Dziś przeanalizuję jeden z najpopularniejszych wskaźników na Forex, mianowicie Ichimoku Kinko Hyo, w skrócie Ichimoku (chmura Ichimoku). Szczegółowo przeanalizujemy, jak działa Ichimoku Kinko Hyo, jak również jak prawidłowo ustawić wskaźnik Ichimoku. Nauczymy się prawidłowej interpretacji sygnałów wskaźnika i handlu z wykorzystaniem wykresu równowagi na rzut oka Ichimoku. Na koniec rozpatrzymy wartość japońskich świec w systemie handlowym Ichimoku.
Artykuł obejmuje następujące tematy:
- Czym jest Ichimoku Kinko Hyo: określenie oraz historia
- Obliczanie i formuła Chmury Ichimoku
- Elementy wskaźnika Ichimoku
- Jak wykorzystać Chmurę Ichimoku w tradingu
- Ustawienia Ichimoku i wartości zmiennych
- Strategie handlowe oraz sygnały Ichimoku
- Rola japońskich świec we wskaźniku Ichimoku
- Strategia handlowa Ichimoku
- Zakończenie i ocena wskaźnika Ichimoku
- Jak handlować z danym wskaźnikiem?
- Często zadawane pytania na temat Chmury Ichimoku
Czym jest Ichimoku Kinko Hyo: określenie oraz historia
„Ichimoku Kinko Hyo” to standardowy wskaźnik trendu, włączony w skład podstawowych środków analizy platformy MetaTrader oraz innych platform handlowych online.
W handlu na Forex wg Ichimoku wykorzystuje się wskaźnik „wszystko w jednym” – Ichimoku Kinko Hyo (IKH).
Ichimoku Kinko Hyo wykorzystuje się, aby oszacować przyszły impuls cenowy i określić strefy oporu oraz wsparcia dla przyszłych transakcji. Oczywiście termin „Ichimoku Kinko Hyo” pochodzi z Azji, z Japonii. Ichimoku oznacza „spojrzenie”, Kino oznacza „równowagę”, a Hyo tłumaczy się jako „wykres”. Razem fraza oznacza „wykres równowagi na rzut oka”.
Wskaźnik techniczny Chmura Ichimoku „wszystko w jednym” składa się z pięciu linii, które nazywają się tenkan-sen, kijun-sen, senkou span A, senkou span B i chikou span.
Ichimoku to narzędzie japońskiej analizy rynku Forex, pozwalający traderom analizować wykresy szybciej i dokładniej.
Systemy handlowe Ichimoku często są wykorzystywane na Forex, szczególnie podczas azjatyckich sesji handlowych.
Twórca tego wskaźnika, Goichi Hosoda, opracował go w celu dokonywania analizy giełdy Japonii. Hosoda wykorzystał dla analizy dzienne i tygodniowe wykresy. Do tej pory jego następcy przestrzegają zasad wykorzystania wskaźnika właśnie na tych interwałach czasowych. Na wykresach mniejszych interwałów wskaźnik działa znacznie gorzej, gdyż wszystkie jego narzędzia i ich okresy początkowo przywiązywane były do liczby dni roboczych w miesiącu.
Jeśli planujecie wykorzystać Ichimoku na mniejszych interwałach, będziecie musieli zmienić jego standardowe ustawienia i eksperymentować z różnymi wartościami, próbując osiągnąć optymalne rezultaty. Jeszcze porozmawiamy o ustawieniach później, a teraz dokonamy następującej konkluzji: wskaźnik Ichimoku przeznaczony jest do handlu średnio- i długoterminowego, tzn. Do analizy dziennych i tygodniowych wykresów.
Historia powstania wskaźnika handlowego Ichimoku
Wskaźnik techniczny Chmura Ichimoku został opracowany przez Goichi Hosoda w latach 30 ubiegłego wieku. Analityk publikował artykuły w wydawnictwach pod pseudonimem Sang-jin Ichimoku. Od tego i powstała nazwa wskaźnika. Celem opracowania było prognozowanie podstawowego indeksu giełdowego Japonii, Nikkei. W pierwszej kolejności u podstaw Chmur Ichimoku leży określenie trendu, a w drugiej – poszukiwanie i odzwierciedlenie silnych poziomów do pracy.
Mimo, iż Ichimoku opracował swój wskaźnik jeszcze przed II Wojną Światową, opublikował go on znacznie później, dopiero w 1968 roku. Przez cały ten czas znany analityk doskonalił swój produkt.
Obliczanie i formuła Chmury Ichimoku
Wskaźnik składa się z 5 linii. Każda linia obliczana jest po swojemu.
Kijun-sen to średnie arytmetyczne między minimum a maksimum świec w ciągu wybranego okresu w ustawieniach (domyślnie 26).
Gdzie:
- Max(High, M) – najwyższe maksimum w ciągu okresu,
- Min(Low, M) – najniższe minimum w ciągu okresu,
- M – okres.
- Tenkan-sen – linia obliczana jest analogicznie, tylko przez mniejszy okres (domyślnie 9)
Gdzie:
- (Max(High, N) – najwyższe maksimum w ciągu okresu,
- Min(Low, N) – najniższe minimum w ciągu okresu,
- N – okres.
- Chinkou Span – wartość Close bieżącej świecy, przesunięte do tyłu na wybrany okres w ustawieniach (domyślnie = 26)
- Senkou Span A – średnie arytmetyczne z sumy Tenkan-sen и Kijun-sen, przesunięte do przodu na wybrany okres (domyślnie = 26)
Senkou Span B – średnia wartość najwyższego maksimum i najniższego minimum ze świec wybranego interwału (domyślnie – 52), przesunięta do przodu o 26 okresów.
