ATR jako wskaźnik zmienności na Forex

2024.03.26 2024.03.26 ATR jako wskaźnik zmienności na Forex

Oleg Tkachenkohttps://www.liteforex.pl/blog/authors/oleg-tkachenko/

Wskaźnik ATR (Average True Range) to narzędzie do mierzenia stosunkowego poziomu zmienności. 

ATR daje wyobrażenie, na ile mocno zmieniła się cena w bieżącym okresie w porównaniu z poprzednimi. Stosuje się w strategiach w celu dokonania oceny prawdopodobieństwa odwrócenia trendu, określenia chwili wyjścia ceny z pozycji neutralnej służy również do ustalania zleceń Stop Loss i Take profit oraz stosowany jest do oceny szerokości zakresu przy handlu wg strategii kanałowych.

Wskaźnik podstawowy dla wielu platform handlowych stosuje się w połączeniu z Price Action oraz oscylatorami i jest on pomocniczy.

Co pokazuje Wskaźnik ATR oraz jak on działa. Opis

Wskaźniki analizy technicznej można podzielić na trzy grupy: 

• Trendowe, które pokazują siłę trendu oraz jego tendencję.

• Oscylatory, które wskazują na potencjalne odwrócenie i tworzące strefy wykupienia/wyprzedaży.

• Prognozowe, które pokazują prognozowany ruch ceny, zbudowane na podstawie poprzednich prawidłowości.

ATR często zaliczany jest do oscylatorów. Wg niego można określać chwile odwrócenia trendu. Jeśli wskaźnik przeszedł ponad 75% swojej średnio statystycznej drogi przez określony czas, możliwe jest odwrócenie. Nie ma on, jak i oscylatory, granicy “0” i “100”, które określałyby strefy wykupienia i wyprzedania. Dlatego ATR jest niestandardowym wskaźnikiem analizy technicznej, łączącym w sobie oznaki wszystkich trzech grup narzędzi.

Wskaźnik ATR (Średni Rzeczywisty Zasięg) przedstawił w swojej książce w 1978 roku Welles Wilder, autor wielu innych popularnych narzędzi, takich jak Parabolic SAR i RSI. Początkowo narzędzie przeznaczone było do różniącej się w stosunku do rynku akcji wysokiej zmienności rynków futures. Z czasem stał się on na tyle popularny, że dodano go do platform handlowych jako podstawowy.

Narzędzie to zostało stworzone przez Wildera wyłącznie w jednym celu, określenia zmienności, niestabilności rynku.

• Odniesienie:

  Zmienność to średni zakres ruchu ceny między jej maksymalną a minimalną wartością przez ustalony czas. Wzrost tego zakresu przez określony interwał czasowy świadczy o wzroście zmienności aktywu.

Wskaźnik rzadko spotykany jest w ręcznych strategiach, ale jest częstym i niezbędnym komponentem w budowaniu systemu automatycznego risk management doradców handlowych. Narzędzie nie daje wyobrażenia o sile trendu, wg niego nie można dokonać prognozy ruchu ceny. Pokazuje on jedynie orientacyjną ocenę zmienności rynku.

Mimo wąskiego obszaru zastosowania, jest to niezastąpione narzędzie do przedstawienia docelowych poziomów zysku, ustawienia stopów i określenia szerokości kanału ruchu ceny w strategiach dystrybucji (strategiach na przebicie granic kanału czy powrót do średniej wartości ceny).

Wskaźnik:

• NIE jest stosowany w celu określenia kierunku ceny.

• NIE jest stosowany w celu poszukiwania dywergencji.

• Ze zmiennym sukcesem może pokazywać punkty odwrócenia.

• Stosuje się w celu określenia zakresu ceny oraz charakteru jego zmiany.

Główny sygnał narzędzia: rośnie wskaźnik, rośnie i zmienność aktywu. Klasyczny błąd to łączenie wzrostu instrumentu ze wzrostem ceny. Nie pokazuje on kierunku ruchu ceny. Jeśli on rośnie, linia cenowa może zarówno rosnąć, jak i spadać. Rośnie zakres zmiany ceny.

Czym jest średni rzeczywisty zasięg?

Wskaźnik ART określa zmianę poziomu zmienności ceny przez ustalony czas. Porównuje on między sobą:

- maksima i minima bieżącej świecy;

- maksima i minima bieżącej świecy z ceną zamknięcia poprzedniej świecy.

Bierze największą z tych wartości i uśrednia je wg zasady średniej arytmetycznej.

