Wskaźnik ruchu kierunkowego (indeks DMI). Formuła, zastosowanie i strategie handlowe

2025.08.20 2025.08.20 Wskaźnik ruchu kierunkowego (indeks DMI). Formuła, zastosowanie i strategie handlowe

Oleg Tkachenkohttps://www.liteforex.pl/blog/authors/oleg-tkachenko/

Directional Movement Index – wskaźnik ruchu kierunkowego, wykorzystywany do potwierdzania sygnałów w strategiach trendowych. W różnych źródłach jest interpretowany w odmienny sposób. W literaturze zagranicznej częściej spotyka się definicję: są to linie +DI, -DI oraz średni wskaźnik kierunkowy ADX. W platformach transakcyjnych ten wskaźnik techniczny funkcjonuje jako ADX, dlatego w strategiach pod nazwą DMI rozumie się wskaźnik składający się wyłącznie z linii +DI i -DI, bez linii ADX.

Ten przegląd pomoże Ci zrozumieć, na czym polega różnica między ADX a DMI, jakie sygnały generuje wskaźnik Directional Movement Index i jak można go stosować w strategiach handlowych.

Kwestie kluczowe

Zrozumienie komponentów Indeksu Kierunkowego Ruchu (DMI)

DMI (Directional Movement Index) to indeks kierunkowego ruchu. Koncepcja wskaźnika została opracowana przez Wellsa Wildera (Welles Wilder). To wskaźnik analizy technicznej, używany do identyfikacji kierunku trendu, momentów wyjścia rynku z konsolidacji i (rzadziej) do potwierdzenia potencjalnych punktów odwrócenia. Jest oscylatorem, składającym się z dwóch krzywych. Wskaźnik umieszcza się pod wykresem cenowym.

Składowe komponenty Indeksu Kierunkowego Ruchu:

• +DI (Positive Directional Indicator). Wskaźnik dodatniego kierunku pokazuje siłę ruchu wzrostowego. Obliczany na podstawie różnicy między bieżącym maksimum a poprzednim maksimum, z uwzględnieniem rzeczywistego zakresu i EMA.
• -DI (Negative Directional Indicator). Wskaźnik ujemnego kierunku wskazuje siłę ruchu spadkowego. Obliczany na podstawie różnicy między bieżącym minimum a poprzednim minimum, z uwzględnieniem rzeczywistego zakresu i EMA.

DMI (Directional Movement Index) jest podstawą do obliczania innego wskaźnika – ADX Average Directional Movement Index, czyli Średniego Wskaźnika Kierunkowego. W niektórych źródłach DMI i ADX traktowane są jako ten sam wskaźnik siły trendu.

Kluczowa różnica: ADX to DMI z dodaną średnią linią indeksową, która obliczana jest na podstawie wartości +DI i -DI. Ta linia służy do oceny kierunku i mocy trendu. Nie wszyscy jej używają, a część uważa, że ADX to zbyt skomplikowany wskaźnik techniczny – trzy linie z różną interpretacją, które mogą sobie wzajemnie przeczyć. Dlatego w ustawieniach tę linię się usuwa i wówczas pozostaje wskaźnik DMI.

1. W niektórych źródłach istnieje także inna wersja wskaźnika. Oprócz linii +DI, -DI i średniej linii indeksowej ADX dodana jest czwarta linia ADXR. Obliczana jest jako średnia wartość pomiędzy bieżącym ADX a wartością ADX sprzed 14 świec.
   • W panelu po lewej stronie wybieramy „Handel”, wybieramy aktyw, np. parę walutową EUR/USD. Następnie w górnym menu wybieramy „Wskaźniki/Wbudowane/ADX”.
   • W ustawieniach wskaźnika przechodzimy do zakładki „Styl”, w ustawieniach linii ADX ustawiamy biały kolor lub odznaczamy pole wyboru.

   Na wykresie pozostają tylko linie +DI, -DI – to właśnie jest wskaźnik DMI.

2. Jak ustawić wskaźnik DMI na platformie MetaTrader 4:
   • Na wykresie wybranego aktywa w górnym menu klikamy „Wstawka/Wskaźniki/Trendowe/Average Directional Movement Index”.
   • W ustawieniach wskaźnika w zakładce „Parametry” w „Stylu” ustawiamy czarny kolor.