Gdzie:
- Max(Z) – maksimum w wybranym interwale.
- Min(Z) – minimum w wybranym interwale.
- Z – długość interwału.
Przedstawione wartości okresów dla linii wybrane zostały przez autora wskaźnika pod giełdę. Możecie poeksperymentować z okresami, ustawiając je pod swój typ rynku, który zamierzacie analizować.
Elementy wskaźnika Ichimoku
Wskaźnik Ichimoku składa się z kilku elementów: trzech linii i dwóch Chmur Ichimoku różnego koloru.
Dwie linie z trzech są oddzielne i pełnią rolę średnich kroczących. Jednak nie są one średnimi kroczącymi. Linie Ichimoku mają swoje właściwości, które szczegółowo rozpatrzymy poniżej.
Trzecia linia to swego rodzaju oscylator, filtr.
Chmury mogą być wzrostowe lub spadkowe, wskazując swoim kolorem na dominujący na rynku trend.
Poniższy zrzut pokazuje nam, jak wygląda wskaźnik Ichimoku na wykresie cenowym z zastosowaniem standardowych ustawień.
Tenkan-sen (linia zwrotna)
Linia „Tenkan” (zaznaczona czerwonym kolorem) uśrednia najwyższe maksimum i najniższe minimum przez pierwszy okres. Standardowa wartość = 9.
Linia Tenkan we wskaźniku pokazuje trend krótkoterminowy i jego zmianę. Jest również dobrym wsparciem lub oporem, w zależności od tego, z której strony cena do niej podchodzi.
Traderzy wykorzystują sygnały, otrzymane od tej linii do udziału w krótkotrwałych transakcjach na samym początku odwróconego ruchu lub na odwrót, po zakończeniu korekty, aby dodać pozycje zgodnie z trendem.
Tak wygląda linia Tenkan oddzielnie od pozostałych narzędzi wskaźnika:
Kijun-sen (standardowa linia)
Linia „Kijun” (wydzielona niebieskim kolorem) uśrednia najwyższe maksimum i najniższe minimum przez drugi okres. Standardowa wartość = 26.
Linia Kijun wskazuje już na „poważniejszy”, średnioterminowy trend na rynku. Jej okres jest większy, niż okres linii Tenkan, zatem przebicia tej linii przez cenę mają miejsce rzadziej. Rzadziej zmienia się też trend.
Sygnały, otrzymane od tej linii, uważane są za silniejsze sygnały. Traderzy rozpatrują tę linię jako samodzielne wsparcie lub opór. Patrzą również na sygnały przecięć linii Tenkan i Kijun.
Tak wygląda linia Kijun oddzielnie od pozostałych narzędzi wskaźnika:
Senkou Span A (1 wiodąca linia) oraz Senkou Span B (2 wiodąca linia)
„Senkou Span A” i „Senkou Span B” tworzą chmurę. Linia „A” uśrednia wartości linii Tankan oraz Kijun i przesuwa się do przodu o 26 okresów. Linia „B” bierze pod uwagę średnią wartość sumy najwyższego maksimum i najniższego minimum w ciągu 52 okresów i nanoszona jest również o 26 okresów do przodu.
Te dwie linie mogą również pełnić rolę samodzielnych poziomów wsparcia lub oporu, ale główna ich funkcja wciąż jest inna, mianowicie tworzenie chmury.
W zależności od tego, wartość której linii jest większa (Senkou Span A czy Senkou Span B), Chmura Ichimoku przyjmuje ten lub inny kolor i podpowiada prawdopodobny kierunek ruchu ceny w przyszłości.
W ustawieniach wskaźnika Ichimoku można wyznaczyć swój okres dla linii Senkou Span B. Tak wyglądają linie Senkou Span A oraz Senkou Span B oddzielnie od pozostałych narzędzi wskaźnika:
Chikou Span (linia opóźniona)
„Chikou span” (zaznaczona zielonym kolorem) to opóźniony zamach. Jest to cena zamknięcia dzisiejszej świecy, przesunięta do tyłu o 26 okresów.
Dana linia pełni rolę oscylatora we wskaźniku i wskazuje jak bardzo bieżąca cena zamknięcia odchyliła się od swoich poprzednich wartości. Innymi słowy traderzy przyglądają się odchyleniu ceny od tej linii w celu zrozumienia, kiedy trend będzie przygasać i możliwej korekty. Zatem podejmowana jest decyzja o zanotowaniu zysku oraz możliwej pracy przeciw trendowi. Szczegółowo o sygnałach, uzyskanych przy pomocy tej linii, powiem później.
Tak wygląda linia Chikou span oddzielnie od pozostałych narzędzi wskaźnika:
Kumo
Oprócz linii są jeszcze elementy wskaźnika, od razu rzucające się w oczy, mianowicie zamalowane obszary – Chmury Ichimoku. Chmura tworzy się w obszarze, utworzonym przez linie
„Senkou А” i „В”.
Jesli „Senkou A” znajduje się poniżej „Senkou B”, to widzimy obszar fioletowego koloru, wskazujący na tendencję spadkową.
Jeżeli „Senkou A” znajduje się powyżej „Senkou B”, to widzimy obszar pomarańczowego koloru, wskazujący na tendencję wzrostową.
Chmury prognozują zachowanie ceny w perspektywie długoterminowej. Jeśli cena znajduje się na daną chwilę powyżej chmury, a sama chmura pomalowana jest na pomarańczowo, to lepiej szukać zakupu. Jeżeli cena znajduje się poniżej chmury, a sama chmura jest koloru fioletowego, to szukamy sprzedaży.
Zakreskowane obszary prezentują „strefy” wsparcia i oporu dla trendu długoterminowego.