Stosunkowo niewielką wartość wskaźnika można traktować jako:

• Na wykresie jest pozycja neutralna. Cena znajduje się w jednym zakresie, średnia różnica między maksimami a minimami nie zmienia się, ale nie można stwierdzić o szerokosci zakresu wg wartości wskaźnika.

• Na rynku jest powolny trend. Cena rośnie lub spada, ale różnica między dwoma sąsiednimi świecami jest niewielka.

Główny sygnał wskaźnika to gwałtowny wzrost jego wartości. Świadczy on o tym, że w porównaniu z poprzednimi okresami zaczyna rosnąć różnica między świecami ekstremami. Ciało świec i cieni rosną, kąt ruchu ceny w stosunku do osi horyzontalnej staje się większy. Zakres ruchu ceny przy tym może nie zmienić się. Wzrost zmienności świadczy o tym, że cena przechodzi tą samą odległość szybciej.

Przykład opisania działania wskaźnika:

Na rynku jest niewielki trend spadkowy, wartość ATR jest niewielka.

Następnie zaczyna się gwałtowny wzrost zmienności: ma miejsce gwałtowny wzrost korytarza cenowego na krótkim interwale. Wartość Average True Range gwałtownie rośnie. Potem rozpoczyna się niedźwiedzi byczy trend. I choć odległość między początkiem tego trendu a jego szczytem jest kilka razy większa od zakresu zmiennego odcinka, ATR spada przez wydłużenie trendu w czasie.

Formuła ATR

W metodyce obliczeń średniego rzeczywistego zasięgu są trzy formuły:

• Różnica między ekstremami (maksima i minima) bieżącej świecy. “High — Low” bieżącej świecy.

• Moduł różnicy bieżącego Max (High) i poprzedniego zamknięcia. |High — (Close-1)|

• Moduł różnicy bieżącego Min (Low) i poprzedniego zamknięcia. |Low — (Close-1)|

Z tych formuł bierze się maksymalną wartość, na jej podstawie oblicza się wskazania wskaźnika. Formuła:

ATR = Moving Average (TR, m),

gdzie TR to maksymalna wartość z trzech, wskazanych powyżej, m to okres uśrednienia. Moving average — średnia krocząca.

Jak obliczyć Wskaźnik ATR

Przeanalizujmy obliczenia Wskaźnika ATR, aby lepiej zrozumieć zasadę jego działania. 

W ciągu średniego rzeczywistego zasięgu stosuje się największą wartość ceny z następujących: bieżące maksimum z odliczeniem bieżącego maksimum; absolutną wartość bieżącego maksimum za wyjątkiem poprzedniego zamknięcia; absolutną wartość bieżącego bieżącego minimum z odliczeniem poprzedniego zamknięcia.

Wskaźnik ATR porównuje trzy warianty różnicy cen między dwiema obok stojącymi świecami. Okres to liczba świec, które brane są pod uwagę w obliczeniu. 

Na przykład jeśli wystawić wartość “1”, ATR obliczy różnicę cen tylko wg formuły dla ostatniej świecy, porówna różnicę jej High/Low, różnicę High i Low w stosunku do ceny zamknięcia poprzedniej świecy. Przy okresie “1” w obliczeniu biorą udział dwie świece. Np.:

Różnica między minimalną a maksymalną wartością ceny: 1,2121 - 1,2117 = 0,0004 czyli 4 punkty wg 4-znaczących notowań. Jest to maksymalna różnica z trzech możliwych formuł wartości.

Na zrzucie ekranu widać: otrzymana wartość pokrywa się z tym, co obliczył wskaźnik. “0,0004” oznacza, że średni rzeczywisty zasięg dla wybranego okresu jednej świecy wynosi 4 punkty.

Jeśli ustalimy okres “2”, to w obliczeniu będą brać udział trzy ostatnie świece. Otrzymane dwie wartości dla ostatniej świecy i poprzedniej są uśrednione, są dodawane i dzielone przez dwa wg zasady średniej arytmetycznej.

Im większy jest okres, tym więcej świec jest branych do obliczeń. I tym większa jest ruchoma, wygładzona linia wskaźnika. Ale wraz ze wzrostem okresu wskaźnik wolniej reaguje na zmianę ceny, weźcie to pod uwagę przy wyborze okresu.

Jak wskaźnik zmienności pomaga w handlu

Wskaźnik pozwala ujrzeć chwile, kiedy zaczyna gwałtownie rozszerzać się zakres cenowy. Tę właściwość można wykorzystać w następujących celach:

• W celu zbudowania strategii krótkoterminowych. Gwałtowny wzrost zmienności to idealny moment do scalpingu. O tym, czym jest ten rodzaj strategii, możecie przeczytać w przeglądzie "Forexowa Strategia Skalpingowa".