Linia wskaźnika ADX znika, pozostaje wskaźnik DMI.

Obliczanie Wskaźnika Ruchu Kierunkowego (DMI)

Ponieważ Wskaźnik Ruchu Kierunkowego DMI składa się z dwóch krzywych +DI i -DI, osobno oblicza się wartości każdej z nich.

1. Obliczanie linii +DI (Positive Directional Indicator):
   +DI = EMA (+DM/TR) * 100

   ЕМА – wykładnicza średnia krocząca.

   Wartość +DM oblicza się następująco:

   • +М = High ostatniej zamkniętej świecy – High przedostatniej zamkniętej świecy. Bieżące maksimum minus poprzednie maksimum.

   • +DM przyjmuje wartość +M, jeśli +M jest większe niż -M dla tej samej świecy i (!) większe od zera. +DM = 0, jeśli +M < 0 lub (!) mniejsze niż -M.

   +M – absolutny dodatni ruch ceny aktywa, co oznacza, że bieżące maksimum jest wyższe od poprzedniego.

   • TR = max (High(i) − Low(i); abs(High(i) − Close(i-1)); abs(Low(i) − Close(i-1))).

   Do obliczenia TR bierze się maksymalną wartość spośród trzech, gdzie dwie ostatnie różnice cen liczone są jako wartości bezwzględne. Wybiera się największą z nich i przyjmuje jako TR. W niektórych źródłach w formule stosowany jest Średni Rzeczywisty Zakres (ATR) z okresem 14.

2. Obliczanie linii -DI (Negative Directional Indicator):
   -DI = EMA (-DM/TR) * 100

   Wartość -DM oblicza się następująco:

   • -M = Low przedostatniej zamkniętej świecy – Low ostatniej zamkniętej świecy. Poprzednie minimum minus bieżące minimum.

   • - DM przyjmuje wartość -M, jeśli -M jest większe niż +M dla tej samej świecy i (!) większe od zera. -DM = 0, jeśli -M < +M lub (!) mniejsze od zera.

   -M – to absolutny ujemny ruch ceny aktywa, co oznacza, że bieżące minimum jest niższe od poprzedniego.

   Obliczanie TR przebiega analogicznie. Dla każdej pary świec – bieżącej zamkniętej i poprzedniej – oblicza się jednocześnie oba parametry +M i -M. W zależności od tego, które warunki są spełnione, do zera przyrównuje się +DM lub -DM. Takie obliczenia wykonuje się dla wszystkich świec w okresie wskazanym w ustawieniach wskaźnika DMI.

Interpretacja i handel przy użyciu Wskaźnika Ruchu Kierunkowego (DMI)

Interpretacja DMI jest prosta. Punktem wyjścia jest przecięcie linii. To, która linia po przecięciu kieruje się w górę, określa aktualny kierunek trendu:

• Jeśli po przecięciu w górę idzie linia +DI – trend wzrostowy.
• Jeśli po przecięciu w górę idzie linia -DI – trend spadkowy.

Warto także zwrócić uwagę, jak wysoko linia wznosi się względem poprzednich szczytów. Na zmniejszonej skali wykresu prowadzi się poziomą linię przez poprzednie szczyty. Jej przebicie może sygnalizować, że trend wkrótce się zakończy.

Widać tu, że po krótkoterminowym wahaniach niebieska linia +DI poszła w górę. Trend był silny i również poszedł w górę. Samo przecięcie linii to jedynie sygnał wstępny. Transakcja otwierana jest dopiero wtedy, gdy pojawia się wyraźne rozchodzenie się linii.

Kiedy rozbieżność jest maksymalna, może to oznaczać rychłe odwrócenie trendu. Widać to na drugim fragmencie. Gdy na trzecim odcinku znów zaczęło się rozchodzenie linii, trend się odnowił.

To przykład wykorzystania szczytów do potwierdzania odwróceń. Na zmniejszonej skali poprowadzono poziomą linię po poprzednich szczytach. Niebieska linia +DI przebiła tę poziomą linię w górę, odwróciła się i niemal natychmiast rozpoczął się trend spadkowy. W drugim przypadku ta zasada nie zadziałała. To oznacza, że DMI nie zawsze jest skuteczny do potwierdzania poziomów odwrócenia.