Na przykład ewidentnie wzrostowy trend złota:
Konkretny spadkowy trend złota:
Po zmianie koloru chmury trader powinien orientować się na nową tendencję długoterminową.
Jak wykorzystać Chmurę Ichimoku w tradingu
Aspekty techniczne obliczeń linii Chmury Ichimoku rozpatrzyliśmy, teraz przestudiujemy, co nam dają te linie na wykresie i za co odpowiadają.
W ogóle wskaźnik Ichimoku służy traderowi w jednym, najważniejszym celu: szybko spojrzeć na wykres, określić trend i położenie ceny w stosunku do silnych poziomów, aby następnie zająć się poszukiwaniem formacji dla otwarcia transakcji typu zakup lub sprzedaż.
Ważna kwestia: narzędzie stworzone zostało w celu dokonywania analizy dużych interwałów, dziennego i tygodniowego wykresu indeksu Nikkei. Potem ten algorytm zaczęto stosować do analizy rynku Forex. Oprócz tego rynki finansowe stały się bardziej zmienne, niż 90 lat temu. Wskaźnik Chmura Ichimoku wciąż znakomicie prognozuje tendencje średnio- i długoterminowe, ale można go stosować i na mniejszych interwałach na rynku walutowym, począwszy od H1.
Radzę nie schodzić poniżej godzinnego interwału. Idealne interwały do analizy przy pomocy wskaźnika to H1 – D1.
Można wykorzystać dowolne pary walutowe do handlu na Forex.
Określenie trendu przy pomocy wskaźnika handlowego Ichimoku
Trend długoterminowy określany jest przy pomocy zakreskowanych elementów, Chmur Ichimoku. Jeżeli cena znajduje się poniżej chmury, trend jest spadkowy. Jeśli notowania na wykresie są powyżej chmury, widzimy trend wzrostowy.
Równie ważny jest kolor struktur chmury. Formacja fioletowego koloru świadczy o możliwości szybkiego spadania ceny, a pomarańczowa chmura przeciwnie, wskazuje na możliwy wzrost.
Idealna sytuacja dla zakupów zgodnie z trendem ma miejsce, kiedy cena znajduje się powyżej pomarańczowej chmury. Najlepsza sytuacja dla sprzedaży to handel poniżej chmury fioletowego koloru.
Handel w chmurze świadczy o braku wyrażonego trendu.
Tendencja średnioterminowa charakteryzuje się linią „Kijun”, a krótkoterminowa – linią „Tenkan”. W istocie obie te linie to zwykłe średnie, ale rozpatrywane są inaczej: przy pomocy uśrednienia maksimum i minimum w ciągu określonego czasu. Wśród spekulantów, handlujących w oparciu o Ichimoku, panuje opinia, że linie „Tenkan” i „Kijun” działają dokładniej, niż zwykłe EMA.
Dodatkowo trader powinien patrzeć na tendencję tych linii i kąt. Im ostrzejszy jest kąt, tym trend jest mocniejszy.
Kiedy Tenkan i Kijun znajdują się horyzontalnie, zakładamy strefę nagromadzenia na rynku.
Ponieważ wskaźnik Ichimoku jest wyprzedzającym środkiem analizy, to przy jego pomocy możliwe jest prognozowanie zachowania rynku w perspektywie średnio- i długoterminowej. Chmury, ekstrapolowane na przyszłość, podpowiadają możliwe warianty rozwoju tendencji.
Na zrzutach obrazów poniżej pokazane są przykłady takich prognoz:
Rola dynamicznych linii wskaźnika Ichimoku
Wszystkie linie, oprócz Chikou span, mogą pełnić rolę poziomów pochylonych. Przyjęto uważać, że linia Tenkan to słaby poziom, a linia Kijun – bardziej znaczący.
Senkou A i Senkou B są kluczowymi poziomami, posiadającymi największą siłę. Sama chmura również jest poziomem.
Rozpatrzmy to na przykładzie:
Chmury Ichimoku – strefy pozycji neutralnych
Strefy pozycji neutralnych to Chmury Ichimoku, wewnątrz których można działać. Jak wiemy, w pozycji neutralnej należy pracować od granic zakresu. Jeśli cena weszła w zakreskowany obszar, to linie Senkou A i Senkou B stają się silnymi wartościami wspierającymi, od których możliwe jest poszukiwanie transakcji z celem na przeciwnym poziomie.
Na powyższym przykładzie widzimy wykres GBPUSD H1. Na nim mogliśmy obserwować, jak cena 23 kwietnia 2020 r. Przebiła linię Senkou A i „weszła” w chmurę. Następnie, przez retest przebitej Senkou A cena doszła do Senkou B, a nawet wyszła poza jej granice, ale na kolejnej świecy wróciła do zakresu, pokazując tym samym „fałszywe przebicie”. „Fałszywe przebicie” Senkou B było sygnałem na sprzedaż z celem na przeciwnym poziomie.
Zwróćcie uwagę, że cena dwukrotnie testował linię Senkou A z góry do dołu po jej przebiciu. Formacja na zakup została utworzona na sesji azjatyckiej, a potem na europejskiej. Na amerykańskiej sesji rynek pokazał sygnał na sprzedaż GBPUSD.
Rola Chikou span – oscylatora
W swej istocie linia Chikou to wskaźnik „momentum”. Jej rola, jak i każdego oscylatora, to pokazanie traderowi, jak mocno cena odchyliła się średniej wartości. Znaczące odchylenia tworzą sytuacje wykupienia i wyprzedania, co wskazuje na możliwość rozwoju korekty lub zmiany trendu.