• W celu podjęcia decyzji o kierunku wejścia na rynek. Jeżeli wskaźnik przeszedł ponad połowę średnio statystycznego zakresu, prawdopodobnie jest już za późno na otwarcie transakcji w kierunku trendu i lepiej poczekać na zawrócenie.

• W celu określenia celów zysku. Take Profit ustawia się na granicy zakresu zmienności lub w jego wnętrzu. Np. jeśli wartość Average True Range wynosi 60 punktów, Take Profit stawia się na poziomie 45-50 punktów w stosunku do ceny otwarcia transakcji.

• W celu określenia poziomu ustalenia stopów. Stop Loss ustawia się poza granicami zmienności cenowej. Współczynnik, który korygowany jest przez ATR, dobierany jest dla każdego aktywu indywidualnie.

Sygnały Wskaźnika ATR

Główny sygnał Wskaźnika ATR jest jeden, on albo rośnie, albo spada. Większa wartość Average True Range to większa zmienność rynku i szybciej przechodzi linia cenowa od jednej granicy zakresu do drugiej.

• Na odcinku “1” widać horyzontalny ruch wskaźnika, który oznacza obecność pozycji neutralnej. Amplituda wahań ceny jest niewielka, jak i wielkość świec. 

• Na odcinku “2” wartość ATR gwałtownie rośnie, wskaźnik z położenia horyzontalnego zaczyna rosnąć, to oznacza rosnącą zmienność oraz sygnał do poszukiwania punkty wejścia. Ponieważ narzędzie nie daje obrazu kierunku ceny, trzeba go odnaleźć własnymi siłami. Np. wg ekstremów pozycji neutralnej narysować poziomy oporu i wsparcia, otwierać transakcję w kierunku ich przebicia do góry czy w dół.

• Na odcinku “3” wysoka zmienność wciąż jest, ale trend gwałtownie zmienia kierunek. Zadaniem tradera jest, przy zachowaniu wysokiego poziomu zmienności, złapać chwilę odwrócenia linii cenowej i zdążyć odwrócić transakcję.

• Na odcinku “4” wskaźnik znowu przyjmuje horyzontalne położenie w swoich dolnych wartościach. Jest to sygnał tego, że zmienność spada, ciała świec w porównaniu ze świecami na odcinkach “2” i “3” stają się krótsze. Może to być oznaką flatu czy spowolnienia trendu. W danej sytuacji mamy do czynienia z drugim przypadkiem, zachowany zostaje powolny trend niedźwiedzi. Dla Swing Tradingu i scalperów jest to sygnał do wyjścia z rynku.

Sygnał średniego rzeczywistego zasięgu o wzroście zmienności można zastosować tak:

1. Początek nowego trendu to sygnał do otwarcia transakcji krótkoterminowej w celu złapania jak najszybszego ruchu cenowego w obie strony na krótkim odcinku czasu. Jest to jeden z wariantów strategii dla scalperów.

2. Gwałtowny wzrost amplitudy ruchu ceny, sygnał do wyjścia z rynku lub zwiększenia długości stopów. Załóżmy, że macie już otwartą średnio- lub długoterminową transakcję i długość stopu obliczona została wychodząc z maksymalnie możliwego wg zasad risk management drawdown. Widzicie, że zmienność gwałtownie rośnie. Macie dwie drogi: zamknąć transakcję przed czasem, póki cena nie zaczepiła o stop. Lub uzupełnić depozyt, aby zwiększyć długość stopu i przeczekać tymczasowe obsunięcie kapitału.

Wskaźnik nie ma charakterystycznych dla oscylatorów stref wykupienia i wyprzedania, jego wartości oceniane są w stosunku do wartości poprzednich okresów przy pomocy zmniejszenia wymiaru wykresu. Mierzony poziom zmienności nie zależy od kierunku ceny. wskaźnikowa linia może iść w górę, cena przy tym może iść zarówno w górę, jak i w dół.

Dzienny handel z ATR

Duże interwały czasowe wykorzystywane są przeważnie w celu przeprowadzenia wstępnej analizy. Np. główny interwał H1, interwał do analizy — D1. 

