasady pracy wg Stochastic:

• Wartości wskaźnika najlepiej pozostawić według ustawień domyślnych (14; 1; 3). Doświadczeni traderzy mogą spróbować je zmienić i poeksperymentować.
• Najważniejsze sygnały pojawiają się, kiedy Stochastic wchodzi do strefy wykupienia lub wyprzedania, a potem wychodzi z niej.
• Dobrze prezentują się dywergencje między wykresem ceny a wskaźnika.
• Stochastic pozwala na otwieranie transakcji w pozycji neutralnej, jak również na prognozowanie możliwych korekt po kolejnym impulsie.
• Przecięcie linii niebieskiej i pomarańczowej pasuje do pracy w kierunku trendu.

Przykład zastosowania wskaźnika Stochastic z połączeniem sygnałów na sprzedaż:

1. Czekamy, kiedy linie Stochastic okażą się w strefie wykupienia.
2. Przy przecięciu szybkiej linii Stochastic przez swoją powolną linię szykujemy się do otwarcia sprzedaży.
3. Sygnałem do wejścia będzie chwila, kiedy szybka linia wróci do zakresu 20% - 80%.

Przykład zastosowania wskaźnika Stochastic z połączeniem sygnałów na zakup:

1. Czekamy aż linie Stochastic okażą się w strefie wyprzedania.
2. Podczas przecięcia przez szybką linię Stochastic swoej powolnej linii szykujemy się do otwarcia zakupu.
3. Sygnałem do wejścia będzie chwila, kiedy szybka linia wróci do zakresu 20% - 80%.

Wskaźnik prędkości zmiany ceny(ROC)

Wskaźnik tempa, czyli Rate of Change, jest oscylatorem, pokazującym różnicę między bieżącą ceną a ceną określonego okresu w przeszłości, wyrażoną w procentach. Przy czym w zależności od okresu wskaźnika Rate of Change może być zarówno oscylatorem (z okresem 5 – 14), jak i wskaźnikiem trendu (z okresem ponad 20). Najczęściej wskaźnik stosowany jest jako oscylator.

Okres wskaźnika w ustawieniach domyślnych wynosi 9. Stosowany jest do cen zamknięcia.

Praca według podanego wskaźnika polega na analizie odchyleń linii sygnałowej od poziomu zerowego i poszukiwaniu dywergencji na wykresie.

• Znaczne odchylenie ROC powyżej 0 wskazuje na wykupienie rynku.
• Znaczne odchylenie ROC poniżej 0 wskazuje na wyprzedanie rynku.
• Strefy wykupienia i wyprzedania rynku ze względu na wygodę można zaznaczyć w oknie wskaźnika, przeprowadzając linię według historycznych maksimów i minimów.

Przykład pracy z pomocą Rate of Change:

W przykładzie powyżej na akcjach, przy pomocy niebieskich prostokątów, zaznaczono potencjalne sygnały na sprzedaż, kiedy linia ROC znajdowała się w strefie wykupienia. Czerwonymi prostokątami zaznaczono potencjalne sygnały na zakup, kiedy linia ROC znajdowała się w strefie wyprzedania. Przy pomocy linii przerywanych zaznaczono dywergencje.

Indeks Commodity Channel (CCI)

Indeks kanału handlowego, czyli Commodity Channel Index (CCI), prezentuje oscylator impulsu, który stosowany jest w celu określenia poziomów wykupienia lub wyprzedania rynku.

Wskaźnik CCI oparty jest na analizie bieżącej zmiany odchylenia ceny od jej średniej wartości w ciągu określonego czasu i średniostatystycznego absolutnego znaczenia tego parametru. Innymi słowy wskaźnik mierzy stosunek między ceną a średnią kroczącą.

Początkowo strategia handlowa została opracowana dla rynków towarowych, ale praktyka zastosowania pokazała, że można ją stosować i na innych aktywach: waluty, akcje, indeksy itd.

Zapoznamy się ze standardowymi ustawieniami wskaźnika

• Okres wskaźnika = 20
• Stosuje się do Typical Price (HLC/3)
• Metoda wygładzania - SMA
• Okres wypłacania = 5

Traderom, kt,órzy po raz pierwszy stosują udany wskaźnik w pracy, radzi się pozostawić wartości zgodnie z ustawieniami domyślnymi.

Zasady pracy na rynku z wykorzystaniem wskaźnika CCI i niczym nie różnią się od zasad pracy z innymi oscylatorami:

• Jeśli linia sygnałowa wskaźnika wychodzi za granicę +100 punktów, to rynek jest wykupiony.
• Jeśli linia sygnałowa wskaźnika wychodzi za granicę -100 punktów, to rynek jest wyprzedany.
• Dywergencje wykresy ceny i linii wskaźnika tworzą sygnału odwrócenia trendu.
• Generuje pewne sygnały w pozycji neutralnej. W okresach silnego trendu może pokazywać wiele fałszywych sygnałów.

Przeanalizujemy przykład zastosowania wskaźnika przy handlu akcjami Netflix:

Na powyższym przykładzie kropkowanymi prostokątami zaznaczono wyjścia linii sygnałowej wskaźnika w obszarze wykupienia i wyprzedania, które w rezultacie prowadziły do odwrócenia ceny i ruchu w przeciwną stronę. liniami przerywanymi zaznaczono dywergencje, które generują potencjalne korzystna sygnały na otwarcie transakcji w przeciwną od impulsu stronę.

Zalety i wady wskaźników Momentum

Wskaźnik Momentum może być stosowany zarówno jako wskaźnik kierunku trendu, jak i oscylator. Generuje dużą liczbę sygnałów, jest prosty w stosowaniu i ustawieniach. Dla efektywnego handlu zaleca się stosować wskaźnik Momentum w połączeniu z innymi środkami analizy technicznej rynku.

Podsumowanie zastosowania wskaźnika Momentum

Wskaźnik Momentum, jak również inne oscylatory na jego podstawie, cieszą się dużą popularnością wśród traderów. Mimo, iż wskaźnik został opracowany dawno, po dziś dzień nie stracił na swojej aktualności.

Przy pomocy wskaźników Momentum można analizować dowolny instrument i dowolny typ rynku: waluty, metale, ropę, gaz, kryptowaluty, akcje, indeksy giełdowe, rynek opcji binarnych itd.

Większości traderów podoba się prostota i poglądowość wskaźnika: przy pomocy wysokiego okresu można określać trend, a przy pomocy zmniejszania wartości okresu określać strefę wykupienia i wyprzedania. 

Jak i większość oscylatorów wskaźniki Momentum są efektywne w trendzie bocznym. Momentum poglądowo pokazuje dywergencje, które często prowadzą do korekty ceny lub odwrócenia trendu, co może zostać wykorzystane przez traderów w celu uzyskania dodatkowego zysku.

Podkreślić należy, że wadą wskaźnika jest konieczność filtracji sygnałów przy pomocy innych narzędzi technicznych w wyraźnych trendach jednokierunkowych. 

Reasumując można z pewnością powiedzieć, że wskaźnik Momentum zasługuje na uwagę każdego tradera: od nowicjusza do zawodowca. Na podstawie tego wskaźnika można stworzyć efektywny system handlowy, nanosząc korekty przy pomocy innych środków analizy technicznej rynku.