Ustawienia Ichimoku i wartości zmiennych
Otworzymy właściwości wskaźnika Ichimoku. Przed nami pojawiają się trzy ustawienia:
- Okres linii Tenkan (wartość domyślnie = 9)
- Okres linii Kijun (wartość domyślnie = 26)
- Okres Senkou Span B (wartość domyślnie = 52)
Standardowe parametry Chmury Ichimoku całkowicie normalnie pracują, dlatego nowicjuszom radzę zmieniać ich ustawienia. Po tym, jak zrozumiecie zasady funkcjonowania danego wskaźnika, można będzie pobawić się z parametrami Ichimoku. Początkowo Goichi Hosoda podczas opracowywania wskaźnika orientował się na japoński rynek i japońskie tygodnie robocze, które w tym czasie trwały sześć dni. Dlatego dla linii Tenkan wziął on okres 1,5 tygodnia. Liczba 26 odpowiadała za liczbę dni roboczych w miesiącu, a 52 to liczba tygodni w roku.
Można spróbować ustawić wskaźnik Ichimoku do bieżących warunków:
- Tenkan = 5
- Kijun = 20
- Senkou Span B = 52
W rezultacie otrzymacie dane, zmieniające się bardziej dynamicznie, ale pytanie, czy lepsze? W każdym razie zmianę warunków trzeba testować i porównywać z oryginałem, a potem już podejmować decyzję.
Strategie handlowe oraz sygnały Ichimoku
Przeanalizujmy wszystkie strategie handlowe Forex ze wskaźnikiem Ichimoku.
Wskaźnik Ichimoku pozwala traderowi podejść kompleksowo do analizy rynku. Pokazuje on i bieżącą tendencję krótkoterminową, i trend średnioterminowy, i ogólny (długoterminowy) kierunek ruchu ceny.
Zatem na podstawie wskaźnika można stworzyć taki system handlowy, który będzie satysfakcjonować tradera w każdych zakresach czasowych.
Istnieje wiele strategii handlowych, u podstaw których leżą sygnały Ichimoku. Rozpatrzymy najpopularniejsze z nich.
Formacje od linii Tenkan i Kijun
W społeczności traderów przyjęto rozpatrywać sygnały, które się tworzą od tych dwóch linii, w dwóch wariantach:
- Kiedy się przecinają;
- Kiedy są skierowane w jedną stronę.
Krzyżowanie linii Tenkan Sen / Kijun Sen
Kiedy linia Tenkan przecina Kijun z góry do dołu tworzy się formacja „Złoty krzyż”. Jest to model na zakup.
Kiedy Tenkan przecina Kijun z góry do dołu tworzy się formacja „Krzyż śmierci”. Jest to model na sprzedaż.
W zależności od sytuacji rynkowej opisane powyżej sygnały mogą być sygnałami kontynuacji trendu albo sygnałami do pracy w korektę. Warto je brać pod uwagę. Ale nie są one najsilniejsze, dlatego rekomenduję brać do pracy modele, które dostosują się do ogólnego trendu. Dla handlu w korektę trzeba wzmacniać naszą koncepcję dodatkowymi warunkami.
Jak handlować przecięcie? Można od razu po zamknięciu świecy, która tworzy sygnał. Stop loss stawiany jest za najbliższym lokalnym maksimum/minimum. Jeszcze jeden wariant to wejście na przebicie lokalnego ekstremum w kierunku sygnału. Nie ma uniwersalnej recepty. W każdej sytuacji trader będzie musiał wybierać ten czy inny sposób handlu, jak również orientować się na najwygodniejszy dla niego.
Formacja nachylenia linii Tenkan Sen i Kijun Sen
Nachylenie linii Tenkan i Kijun w jedną stronę mówi traderowi o tym, że trend lokalny i średnioterminowy w narzędziu są jednakowe, co daje możliwość rozpatrzenia wejścia w transakcję. Dodatkowo przy handlu nachylenia linii warto rozpatrzeć trend długoterminowy. Koniecznie powinien on potwierdzać Waszą koncepcję o zakupie lub sprzedaży instrumentu.
Otwierać transakcję można od razu, na początku ruchu trendu, jak tylko linie znalazły się w jednakowym kierunku. Można również rozpatrywać transakcje i w środku trendu, ale w takim przypadku lepiej poczekać na korektę i test niebieskiej, albo czerwonej linii, lub też obszaru, który tworzą te linie.
Formacje Senkou А, Senkou B.
Sygnały od linii tworzących chmurę są analogiczne do sygnałów od linii Tenkan i Kijun. Linie A i B w każdym konkretnym przypadku są albo wsparciem, albo oporem. Senkou A jest mniej znaczącym poziomem, Senkou B jest bardziej znaczący i oznacza granicę trendu długoterminowego.
Kolor chmury zmienia się wtedy, gdy szybsza Senkou Span A przecina powolniejszą Senkou Span B i odpowiednio są przesłanki do zmiany trendu. W ten sposób wejście po skrzyżowaniu tych linii będzie uznawane za wejście na początku rodzącego się nowego trendu. Oto przykład sygnałów na zmianie „chmury”:
Zaleca się wchodzić po zmianie koloru chmury. Stop loss w idealnej sytuacji stawiany jest za chmurą z zapasem. Miejcie na uwadze, że „nowa” chmura tworzy się na 26 świecach do przodu, dlatego na zrzucie powyżej spójrzcie uważnie, kiedy został utworzony sygnał na zakup/sprzedaż funta brytyjskiego.
Sygnał podczas przebicia Senkou Span B
Istnieje jeszcze jeden sygnał, jakby to powiedzieć, na wyprzedzenie, kiedy cena przebija Senkou Span B. Sama w sobie linia jest dynamicznym poziomem i odpowiada za granicę trendu. Stąd wnioskujemy, że jeśli poziom zewnętrznej linii będzie utrzymywany, to trend prawdopodobnie będzie trwał, a jeżeli cena przebije zakreskowany obszar, to w najbliższej przyszłości można oczekiwać zmiany trendu.