Przykład. Na dziennym wykresie pary walutowej USD/CAD określamy zmienność średnioterminową:

Przy okresie wskaźnika “14” jego wartość to 0,0077. Oznacza to, że średni rzeczywisty zasięg w ciągu ostatnich 14 dni handlowych wynosi 77 punktów. Przechodzimy na wykres godzinowy i patrzymy, ile przeszła cena od 00:00 do chwili obecnej:

Cena otwarcia dziennego zakresu o 00:00 to 1,26799 (zaokrąglenie do 1,2680), bieżąca cena wynosi 1,2661. Obserwujemy silny trend niedźwiedzi, można go potwierdzić innymi wskaźnikami. Cena przeszła w dół prawie 20 punktów przy średniej zmienności 77 punktów. Zgodnie z teorią jeśli linia cenowa jeszcze nie przeszła 50% Average True Range, można otwierać transakcję w kierunku trendu. Punkt wejścia na rynek dla krótkiej pozycji to bieżąca świeca.

Jeśliby cena przeszła ponad 50% ATR, warto przeczekać. Przy przechodzeniu 70-80% dziennego ATR jest zasadne rozpatrzenie możliwości otwarcia transakcji w przeciwną do trendu stronę. Metoda nie jest idealna, ale można ją rozpatrywać jako wariant określenia punktów wejścia na rynek i kierunku ruchu ceny.

Wskaźnik ATR na MetaTrader 4

Na MetaTrader 4 i MetaTrader 5 Average True Range wchodzi w liczbe podstawowych. Miżna go znaleźć w menu “Wskaźniki/Oscylatory”.

Ustawienia ATR dla MT4

Tu podstawowym parametrem jest okres. W oknie można ustalić górny i dolny poziom. Dobrze, jeśli trzeba wizualnie porównać zmienność poprzednich okresów z bieżącym. Liczbowe wartości trudno jest zapamiętać, prościej zanotować poziomy i, szybko przejrzawszy wykres, ujrzeć zakresy odchylenia od bieżącej wartości. Na wykresie będzie odzwierciedlać się tylko ustalony w ustawieniach zakres.

W zakładce “Poziomy” można ustawić ustaloną wartość poziomu, na wykresie pojawi się on w postaci linii horyzontalnej. Np. czerwonej, jak na poniższym screenie.

Jedną z wad odzwierciedlenia wskaźnika na MT4 to fakt, że obok jego nazwy (niebieski prostokąt) wskazuje się tylko bieżącą jego wartość, przy przesunięciu myszką nie zmienia się ona. Trzeba nakierować na wybrany punkt kursor i poczekać na pojawiające się okno, czyli wywołać “Okno danych” (Ctrl+D).

“Odzwierciedlenie” w oknie ustawień to wariant ustawienia wskaźnika na wybranych interwałach. Np. analizujecie wykres na kilku interwałach i potrzebujecie ATR tylko na dziennym wykresie. Zaznaczacie D1 i podczas przełączania na inne interwały wskaźnik znika.

W Internecie można znaleźć modyfikacje wskaźnika. Ze strony MQL5 można pobrać ATR Ratio (stosunek szybkiego wskaźnika średniego rzeczywistego zasięgu do wolnego). Szablon dodawany jest do platformy. Jeśli trzeba rozpatrzeć zmodyfikowane wersje i strategie na ich podstawie, piszcie w komentarzach.

Ustawienia Wskaźnika ATR na platformie online LiteForex

Jak zainstalować Wskaźnik ATR na platformie LiteForex:

1. Na głównej stronie w górnym menu wybrać “Pierwsze kroki/Otwórz konto demo”. Tu otrzymujecie dostęp do platformy online LiteForex, rejestracja nie jest wymagana.

2. Kliknąć w lewym menu “Handluj”. Wybrać instrument handlowy. Np w zakładce “Waluty” parę walutową EUR/USD.

3. Na wykresie cenowym, który się pojawił kliknąć “Wskaźniki”, wybrać ATR.

Ustawienia wskaźnika ATR na platformie on-line LiteForex

Ustawień jest niewiele: 

1. Głębokość (okres)

W podstawowej wersji ustawiony jest okres “14”, narzędzie wykorzystuje dane z ostatnich 14 świec. Dla krótkiego interwału (do M15) lepiej zwiększyć okres, dla interwałów powyżej H4 - zwiększyć. Np. na forach traderów jest zalecenie dla interwału D1 wybierać okres “7”.

Warto również wziąć pod uwagę indywidualne właściwości aktywa: jedne pary są bardziej zmienne, inne - mniej. Np. dla aktywów z niską zmiennością jest zasadność obniżać okres dla większej wrażliwości instrumentu na zmianę notowań.

2. Wygładzanie

To rodzaj średniej kroczącej, leżącej u podstaw instrumentu. Przewidziano cztery warianty. ten parametr nie wpływa znacząco na budowanie linii wskaźnikowej, a wartości nieco się zmieniają i dla pewnych strategii o dużej dokładności ta kwestia może okazać się zasadnicza.

