Efektywność metod Hommy była niezaprzeczalna — w jednym z okresów zawarł on 100 udanych transakcji z rzędu. Nic więc dziwnego, że analiza rynku za pomocą japońskich świec stała się jednym z najpopularniejszych narzędzi wśród traderów na całym świecie.
Mówiąc krótko, analiza oparta na japońskich świecach polega na:
1) Poszukiwaniu formacji świecowej
2) Określeniu jej położenia na wykresie
To właśnie drugi punkt często okazuje się kluczowy. Nawet doświadczeni traderzy popełniają typowy błąd — niemal natychmiast rozpoznają formację świecową na podstawie jej kształtu, ale nie zwracają uwagi na jej położenie, co jest sprawą zasadniczą.
Trzech Białych Żołnierzy
Przeanalizujmy tę formację na podstawie książki znanego autora Gregory’ego Morrisa „Japońskie świece. Metoda analizy akcji i kontraktów terminowych sprawdzona przez czas”.
Sprawdźmy, co pisze autor książki.
Wszystko wydaje się jasne i rzeczowe. Z jednym dużym „ALE” — we wszystkich znanych mi źródłach formacja „Trzech Białych Żołnierzy” jest uważana za formację odwrócenia trendu.
Załóżmy jednak, że posiadamy krytyczne myślenie i nie przyjmujemy wszystkiego na wiarę. Chcemy się o tym przekonać osobiście. I w tym momencie z pomocą przychodzi sam autor. :)
Szczegół nr 1
Przyjrzyjmy się formacji „Trzech Białych Żołnierzy” na konkretnym przykładzie. Faktycznie, po jej uformowaniu instrument rozpoczął pewny i długotrwały wzrost. Nieprzypadkowo podkreśliłem słowo „długotrwały”. To pierwsza subtelność — formacja „Trzech Białych Żołnierzy” jest zwiastunem początku silnego trendu. W tym konkretnym przypadku, po uformowaniu formacji, wzrost trwał przez kolejne trzy dni i następnie kontynuował się przez ponad miesiąc! Jest to interesująca obserwacja, którą każdy może zweryfikować — na podstawie zaledwie trzech dni możemy z dużym prawdopodobieństwem przewidzieć kierunek rynku na wiele kolejnych dni, a nawet tygodni.
Przeanalizujmy rzeczywisty przykład — tygodniowy wykres indeksu NASDAQ-100.
Widać, że po uformowaniu formacji „Trzech Białych Żołnierzy” cena kontynuowała wzrost przez kilka kolejnych miesięcy.
Szczegół nr 2
Jednak przyjrzyjmy się jeszcze raz wykresowi i spróbujmy odpowiedzieć na pytanie: czy rzeczywiście po uformowaniu tej formacji nastąpiło odwrócenie trendu? Odpowiedź brzmi: zdecydowanie NIE! Łatwo zauważyć, że odwrócenie miało miejsce znacznie wcześniej. To prowadzi nas do drugiej subtelności — formacja „Trzech Białych Żołnierzy” jest formacją kontynuacji trendu.
Może się wydawać, że to nieistotna uwaga, ale w rzeczywistości ma kluczowe znaczenie. To właśnie miejsce pojawienia się formacji świecowej decyduje o tym, czy faktycznie mamy do czynienia z formacją, czy nie. Dlatego nie należy szukać „Trzech Białych Żołnierzy” na samym „dnie” wykresu. Formacja pojawi się w pobliżu „dna”, ale już po zmianie tendencji. Dokładnie to widzimy na rysunku 3-71.
Szczegół nr 3. Struktura i wielkość świec
Po raz kolejny spójrzmy na książkę Gregory’ego Morrisa:
Tu autor ma absolutną rację we wszystkich swoich stwierdzeniach, ale można dodać kilka dodatkowych obserwacji:
1. Model będzie uważana za silniejszą, jeśli górne cienie świec będą bardzo małe lub zupełnie nieobecne.
Takie zjawisko świadczy o dużej przewadze kupujących.
W japońskich źródłach często przedstawia się ten model w następujący sposób:
Nad świecami praktycznie nie występują górne cienie.
W wielu źródłach można znaleźć twierdzenie: „Świece powinny być średniej wielkości, ponieważ zbyt duże korpusy mogą sugerować wykupienie rynku”.