Przeanalizujmy przykłady odbić od Senkou Span B i przebić tej linii przez cenę. Radzę uważnie spojrzeć na przebicia i dalszy ruch ceny:
Praca w zamalowanym obszarze
Handel w zamalowanym obszarze rozumiany jest jako tworzenie strefy nagromadzenia, innymi słowy pozycja neutralna. We flat praca sprowadza się do handlu od granic zakresu i nie jest ona tak prosta, jak praca zgodnie z trendem.
Aby pojawił się mniej lub bardziej solidny (duży) zakres do pracy, trzeba poczekać na rozszerzenie się chmury. Nie każde wejście ceny w chmurę Ichimoku trzeba handlować. Istota pracy w zakresie sprowadza się do tego, żeby przy przebiciu Senkou Span A działać w kierunku Senkou Span B. Po osiągnięciu Senkou Span B trzeba działać w kierunku pierwszej linii i t. d.
Działać przy pomocy limitowych zleceń lub wchodzić po przebiciu Senkou Span A nie zaleca się, gdyż po pierwsze przerwanie może być fałszywe, a po drugie zakres chmury, na ogół, nie pozwala na wejście od razu przy przebiciu z dopuszczalnym stosunkiem Reward/Risk (od 2/1 w górę).
Tenkan i Kijun w samej chmurze wciąż są silnymi poziomami. Wejście od tych linii jest tylko wsparciem w wybranym kierunku dla handlu.
Na zrzucie powyżej widzimy różne sytuacje: w lewym przykładzie cena znajdowała się wyłącznie między Span A a Span B, w prawym – podłączyły się jako poziomy linie Tenkan i Kijun.
Handel w samej chmurze wykorzystują profesjonalni traderzy, którzy rozumieją, co robią. W celu dokonania detalizacji punktu wejścia wykorzystuje się mniejsze interwały i kombinacje świec japońskich. Nie radzę handlować wewnątrz zakresu nowicjuszom ze względu na złożoność. Najpierw lepiej oswoić pracę w oparciu o proste modele, opisane powyżej.
Przecięcie Chikou Span
Jak powiedziałem wcześniej, Chikou Span spełnia rolę oscylatora w systemie. Zatem pierwsze, na co należy zwrócić uwagę, to to, na ile daleko notowania odchyliły się od zielonej linii. Duże rozerwanie między oscylatorem a bieżącą ceną świadczy o tym, że wkrótce może rozpocząć się korekta do głównego trendu. Jeśli widzicie taką sytuację i dodatkowo świece japońskie generują formację na zakup lub sprzedaż w stosunku do głównego trendu, to z tego sygnału można skorzystać w celu zabrania korekty.
Inne możliwości handlowe pojawiają się, kiedy Chikou Span przecina wykres ceny. Jeśli linia przecina go z dołu do góry, to jest to sygnał na zakup. Jeżeli przecina z góry do dołu – sprzedaż. Warto pamiętać, że oscylator przesunięty jest o 26 świec temu. Mniej więcej tyle czasu, w opinii twórcy środka analizy, potrzebują poważni gracze, aby doszło do nagromadzenia pozycji przed dalszym silnym ruchem.
Na powyższym przykładzie świeca z prawej strony od linii poziomej pokazuje przebicie linii Chikou albo w dół, albo w górę, które to miało miejsce około 26 świec temu, a trójkątem zaznaczono obszar cen, gdzie utworzyła się ta formacja na daną chwilę. Strzałkami pokazano dalszy ruch w kierunku formacji. Model pojawia się rzadko, ale systemach handlowych w oparciu o Ichimoku jest silny.
Budowanie linii Ichimoku w jednym kierunku
Kiedy wszystkie linie wskaźnika Ichimoku „patrzą” w jednym kierunku, tworzy się silna formacja, która pozwala traderowi na wejście w transakcję wg trendu.
Na przykładach widzimy, że chmura, linie Tenkan I Kijun budowane są w jednym możliwym kierunku dla handlu.
Podsumowanie informacji o sygnałach Ichimoku
Mogliście zatem się upewnić, że formacji, które generuje wskaźnik Ichimoku, jest dość dużo. Za pierwszym razem nowicjusz może mieć kłopoty ze zorientowaniem się, jaki sygnał daje ta czy inna kombinacja linii i chmur. W jakim kierunku tworzy się potencjalny sygnał? Na jaką odległość czasu się orientować w krótkiej transakcji? Stwórzmy tabelę podsumowującą, która w przyszłości może posłużyć jak podpowiedź dla tradera.
Uwaga: sygnały oglądamy na dziennym wykresie.