3. Dokładność

Parametr ma wartość od “0” do “8”, to liczba znaków po przecinku.

W zakładce “Styl” można zmienić odzwierciedlenie linii i jej kolor. 

W odróżnieniu od МТ4 obok nazwy wskaźnika odzwierciedla się wartość, na którą najedziemy kursorem. 

Jak stosować wskaźnik ATR

Najczęściej Average True Range stosowany jest w następujących przypadkach:

1. W celu określenia poziomów ustawienia Stop Loss. Odzwierciedlany poziom zmienności pokazuje zakres ruchu ceny. I granice tego zakresu mogą posłużyć jako punkt orientacyjny.

2. W celu określenia chwili pozycji neutralnej. Jeśli wartość ATR w porównaniu ze średnią zmiennością jest niska, na rynku panuje flat.

3. W celu określenia chwili zakończenia trendu. Im dalej linia cenowa wychodzi poza granice średniego rzeczywistego zasięgu, tym większe jest prawdopodobieństwo, że ruch się zakończy. 

Ustawianie zleceń Stop Loss

Stopy zwykle ustawiane są w rejonie lokalnych ekstremów z niewielkim odstępem od nich. Pytanie, jak prawidłowo określić, jakie ekstrema można nazywać lokalnymi i czy stopy nie będą narażone na szum cenowy. 

Zasada ustawiania Stop Loss przy pomocy ATR zakłada:

• Na stosunkowo krótkim interwale (М5-М15) odbywają się wizualne poziomy oporu i wsparcia wg najbardziej wyraźnych ekstremów. 

• Do wartości ceny ostatniego ekstremum świecy dodaje się/odejmuje wartość 2*ATR. Na otrzymanej odległości stawia się stop. Współczynnik “2” pod każdą parę dobierany jest oddzielnie. Zaleca się stawiać przynajmniej półtora ATR. Najlepszy ATR multiplier stop loss dla interwałów od Н1 — «3».

Jest i inna taktyka. Stop ustawia się na poziomie w chwili otwarcia transakcji (jako filtr można odjąć/dodać kilka punktów). W celu ustawienia Take Profit trzeba przełączyć się na starszy interwał i wziąć wskaźnik instrumentu z niego.

Metoda ta najlepiej działa na krótkich interwałach z szumem cenowym, chaotycznymi nie prognozowanymi ruchami linii cenowej w tę czy inną stronę. Zastosowanie wskaźnika pozwala na ustawienie stopów na bezpiecznym poziomie, pozostawiając w zakresie odstęp dla szumu cenowego.

Przykład:

Na trendzie spadkowym rysujemy poziom oporu w celu otwarcia transakcji w chwili jego przebicia, potwierdzonego formacją. W chwili odskoku otwieramy długa pozycję. Minimalna cena to 1,19588, ATR — 0,0005 czyli 5 punktów. Mnożymy jego wartość przez 2, odejmujemy od minimalnej ceny. Poziom ustawienia Stop Loss to 1,19488. Jak widać na screenie, linia cenowa nie doszła do tego poziomu, przetestowawszy poziom 1,19516, po czym poszła do góry.

Filtr pozycji neutralnej

Zarabiacie na trendzie w parze walutowej ze średnią dzienną zmiennością 80 punktów (tę wartość można obliczyć na kalkulatorach zmienności). Jeśli bieżąca zmienność wynosi mniej, niż 50% tego zakresu, ruch można nazwać flatowym. To znaczy, że jeżeli wskaźnik odpowiada 40 punktom i mniej, poszukiwanie punktów wejścia wg strategii trendowej nie jest realizowane. Żaden kierunek notowań raczej nie będzie długoterminowy.

Na ile taki wariant stosowania można nazwać uzasadnionym, to trudne pytanie. Po pierwsze liczba “50%” jest umowna i dobiera się ją pod każdą parę indywidualnie. Po drugie pozycja neutralna na wyższym interwale nie oznacza braku trendu na niższym.

Wadą narzędzia jest opóźnianie, obecne we wszystkich rodzajach średnich kroczących. Im większy jest okres, tym słabiej narzędzie reaguje na bieżącą zmianę notowań. Na przykład jeżeli ustawimy okres 50, będzie on wykorzystywać dane ostatnich 50 świec. Z drugiej strony mały okres doprowadzi do wzrostu liczby fałszywych sygnałów.

Przykład:

Średnia zmienność pary EUR/USD przez ostatni tydzień to 44,25 punku.