Ponieważ DMI jest podstawą do obliczania linii ADX, kilka słów także o niej.

• Formuła obliczeń:

Wartość ADX to wykładnicza średnia krocząca (EMA) z DX.

• Wartość ADX poniżej 20 – trend niepotwierdzony. Wartość powyżej 25 – pojawia się sygnał wskazujący na początek trendu. Wartość ADX powyżej 40 – silny trend.
• Wartość powyżej 50 – trend zaczyna wygasać, rośnie prawdopodobieństwo odwrócenia.

ADX bez linii DMI mierzy jedynie siłę trendu. Rosnąca linia indeksowa może oznaczać zarówno silny trend wzrostowy, jak i spadkowy. Dlatego zaleca się umieszczanie na wykresie wszystkich trzech linii.

Ryan_Trading

Średni miesięczny zysk

71616.09%

Lexz

Średni miesięczny zysk

48357.45%

SaiGon_Trading

Średni miesięczny zysk

15451.06%

investormaster

Średni miesięczny zysk

14622.71%

Diamond_20

Średni miesięczny zysk

13673.26%

Kopiuj odnoszących sukcesy traderów

Zarabiaj od pierwszego dnia handlu i to bez szkolenia. Najlepsi traderzy z całego świata zebrali się na tej samej platformie, aby dzielić się swoimi strategiami przynoszącymi pieniądze.

Dowiedz się więcej

Zalety i wady

Jak każdy wskaźnik, DMI ma zarówno zalety, jak i ograniczenia. Część wad można zniwelować, a część zamienić w atuty. Wiele zależy od stosowanego systemu handlowego oraz od umiejętności jego optymalizacji.

Zalety stosowania Wskaźnika Ruchu Kierunkowego (DMI)

• Stosunkowo prosta interpretacja sygnałów. Podstawowe sygnały to układ linii wskaźnika względem siebie, ich kierunek oraz odległość między nimi. Im wyżej lub niżej linie znajdują się względem siebie, tym silniejszy trend. -DI wyżej – trend niedźwiedzi. +DI wyżej – przewaga byków na rynku.
• Filtrowanie fałszywych sygnałów. Przydaje się w pozycji neutralnej. Kiedy wskaźnik trendu wskazuje na wybicie z kanału bocznego, DMI pomaga traderom potwierdzić je i zidentyfikować początek potencjalnego trendu.
• Elastyczność w łączeniu z innymi wskaźnikami. DMI jest przydatnym narzędziem potwierdzającym w świecie analizy technicznej dla wskaźników trendu, takich jak średnie kroczące, Momentum itp. Wariant strategii: jeden wskaźnik trendu oraz dwa oscylatory – DMI i MACD lub RSI. MACD czy RSI mają prostą formułę obliczeniową, natomiast DMI zupełnie inną, dzięki czemu dobrze się uzupełniają.

Wskaźnik jest dość uniwersalny. Z włączoną średnią linią ADX może pokazywać kierunek i siłę trendu. Stosowany jest na wszystkich aktywach.

Ograniczenia i wady Wskaźnika Ruchu Kierunkowego (DMI)

• Dużo fałszywych sygnałów na krótkoterminowych interwałach. Na M5–M30 lepiej go nie stosować.
• Opóźnienia. Wyniki testów pokazują, że sygnały często pojawiają się zbyt późno. Wskaźnik potwierdza kierunek ruchu ceny, ale trend przebył już część drogi. To kolejny powód, dla którego oscylator używany jest na interwałach od H1, gdzie występują bardziej długoterminowe i stabilne trendy.
• Przeznaczony tylko dla rynków trendowych. W trendzie bocznym, nawet przy wysokiej zmienności, skuteczność wskaźnika jest niska.
• Rzadko używany przez traderów jako samodzielne narzędzie. Jest wskaźnikiem pomocniczym, filtrującym sygnały wskaźników trendu i formacji.

Podobnie jak w przypadku innych wskaźników, zaleca się ignorowanie sygnałów w okresach wysokiej zmienności. Na przykład godzinę przed i godzinę po publikacji kluczowych wiadomości lub w momencie otwarcia głównych sesji handlowych (np. sesji europejskiej dla EUR/USD).