Sygnał | Kierunek | Trend/uwaga |
---|---|---|
Złoty krzyż | Byczy | Krótkoterminowy |
Martwy krzyż | Niedźwiedzi | Krótkoterminowy |
Linie Tenkan i Kijun budowane są do góry | Byczy | Średnioterminowy |
Linie Tenkan i Kijun budowane są w dół | Niedźwiedzi | Średnioterminowy |
Pojawienie się na wykresie pomarańczowej chmury | Byczy | Długoterminowy |
Pojawienie się na wykresie fioletowej chmury | Niedźwiedzi | Długoterminowy |
Przebicie przez cenę Senkou Span B | Byczy/niedźwiedzi (w zależności od kierunku przebicia) | Sygnał na wyprzedzenie. Należy wzmacniać koncepcję o zakupie lub sprzedaży przy pomocy dodatkowych czynników |
Cena w chmurze Ichimoku | Pozycja neutralna | Średnioterminowy. Należy handlować od granic chmury wg sygnałów Price Action lub formacji świecowych |
Mocne oddalenie bieżącej ceny od Chikou Span | Kontr-trendowy | Praca w korektę długoterminową |
Przecięcie ceny przez Chikou Span od dołu do góry | Byczy | Długoterminowy |
Przecięcie ceny przez Chikou Spanz góry na dół | Niedźwiedzi | Długoterminowy |
Rola japońskich świec we wskaźniku Ichimoku
Sang-jin Ichimoku niejednokrotnie podkreślał ważność wykorzystania analizy świec japońskich podczas handlu w oparciu o sygnały swojego wskaźnika. Jeśli bez analizy formacji, które generują japońskie świece, prawdopodobieństwo pozytywnego wyjścia z transakcji waha się w zakresie 60% – 70%, to przy pomocy takiego dodatkowego filtru profesjonalnym traderom uda się osiągnąć prawdopodobieństwo około 80%, a nawet więcej.
Tak, zadanie staje bardziej skomplikowane i niektóre sygnały trzeba będzie pominąć, ale jeśli będziecie ćwiczyć jeszcze na analizie świec, to otrzymacie lepszy efekt, dzięki zmniejszeniu wielkości potencjalnego stop loss, zamknięciu pozycji w odpowiednim czasie oraz detalizacji punktu wejścia.
Radzę starać się wzmacniać swoje koncepcje o zakupie w oparciu o sygnały wskaźnika przy pomocy prostych świecowymi formacjami. Można wykorzystać Price Action. Niekoniecznie trzeba znać i wykorzystywać wszystkie formacje. Wystarczą 3 – 5 modeli, o których będziecie zawsze pamiętać. W końcu wskaźnik to tylko pochodna ceny, a wykres ceny zawsze jest pierwotny. Tylko on odzwierciedla realną istotę rzeczy na rynku. Najefektywniejsze sygnały Price Action szczegółowo opisałem w swoim poprzednim artykule „Strategie Forex Price Action”.
Strategia handlowa Ichimoku
Rozpatrzymy teraz prawdziwy przykład handlu przy pomocy wskaźnika Ichimoku. Ponieważ wskaźnik jest, można powiedzieć, samodzielnym systemem handlowym, to podczas dokonywania analizy rynku nie będziemy stosować dodatkowych filtrów oraz środków analizy. Będziemy kierować się tylko tymi sygnałami, które opisane zostały powyżej.
Postaram się pokazać prosty system handlowy. System jest średnio- i długoterminowy, dlatego od chwili otwarcia i do zamknięcia transakcji może potrzebny być czas.
Handel będzie odbywał się nie na wszystkie sygnały, a tylko przy pomocy najbardziej zrozumiałych i prostych dla nowicjusza formacji „złoty krzyż” i „martwy krzyż”. Mile widzianym również warunkiem, ale niekoniecznym jest, aby do wejścia w transakcję odbyło się budowanie linii Tenkan-sen i Kijun-sen w jednym kierunku. Podstawowe warunki, które spełniać będziemy rygorystycznie:
- Ponieważ wskaźnik jest trendowy, to i działać będziemy wyłącznie wg trendu długoterminowego, który określany jest kolorem chmury. Pomarańczowa dla zakupów, fioletowa dla sprzedaży.
- Stop loss nie powinien przekraczać rozsądnych granic. Jeśli przekracza on średni tygodniowy ATR, to w taką transakcję nie będziemy wchodzić. Będziemy działać na spokojnym rynku. Co to oznacza? To znaczy, że po jakiś gwałtownych i niezwyczajnych ruchach instrumentu na dziennym wykresie będziemy czekać na chwilę, kiedy „dojdzie do normy”, uspokoi się.
- Po odnowieniu znaczących ekstremów na dziennym wykresie transakcja będzie przenoszona w próg rentowności.
- Ochronny stop loss będziemy ustawiać albo za linią Tenkan-sen i Kijun-sen, albo za chmurą, w zależności od tego, co jest bliżej ceny otwarcia. W wyjątkowych przypadkach stop loss stawiany jest za najbliższym lokalnym maksimum/minimum, jeśli linie Tenkan-sen i Kijun-sen są zbyt blisko od bieżącej ceny otwarcia transakcji.
- Stosunek Reward/Risk zawsze będzie równy 2 do 1. To znaczy, że potencjalny Take Profit będziemy ustawiać o dwa razy większy, niż potencjalny stop loss. To uprości traderowi zadanie z poszukiwaniem celów transakcji.
Zatem pierwsza transakcja zgodnie z metodyką została otwarta 27 grudnia 2019 roku w złocie (XAUUSD). Wszystkie ustawienia wskaźnika są standardowe. Na zrzucie poniżej widzimy, jak w dniach 13 – 16 grudnia została utworzona formacja „złoty krzyż” na zakup. Jednak chmura na tę chwilę pokazała długoterminowy trend spadkowy. Nasze działania były następujące: czekaliśmy na zmianę koloru chmury na pomarańczowy, tzn. zmianę trendu długoterminowego na wzrostowy i, jeśli po tym formacja „złoty krzyż” wciąż jest aktualna, otwieraliśmy transakcję.
Po pewnym czasie oczekiwania zostało odnowione znaczące maksimum, minimum z września 2019 roku. Przenosimy transakcję w próg rentowności.
Jeszcze przez jeden dzień transakcja zamyka się wg Take Profit.
Kolejna transakcja złota otwierana jest przez półtora miesiąca. Widzimy tu długoterminowy trend wzrostowy, zgodnie z chmurą pomarańczowego koloru. 14 lutego tworzy się „złoty krzyż”. Otwieramy transakcję.