Na dziennym wykresie bieżąca wartość ATR to 61 punktów 4-znakowych notowań. Obecna zmienność powyżej średniej — można mówić o tym, że na rynku nie ma pozycji neutralnej i bieżący trend jest nieco przyspieszony w porównaniu z tygodniowym.

Określenie potencjalnych punktów odwrócenia trendu

Im większa jest amplituda fali wskaźnika w porównaniu z poprzednimi jego wartościami, tym większe jest prawdopodobieństwo odwrócenia linii cenowej.

Przykład:

Stosunkowo niska wartość ATR na dziennym wykresie nie dawała możliwości określenia obecności lub braku trendu. Trend wzrostowy był, ale jego prędkość była na tyle mała, że Average True Range nie pomógł w jego identyfikacji.

Gwałtowny wzrost wartości wskaźnika mówi: na rynku rośnie zmienność, kąt ruchu ceny staje się ostrzejszy, rośnie prędkość zmiany ceny, Traderowi pozostaje tylko dokonać prognozy kierunku trendu.

Osiągnięcie przez ATR maksimum i odwrócenie świadczy o zmienności. Zwróćcie uwagę: podczas wzrostu linii wskaźnikowej trend zdążył zmienić kierunek. Przypomnę: Average True Range pokazuje nie kierunek ceny, a stosunkową prędkość jej zmiany. Powrót wskaźnika do swoich bieżących minimów oznacza spadek prędkości zmiany ceny, następuje flat lub powolny ruch trendu.

Jest jeszcze jeden wariant określenia punktów odwrócenia. Wartość średniego rzeczywistego zasięgu porównywana jest do tego, jaką jego część przeszła linia cenowa od początku interwału do chwili obecnej. Porównania dokonuje się na młodszym interwale.

Przykład. Na interwale godzinowym jest wartość ATR. To średni rzeczywisty zasięg dla ruchu cenowego w ciągu godziny. Przyjmujemy go za 100%. Przechodzimy na interwał minutowy, szukamy początku bieżącej godziny. Oceniamy, jaka odległość została pokonana przez cenę od początku godziny do bieżącego momentu:

• Jeżeli linia cenowa przeszła ponad 70%, istnieje prawdopodobieństwo odwrócenia maksimum, rozpatrujemy możliwe otwarcie przeciwnej pozycji.

• Jeśli linia cenowa przeszła mniej, niż 30%, rozpatrujemy możliwość otwarcia transakcji zgodnie z trendem.

• Jeżeli przebyta droga wynosi 30-70% zakresu, z otwarciem transakcji lepiej się nie spieszyć.

Liczby w procentach to punkt orientacyjny. Dobierane są dla każdego aktywu indywidualnie.

Strategie z zastosowaniem wskaźnika ATR 

Handel wg kilku interwałów z poziomami i ATR. WIększość strategii już została opisana powyżej. Pokażę, jak je stosować w praktyce.

Krok 1. Analiza długiego interwału

Otwieram dzienny interwał pary walutowej GBP/USD i sprawdzam obecność trendu.

NA wykresie widać silny stały trend, który rozpoczął się po gwałtownym drawdown. Zwróćcie uwagę na gwałtowny wzlot ATR w chwili trendu spadkowego, można tu byłoby zarobić na krótkiej pozycji. Na chwilę obecną obserwujemy kontynuację płynnego wzrostu, jest kilka rosnących świec z rzędu ze stosunkowo niewielkim ciałem. Wg danych Average True Range nie ma mocnej zmienności, można liczyć na dalszy płynny wzrost. Średni rzeczywisty zasięg to 92 punktu.

Krok 2. Analiza interwału krótkoterminowego

Przechodzę na wykres M15 i patrzę, ile na daną chwilę punktów przeszła cena od momentu otwarcia dnia.

O 00:00 cena otwarcia wynosiła 1,38988. Rano zdążyła przejść prawie 55 punktów i wrócić. ATR pokazuje wysoki poziom bieżącej zmienności. Dzienny zakres wynosi 92 punkty i cena znajduje się niedaleko od początku dziennego ruchu, można założyć, że ruch wzrostowy przedłuży się.

Krok  3. Otwarcie transakcji

Powtórzę: decyzja o otwarciu długiej pozycji uwarunkowana jest następującymi faktami:

• Na dziennym wykresie obserwujemy powolny trend wzrostowy z niewielką zmiennością.

• Na wykresie М15 obserwuje się poziom oporu, od którego cena dopiero co odskoczyła do góry.