Połączenie Wskaźnika Ruchu Kierunkowego (DMI) z innymi wskaźnikami

DMI należy do narzędzi potwierdzających sygnały wskaźników trendu. Możliwe kombinacje:

• Standardowe wskaźniki trendu. Średnie kroczące, Momentum, Alligator. DMI potwierdza obecność trendu i jego kierunek. Na przykład cena przebija MA od dołu ku górze albo pojawia się rozbieżność średnich Alligatora po ich spleceniu – sygnał do otwarcia długiej transakcji. Jeśli na DMI po przecięciu linia +DI poszła w górę, jest to potwierdzenie trendu wzrostowego.
• Formacje odwrócenia. Pin bar, „Głowa i ramiona” wskazują na potencjalne odwrócenie. Może być ono jednak fałszywe lub stanowić krótkoterminową korektę. DMI pokazuje kierunek ruchu ceny aktywa, a tym samym potwierdza lub obala zmianę trendu.
• Poziomy oporu, wsparcia, linie trendu. Zasada jest podobna. DMI pomaga określić prawdziwe wybicie poziomu lub fałszywe. Jeśli linie wskaźnika znajdują się w punkcie przecięcia i nie dają jednoznacznego sygnału, wybicie jest fałszywe.
• Oscylatory. Dodatkowe filtry dla Wskaźnika Ruchu Kierunkowego i wskaźników trendu. Na przykład średnie kroczące i DMI wskazują potencjalny ruch w górę, ale oscylator znajduje się w strefie wykupienia. Może to oznaczać słabość trendu wzrostowego i możliwe odwrócenie.

To ogólne przykłady. Można tu również dodać wskaźniki wolumenu. Jeśli przy rozchodzeniu się linii wolumeny rosną, świadczy to o rosnącej sile trendu.

Różnice między Wskaźnikiem Ruchu Kierunkowego (DMI) a wskaźnikiem Aroon

Aroon to podobny w istocie, lecz różniący się formułą obliczeń wskaźnik techniczny. Składa się również z dwóch linii, które pokazują siłę i kierunek trendu. Linia Up pokazuje siłę trendu wzrostowego na rynku, linia Down – spadkowego. Interpretacja jego sygnałów jest podobna. Jeśli linia Up wznosi się powyżej linii Down – trend wzrostowy. Jeśli odwrotnie, to trend spadkowy.

Ze względu na różnicę w formule obliczeń wskaźniki wyglądają zupełnie inaczej. U DMI ruchy krzywych są bardziej płynne i wolniejsze, z relatywnie rzadkimi ekstremami. U Aroon, przeciwnie, krzywe są ostrzejsze, ruch odbywa się w zakresie.

Porównawcza tabela DMI i Aroon:

Przykład praktyczny: Wykorzystanie Wskaźnika Ruchu Kierunkowego (DMI) w handlu

Jak działa DMI – przykład strategii dla początkujących traderów. Idea polega na tym, aby zaczekać na sygnał trendu wzrostowego od wskaźnika i uzyskać potwierdzenie ze strony DMI. I wszystko to powinno mieścić się w przedziale 3–4 świec, dłuższy przedział to opóźniony sygnał oscylatora, który jest ignorowany. Dopuszcza się sytuację odwrotną. Przecięcie linii DMI to sygnał wstępny, po którym szukamy sygnału ze strony wskaźnika trendu.

Przykład otwarcia długiej pozycji.

Dane wejściowe (w warunkach rynkowych czynniki fundamentalne nie są uwzględniane):

• SMA z okresem 14 – okres wzięty taki sam jak w DMI w ustawieniach bazowych.
• DMI (14) bez linii ADX. +DI – niebieska linia, -DI – czerwona linia.
• Interwał czasowy – H4, para walutowa – EUR/USD.

Wstępna analiza techniczna. W punkcie 1 występuje przecięcie i rozbieżność linii. Niebieska linia DMI wskazuje na trend wzrostowy, który okazuje się krótkoterminowy. Cena rysuje trend spadkowy, po ekstremach którego można zbudować linię trendu. DMI w tym czasie pokazuje niepewność. Prawie na całym odcinku trendu spadkowego linie są splecione (czerwony prostokąt).