Odnowiliśmy lokalne maksimum, przenosimy transakcję w próg rentowności.
Po kilku dniach transakcja zamykana jest wg Take Profit.
Teraz zostaną pokazane przykłady podwyższonej zmienności rynku. Zgodnie z p. 2 warunków systemu handlowego transakcji na emocjonalnym rynku nie będziemy otwierać, ponieważ Stop loss przekracza średni ruch tygodniowy, 700 – 800 punktów. To bardzo dużo dla ochronnego Stop loss. Lepiej poczekamy, kiedy rynek się unormuje.
Jeszcze raz trzeba było opuścić transakcję po tym, jak cena znowu zmieniła trend długoterminowy na wzrostowy przez taki sam gwałtowny impulsywny powrót na poprzednie wartości cenowe, które mogliśmy obserwować w lutym – marcu 2019 r. Tu się nie otwieraliśmy, bo wielkość potencjalnego SL nas nie zadowalał.
Następna transakcja długoterminowego trendu wzrostowego otwierana jest po trzech miesiącach oczekiwania:
Po miesiącu zlecenie zostało zamknięte wg Take Profit. Zapomniałem na daną chwilę zrobić skrin, robię go w chwili pisania artykułu.
Jak widzicie, handel wg wskaźnika Ichimoku nie jest trudny. Pokazałem Wam prosty system handlowy, u podstaw którego leżą tylko dwa sygnały wskaźnika, formacje „Złoty krzyż” i „Martwy krzyż”. Sygnały te koniecznie powinny łączyć się z ogólnym trendem, przecież Ichimoku to przede wszystkim wskaźnik trendowy.
Jeśli będziecie używać w handlu te dwie formacje, to sygnałów rocznie jednego instrumentu nie będzie dużo, za to będą one, z dużym prawdopodobieństwem, skuteczne. Jeśli chcecie otwierać więcej transakcji, studiujcie inne formacje Ichimoku, jak również włączajcie więcej instrumentów handlowych do swojego handlu.
Najważniejsze to nie otwierać się przeciw trendowi i na bardzo zmiennym rynku. Lepiej poczekać lub nawet opuścić transakcję, niż ponieść nieuzasadnioną stratę.
Zakończenie i ocena wskaźnika Ichimoku
Bezsprzecznie doradzam wszystkim traderom zastosowanie tego potężnego instrumentu w celu szczegółowego zbadania. W swej istocie jest to system handlowy, uwzględniający trend, flat i pracę w korektę. Najlepiej rozpocząć to studiowanie i handel w oparciu o sygnały wskaźnika od pracy wg trendu długoterminowego. Po tym, jak uda się oswoić ten etap, można włączać do działania pozostałe formacje.
Nie zapominajcie wzmacniać swoje myśli o zakupie czy sprzedaży formacjami świecowymi. Doda to Wam pewności co do transakcji i da korzystniejszy stosunek Reward/Risk. Zastosowanie metodyki Price Action na kluczowych poziomach, które pokazuje wskaźnik, daje odczuwalny zysk do ogólnego zysku.
Aby zostać profesjonalistą, handlującym wg metodyki Ichimoku, może upłynąć dużo czasu, być może nawet kilka lat, ale prawdopodobieństwo pozytywnego rezultatu przy całkowitym zrozumieniu wszystkich możliwości wskaźnika (do 80%) jest tego warte.
Wskaźnik Ichimoku na platformie MT4 jest dostępny bezpłatnie i wchodzi w skład wbudowanych wskaźników. Rekomenduję także początkującym traderom przetestować prostszą i bardziej zrozumiałą platformę online LiteForex, w którą wskaźnik Ichimoku również jest wbudowany.
Jak handlować z danym wskaźnikiem?
Rozpatrzmy sytuację z Bitcoinem
Na danym wykresie BTCUSD widzimy, iż ticker dostał się do chmury, co oznacza iż rynek znajduje się w sytuacji nieokreśloności. Przy tym Senkou A w danym przypadku stanowi silną linię wsparcia, a Senkou B – linię oporu.
Przekroczenie linii Tenkan (niebieskiej) i Kijun (bordowej) oznacza odwrócenie trendu.
Ale dla Bitcoina Kijun najczęściej jest linią wsparcia, od której Tenkan stale odskakuje z niedużym przebiciem w dół.
Tutaj sygnałem potwierdzającym może być Chikou (zielona linia), jej przebicie notowań z dołu do góry daje sygnał do zakupu (z góry na dół – do sprzedaży).
Jeśli spojrzeć szerzej, to widzimy, iż wykres odbił się od dolnej granicy chmury z niewielkim przebiciem i teraz kształtuje się model odwrotny, gdzie w celu dokonania zakupu musimy poczekać na następujące sygnały:
- Odbicie Tenkan (niebieskiej) оd Kijun (bordowej) w górę
- Przebicie Chikou wykresu ceny z dołu do góry
- Wyjście tickera ceny z chmury z przebiciem górnej ściany – Senkou B
Odpowiednio sygnałem do odwrócenia trendu, a co za tym idzie i zanotowaniem długich pozycji będą sygnały:
- Przejście Tenkan (niebieskiej) przez Kijun (bordową) z dołu do góry
- Wyjście tickera ceny z chmury z przebiciem dolnej ściany – Senkou A
Jednak jeszcze za wcześnie jest wyciągać wnioski na temat tego, dokąd zmierzy cena w najbliższym czasie.
Jeśli spojrzeć nieco głębiej, to na 4 godzinach Bitcoin znajduje się pod chmurą, gdzie Kijun stanowi linię oporu.