• Cena przeszła około 50% dziennej zmienności i częściowo skorygowała się na początku dziennego zakresu.

Otwieram transakcje po cenie 1,39236 (około 25% dziennego zakresu, który wynosi 92 punkty), Stop Loss to bieżący ATR*2, co daje 14 punktów. Choć możliwe, że lepiej byłoby wykorzystać współczynnik 3, aby Stop Loss okazał się nieco poniżej ceny otwarcia zakresu 1,38988. Take Зrofit to 75% dziennego ATR.

Określenie rozmiaru pozycji jest indywidualne, zależy od celów i sumy depozytu.

Zamykać transakcję można wg Take profitu lub gdy pojawi się oczywista formacja odwrócona. Choć do 50% dziennego Average True Range jej nie powinno być. W wyrażeniu pieniężnym zysk docelowy to $5.

Krok 4. Zamknięcie transakcji

4.1. Wariant konserwatywny.

Tu cele u każdego są indywidualne. Początkującym traderom radziłbym nie czekać na zadziałanie Take Profitu i brać bieżący zysk przy pierwszym odwróceniu.

Jeżeli widzicie, że na wysokiej zmienności cena nijak nie może wybrać kierunku, jak w tej sytuacji, zamykajcie transakcję. Cena zamknięcia to 1,39385. Otrzymany zysk przez 2,5 godziny to około 15 punktów bez uwzględnienia spreadu.

4.2. Wariant agresywny

Celem jest wzięcie maksymalnego profitu zgodnie z teorią ATR. Nie spieszę się z zamykaniem transakcji. W efekcie zamyka się ona wg Stop Loss ze stratą w kwocie $1,51. Analiza rynku pokazuje, że dopuszczony jest błąd. Wysoka zmienność rynku jest, ale na rynku doszło do zmiany trendu. Strzałką na screenie poniżej zaznaczono punkt otwarcia transakcji.

Dzienna świeca jest spadkowa. I otwieram przeciwną transakcję zgodnie z tą samą zasadą: cena otwarcia o 00:00 (1,38988) to początek zakresu zmienności, ale tren teraz jest spadkowy. Można podwoić zakres pozycji.

30 minut mi wystarczyło, żeby zamknąć stratę z pierwszej transakcji i zarobić $0,5. Zysk z drugiej transakcji został ustalony wg zasady psychologicznej, odzyskać stratę z poprzedniej transakcji.

Wniosek z sytuacji:

• ATR rzeczywiście pokazuje zmianę bieżącej zmienności. ALe przykład pokazał, że cena może w ciągu kilku godzin niejednokrotnie zmieniać kierunek ruchu. Można to wykorzystać w systemach handlowych Swing Tradingu.

• Na krótkim interwale do obliczenia Stop Loss lepiej zastosować nie większy mnożnik, niż “2”. Chociaż tę kwestię warto przedyskutować w komentarzach.

• Są dwie strategie wyjścia z rynku. Pierwsza - w ręcznym trybie przy pierwszym odwróceniu trendu. Druga - wg Take Profit, obliczonemu wg zakresu ATR. Jeżeli na koniec dnia transakcja wg Take profitu nie zamyka się, zamykamy ją ręcznie. Jeżeli transakcja zamyka się zgodnie ze stopem, tu szukamy możliwości otwarcia pozycji w przeciwnym kierunku.

Można zastosować lokowanie lub Trailing Stop.

Trailing Stop i ATR

Trailing Stop czyli stop kroczący to Stop Loss, który porusza się w ślad za ceną w stronę otwartej transakcji i pozostaje na zajętym poziomie, jeśli cena odwraca się.

Zmienność określana jest tylko przez zakres, który przechodzi cena przez ustalony czas. I przechodzić może ona go w obie strony. Jeżeli w chwili wyjścia ceny z pozycji neutralnej, potwierdzonego wzrostem Average True Range, otworzycie transakcję i ustawicie zwykły stop, cena może szybko osiągnąć przeciwny koniec zakresu zmienności i wrócić. Podobny przykład jest na screenie poniżej.

Average True Range zaczyna rosnąć i w punkcie “1”, można otwierać długa pozycję. Jeżeli trader będzie ciągle obserwować wykres, w punkcie “2” zamknie transakcję, orientując się na formacje. Jeśli przeoczy tę chwilę, to w punkcie “3” nie tylko straci on zysk, ale i będzie stratny. I cena przejdzie zakres zmienności w obie strony całego przez kilka godzin.