Pierwszy główny sygnał dla tradera: cena przecina średnią kroczącą od dołu ku górze i jednocześnie przebija linię trendu. Czekamy na zamknięcie pierwszej świecy po wybiciu nad średnią. Cena aktywa porusza się w górę. Jest rozbieżność linii DMI (strzałka 2), niebieska idzie w górę. Na trzeciej świecy otwieramy transakcję. Transakcja otwierana jest na poziomie 1,1058 (środek świecy, na którą wskazuje strzałka 3). Środek – aby upewnić się, że wybicie poprzedniej świecy nie jest fałszywe.

Wyjście z rynku częściami: 50% zamykamy po zysku 30 punktów. Pozostałe 50% – gdy cena aktywa dotknie średniej kroczącej z perspektywą wybicia w dół. Rezultat: 50% transakcji zamyka się na poziomie 1,1090 (+30 punktów), pozostałe 50% – na poziomie 1,1113 (+23 punkty). Jest niuans: transakcja była utrzymywana na rynku 5 dni. Dlatego trzeba uwzględnić pojedynczy swap za każdy dzień i potrójny swap.

Przykład otwarcia krótkiej pozycji.

Dane wejściowe:

• SMA (14).
• DMI (14) bez linii ADX. +DI – niebieska linia, -DI – czerwona linia.
• Interwał – Н4, para walutowa – EUR/USD.

Analiza wstępna. Na rynku obserwowano silny trend wzrostowy, poruszający się w kanale. Charakteryzuje go jedna cecha: przy niewielkich zielonych świecach pojawiają się duże czerwone świece (strzałki 1). To wskazuje, że trend wzrostowy jest niestabilny i w każdej chwili może przejść w trend spadkowy. Wybicia ceny poniżej SMA występowały, lecz ze strony DMI nie ma sygnału potwierdzającego. Oscylator pokazuje splecione linie bez wyraźnych rozbieżności.

Przy strzałce 2 pojawia się wstępny sygnał sprzedaży. Czerwona świeca przebija nie tylko średnią kroczącą, lecz także granicę kanału. Następna świeca również jest czerwona, zamyka się w całości poza granicami kanału. Czerwona linia -DI idzie w górę, widać rozbieżność linii. Dwie zielone świece z niewielkimi korpusami to korekta, ponieważ DMI pokazuje kontynuację trendu w dół.

Gdy tylko kolejna czerwona świeca przykryje ciała zielonych, otwieramy krótką pozycję, ponieważ wszystkie sygnały wskazują na kontynuację trendu w dół. Jest to poziom 1,1124. 50% transakcji zamykamy po 30 punktach. Pozostałe 50% – gdy przy odwróceniu w górę cena dotknie średniej.

Wnioski:

• Ważna jest wstępna analiza. Należy znaleźć „zaczepkę”, dostrzec tendencję. Jeśli dopiero co otworzyłeś wykres, nie spiesz się z otwieraniem transakcji po pierwszym sygnale, dopóki nie zobaczysz wyraźnie uformowanego obrazu wstępnego.
• Jeśli wstępna analiza pokazuje, że na rynku występuje trend wzrostowy, szukamy sygnałów do otwarcia krótkiej pozycji. Jeśli wcześniej był trend w dół – szukamy sygnału pojawienia się trendu wzrostowego.
• Samo przecięcie linii DMI to jedynie sygnał wstępny. Ważna jest ich wyraźna rozbieżność. Dlatego wskazane jest odczekać 2–3 świece pod warunkiem, że jest już sygnał wskaźnika trendu.
• Formacje, poziomy, linie trendu – doskonali pomocnicy, którzy pomagają traderom określać sygnały prawdziwe i odsiać potencjalnie fałszywe.
• Do wyjścia z rynku wskaźnik nie jest w ogóle używany. Teoretycznie tendencja do zwężania może służyć sygnałem zakończenia trendu. Jednak testowanie pokazuje, że często trend kończy się wcześniej.

Nie należy też zapominać o czynnikach fundamentalnych. Dobrze, jeśli wybicie poziomu i początek trendu są potwierdzone wiadomościami.