Moim zdaniem, to bardzo wątpliwe założenie. Prawie każdy trend zaczyna się od silnego ruchu impulsowego. W tym przypadku duża wielkość świec w porównaniu do sąsiednich świec jest oznaką siły kupujących. Poza tym pojęcie „wykupienia” należy stosować do różnych rynków finansowych z dużą ostrożnością — w większym stopniu dotyczy ono rynku akcji, a w mniejszym wysoce płynnego rynku walutowego.
Szczegół nr 4. Realizacja formacji
Po raz kolejny sięgnijmy do przykładu z książki:
Łatwo zauważyć, że zanim cena przeszła w długotrwały trend wzrostowy po uformowaniu formacji, najpierw wykonała ruch korekcyjny. Z mojego doświadczenia wynika, że w większości przypadków należy oczekiwać właśnie takiego zachowania aktywa. Zdarza się wprawdzie (choć bardzo rzadko), że cena od razu przechodzi do wzrostów, ale jest to wyjątek.
Każdy trader podejmuje decyzję o działaniu indywidualnie. Ja osobiście preferuję poczekać na ruch korekcyjny i kupować po odbiciu. Jeśli cena nie wykonuje korekty i od razu rośnie, zazwyczaj pomijam takie sygnały. Rynek jest ogromny, nie ma sensu się spieszyć — zawsze pojawią się inne, dobre okazje do handlu. :)
Jeszcze jedno drobne spostrzeżenie: jeśli po uformowaniu tej formacji następuje ruch korekcyjny, bardzo rzadko schodzi on poniżej minimum środkowej świecy. To pozwala na zmniejszenie stop-loss przy otwieraniu pozycji. Osobiście staram się umieszczać stop-loss za ekstremum lub za silnym poziomem wsparcia/oporu.
Uzupełnienie
Formacja „Trzech Białych Żołnierzy” ma dwie pokrewne struktury: „Odbite Natarcie” oraz „Zaduma”.
Mimo że obie te formacje są blisko spokrewnione z „Trzema Białymi Żołnierzami”, nie stosuję ich w swojej strategii. Praktyka pokazuje, że oczekiwana skuteczność tych formacji jest nieco niższa niż w przypadku „Trzech Białych Żołnierzy”. Bardziej szczegółową analizę statystyczną można znaleźć w książce Gregory’ego Morrisa.
Podsumowanie
Model „Trzech Białych Żołnierzy” to formacja kontynuacji, a nie odwrócenia. To kluczowa uwaga, która pomoże w prawidłowym określaniu lokalizacji formacji – a to podstawa skutecznej analizy świec japońskich.;
Model „Trzech Białych Żołnierzy” sygnalizuje początek długotrwałego trendu. Pokazuje siłę kupujących, a jak wiemy, trendy niemal zawsze rozpoczynają się od silnych impulsów.
Model „Trzech Białych Żołnierzy” sygnalizuje początek długotrwałego trendu. Pokazuje siłę kupujących, a jak wiemy, trendy niemal zawsze rozpoczynają się od silnych impulsów. Formacja będzie silniejsza, jeśli górne cienie świec będą minimalne lub nieobecne. To dodatkowe potwierdzenie przewagi byków.
Dość często po uformowaniu się modelu „Trzech Białych Żołnierzy” następuje niewielka korekta, zwykle nieprzekraczająca minimum drugiej świecy. Jednak rynek nie daje gwarancji, więc zawsze należy uwzględniać możliwe odstępstwa.
Model „Trzech Białych Żołnierzy” ma dwie pokrewne struktury: „Odbite Natarcie” oraz „Zaduma”. Warto zaznaczyć, że obie te formacje mają cechy „Trzech Białych Żołnierzy”, jednak wymagają dodatkowego potwierdzenia, zanim można je uznać za sygnał do zawarcia transakcji. Z tego względu nie stosuję ich w swojej strategii tradingowej.
P.S. Podobał się mój artykuł? Udostępnij go w sieciach społecznościowych, najlepszy sposób na podziękowanie:)
Treść tego artykułu stanowi wyłącznie prywatną opinię autora i może nie pokrywać się z oficjalnym stanowiskiem LiteForex. Materiały publikowane na tej stronie mają wyłącznie charakter informacyjny i nie mogą być traktowane jako porada inwestycyjna ani konsultacja w rozumieniu dyrektywy 2014/65/UE.
Zgodnie z przepisami prawa autorskiego artykuł ten jest chronionym obiektem własności intelektualnej, co obejmuje zakaz kopiowania i rozpowszechniania bez zgody.