Zastosowanie ATR Trailing Stop pozwala na wzięcie choćby części zysku, unikając zamknięcia transakcji na wysokiej zmienności wg stopu. Zgodnie z teorią długość trailingu równa jest ATR*k, gdzie "k" to współczynnik zmienności, dobierany ręcznie. Najczęściej jego wartości równe są “2”, “2,5” czy “3”, im większy jest interwał, tym większy współczynnik.

Ten sam przykład. W punkcie “1” po cenie 1,26776 otwierana jest długa pozycja i zabezpiecza się trailingiem o długości  2*0,0006, co odpowiada 12 punktom, poziom ATR w chwili otwarcia transakcji. Jeżeli transakcja zostanie zabezpieczona przez trailing, ona automatycznie zamknie się w punkcie “2”. Jeżeli odjąć spread, zysk wyniesie około 15-17 punktów 4-znakowych notowań przez 2 godziny. Bez Trailing Stopu transakcja zamknęła się ze stratą 12 punktów bez uwzględnienia spreadu.

Jak ustawić Trailing Stop na terminalu LiteForex:

• Otwieracie transakcję “jednym kliknięciem”, ustawiając wielkość pozycji. 

• W dolnej części terminalu otworzyć menu “Portfel” i na otwartym zleceniu kliknąć “Zmiana”.

• W otwierającym się oknie modyfikacji zlecenia ustawić Trailing Stop.

ATR przy handlu akcjami

Na giełdzie zasada zastosowania narzędzia jest analogiczna. Average True Range ocenia aktywność handlową i stopień zainteresowania inwestorów tą czy inną akcją. Jeśli wartość wskaźnika rośnie, rośnie zmienność i zakresy handlowe, jeżeli wartość jest niska, na rynku mamy flat. Dodatkowo z ATR na Forex można zastosować wskaźnik zakresów, szklankę cen MT5, aby zobaczyć orientacyjne silne poziomy oporu i wsparcia.

Szczególnie przydatny jest wskaźnik w chwili pojawienia się raportów finansowych, komunikatu lub innych informacji statystycznych tej czy innej spółki. Z jego pomocą można zobaczyć:

• reakcję rynku. Na ile gwałtownie i mocno rynek zareagował na wiadomość.

• poziom zmienności rynku w przekroju poszczególnych przyczyn informacyjnych. Na jakie wiadomości rynek reaguje mocniej lub słabiej.

• siłę zmienności. Jak długo utrzymuje się wysoka zmienność po pojawieniu się statystyki.

• korelację. Jakie wiadomości są wzajemnie powiązane. Np. czy publikacja raportów finansowych Apple wpłynie na notowania akcji innych gigantów technologicznych.

Dodatkowym pomocnikiem jest kalendarz ekonomiczny oraz Kalendarium publikacji raportów finansowych.

Wady ATR

Wady Average True Range:

• Ma niską specyfikę zastosowania. Nie pokazuje kierunku ceny, nie jest narzędziem prognozowania. Daje tylko wyobrażenie o poziomie bieżącej zmienności w porównaniu z poprzednimi okresami.

• Opóźnia się, jest to specyfika formuły. ZMienność może zacząć rosnąć, ale wartości wskaźnika będą jeszcze niskie. CZas opóźniania to 1-2 świece. 

ATR może i wchodzi w grupę oscylatorów, ale lepiej go stosować razem z innymi wskaźnikami tej samej grupy, stochastic, MACD i t. d. Nie należy również stawiać na małe okresy: dla interwału godzinnego optymalny okres to 12-14.

Zakończenie

Wskaźnik zmienności potrzebny jest w profesjonalnym tradingu. Nie jest na tyle informacyjny, aby początkujący traderzy ujrzeli w nim sens w porównaniu z innymi narzędziami. Tym niemniej trzeba go znać i komuś ta wiedza się przyda przy opracowywaniu systemu handlowego.

Chcecie pobrać wskaźnik ATR bezpłatnie? Nie spieszcie się. Jest on na МТ4 i МТ5 jako podstawowy i można zdobyć z nim doświadczenie w handlu na koncie demo. Jeśli z jakiś powodów on “zleciał”, można przeinstalować platformę lub skopiować  jego plik instalacyjny z zainstalowanego na innym komputerze folderu MQL/Indicators. Nie zawsze także znajdziecie zainstalowany Average True Range na platformie handlowej LiteForex. Nie trzeba go instalować.

Mam nadzieję, że ten artykuł był dla Was użyteczny. Jeśli macie jeszcze pytania, zadajcie je w komentarzach. I powodzenia w tradingu!

P.S. Podobał się mój artykuł? Udostępnij go w sieciach społecznościowych, najlepszy sposób na podziękowanie:)