Zatem ostatecznym odwrotem w górę można uznać sytuację, kiedy wykres wyjdzie z chmury, przebijając wszystkie poziomy oporu i umocuje się na poziomie 15 500, a na razie prawdopodobne jest trwanie leniwej korekty, płynnie przechodzącej w pozycje neutralną.
Co najmniej właśnie takie sygnały daje nam ten znakomity wskaźnik Ichimoku.
Sam autor, Goichi Hosoda, radził wykorzystywać sygnały danego wskaźnika razem z analizą świecową (która również pochodzi z Japonii).
One razem dają dość przejrzysty obraz tego, co się dzieje i otwierają perspektywę możliwego rozwoju wydarzeń na średnioterminową przyszłość.
Przy umiejętnym wykorzystywaniu wskaźnika Ichimoku łącznie z innymi sygnałami stanie się on Waszą przepustką w świetlaną przyszłość!
Możecie również zapoznać się z handlem kryptowalutą z wykorzystaniem Ichimoku w przeglądzie mojego kolegi tu.
Z wyrazami szacunku,
Aleksandr Rodionow
Często zadawane pytania na temat Chmury Ichimoku
Ichimoku łączy w sobie pięć linii, każda z których ma surowe matematyczne uzasadnienie i odzwierciedla jedną z charakterystyk bieżącego trendu.
- Linia Tenkan charakteryzuje kierunek ruchu trendu, przy czym im ostrzejsza jest ta linia, tym wyraźniejszy jest trend.
- Linia Kijun pozwala dokonywać wniosków o ruchu rynku. Jeśli ceny są powyżej tej linii, prawdopodobnie będą one rosły, i odwrotnie.
- Linie Senkou A i Senkou B tworzą tak zwaną „chmurę”, charakteryzującą zmienność rynku. Cena w chmurze to prawdziwa oznaka tego, że trend jest boczny.
- Linia Chenkou „tworzy” rekomendacje co do zakupu lub sprzedaży waluty. Jeśli przecina ona wykres ceny od dołu do góry – kupujcie, jeśli z góry w dół – sprzedawajcie.
Wskaźnik Ichimoku jest wyprzedzającym środkiem analizy, to przy jego pomocy możliwe jest dokonanie prognozy zachowania rynku w perspektywie średnio- i długoterminowej. Linie Senkou Span A i B są wyprzedzające i tworzą Chmurę Ichimoku, ekstrapolację na przyszłość, podpowiadają możliwe warianty rozwoju tendencji.
Chmura Ichimoku jest popularnym wskaźnikiem wśród traderów, którzy handlują na najbardziej różnorodnych rynkach: od Forex przez giełdę do kryptowalut. Główna zaleta wskaźnika polega na tym, że w swej istocie jest on gotowym systemem handlowym, który analizuje różne trendy (krótko-, średnio-, długoterminowy) i generuje wiele sygnałów zarówno w oparciu o trend, jak i w korektę. Na pierwszy rzut oka wskaźnik jest dość skomplikowany, ale jeśli szczegółowo go przeanalizujecie, to szybko zrozumiecie istotę i będziecie mogli lepiej zrozumieć rynek.
(wykorzystajcie taką formułę: con que indicador combinar ichimoku)
Wskaźnik Ichimoku sam w sobie jest pełnowartościowym wskaźnikiem i stanowi system handlowy. Nie wymaga dodawania postronnych wskaźników do handlu. Ale jeśli macie ochotę, możecie dodać wskaźnik zakresów futures i wskaźnik formacji Price Action dla lepszej detalizacji punktów wejścia.
Dla Ichimoku najlepiej wziąć tygodniowy i dzienny interwał. Na szybkich rynkach można pracować na 4-godzinnym interwale. Nie radzę schodzić poniżej H4. Na dziennych i tygodniowych wykresach można pracować ze standardowymi parametrami, na mniejszych te parametry trzeba zmieniać i eksperymentować z ich wartościami.
Wskaźnik Ichimoku został opracowany przez Goichi Hosoda w latach 30 XX w. Wskaźnik ten znajduje się na większości platform handlowych w domyślnych ustawieniach. Wskaźnik do tej pory cieszy się popularnością wśród pozycyjnych traderów. Wszystkie te cechy pośrednie świadczą o jego niezawodności, ale jeśli macie wątpliwości, to lepiej sprawdźcie go na koncie demo lub koncie z niedużym depozytem.
Wskaźnik Ichimoku nie pasuje do tradingu intraday. Najbardziej efektywnie on sprawdza się dla średnio- i długoterminowego handlu. Uwarunkowane jest to tym, że autor wskaźnika, Goichi Hosoda, zakładał w ustawieniach podstawowych linii liczbę dni roboczych w miesiącu na rynkach finansowych Japonii. Wszystkie pozostałe parametry obliczeń również bazują na dniach roboczych. Jeśli chcecie wykorzystać Ichimoku do handlu intraday, to, prawdopodobnie, trzeba będzie zmieniać standardowe ustawienia i dobierać optymalne parametry do swojego systemu handlowego. Do handlu intraday są inne, wygodniejsze i bardziej elastyczne narzędzia.
P.S. Podobał się mój artykuł? Udostępnij go w sieciach społecznościowych, najlepszy sposób na podziękowanie:)

Treść tego artykułu stanowi wyłącznie prywatną opinię autora i może nie pokrywać się z oficjalnym stanowiskiem LiteForex. Materiały publikowane na tej stronie mają wyłącznie charakter informacyjny i nie mogą być traktowane jako porada inwestycyjna ani konsultacja w rozumieniu dyrektywy 2014/65/UE.
Zgodnie z przepisami prawa autorskiego artykuł ten jest chronionym obiektem własności intelektualnej, co obejmuje zakaz kopiowania i rozpowszechniania bez zgody.