Zwiększanie niezawodności Wskaźnika Ruchu Kierunkowego (DMI) i najlepsze praktyki

Idealnych wskaźników nie ma. Są jednak wskazówki, które pomogą zwiększyć liczbę skutecznych sygnałów:

• Używaj DMI na wyższych interwałach. Preferowane H1–H4. Na niższych interwałach liczba fałszywych sygnałów jest wyższa z powodu krótkoterminowego wpływu market makerów (rozhuśtywanie ceny dużymi wolumenami transakcji), a także z powodu czynników fundamentalnych. Na długoterminowych interwałach trendy są bardziej stabilne i dlatego łatwiejsze do prognozowania.
• Łącz DMI z innymi oscylatorami, które mają zasadniczo inną formułę obliczeń. DMI nie jest podstawowy. Używa się go wyłącznie jako sygnału potwierdzającego ze strony wskaźnika trendu lub formacji.
• Bądź ostrożny w czasie publikacji wiadomości. Choć właśnie w tych okresach wskaźnik może dawać dokładne dane, z powodu podwyższonej zmienności i jego opóźnienia sygnały mogą prowadzić do błędu. DMI będzie pokazywać na przykład wzrost, gdy ruch wzrostowy już prawie się zakończył.

I podstawowa rada: testuj system handlowy z wskaźnikiem DMI. Trzy etapy testowania:

• Wstępne testowanie na historii notowań. Twoim zadaniem jest określić, w jakich sytuacjach DMI daje największą liczbę dokładnych sygnałów. Na jakim aktywie i interwale czasowym, o jakiej porze doby, w połączeniu z jakimi innymi wskaźnikami powstają skuteczne sygnały, jakie ustawienia są optymalne.
• Forward testing. Testowany odcinek historii notowań dzieli się na dwa fragmenty. Na przykład odcinek 3 lata dzieli się na fragmenty 2,5 roku i 6 miesięcy. Dobierasz optymalne parametry na odcinku 2,5 roku. Odcinek 6 miesięcy nazywa się forward. Na nim system handlowy powinien pokazać takie same wyniki. To eliminuje dopasowanie parametrów.
• Gotowa strategia handlowa testowana jest na realnym rynku na rachunku demo lub centowym.

Można testować system handlowy we wbudowanych testerach MT4/MT5 lub w oddzielnym oprogramowaniu do testowania z funkcjonalnością analizy technicznej.

Podsumowanie

Podsumujmy wykorzystanie wskaźnika DMI w handlu.

• DMI to wskaźnik analizy technicznej stosowany przez traderów do określania mocy trendu wzrostowego lub spadkowego na rynku. Oscylator typu opóźniającego, używany do potwierdzenia kierunku potencjalnego trendu. Jest składową bazowego dla większości platform handlowych oscylatora ADX. W niektórych źródłach przez DMI rozumie się ADX.
• Formuła obliczeń jest złożona. Zakłada porównanie bieżących maksimów/minimów z poprzednimi maksimami/minimami z uwzględnieniem wartości rzeczywistego zakresu (TR). Następnie uzyskana wartość jest wygładzana przy pomocy EMA.
• Podstawowe sygnały handlowe: Linia +DI powyżej linii -DI i po przecięciu idzie w górę – sygnał do trendu wzrostowego. Linia -DI powyżej i po przecięciu idzie w górę – sygnał do trendu spadkowego. Drugi sygnał. Przy maksymalnym rozchodzeniu się linii +DI u góry – trend wzrostowy z możliwym szybkim odwróceniem. -DI u góry – trend spadkowy, lecz istnieje prawdopodobieństwo odwrócenia w górę.
• Wskaźnik stosuje się w strategiach trendowych na interwałach od H1. W pozycji neutralnej sygnały lepiej ignorować.
• Dobrze łączy się ze wskaźnikami trendu. Sygnały DMI można filtrować dodatkowym oscylatorem.

Przypomnę, że w platformach handlowych wskaźnik nazywa się ADX. Jakich konkretnie jego linii będziesz używać – to Twój wybór. Instaluj wskaźnik, testuj strategie handlowe i dziel się w komentarzach pomysłami, jak najlepiej stosować DMI w praktyce.