Wstęp do analizy VSA
Zakresy handlu, Nagromadzenie, Dystrybucja, Silni i Słabi posiadacze, Kulminacja zakupu i sprzedaży
Moi Drodzy!
Z danego postu zacznę opowieść o zadziwiającej metodzie analizy rynku wg zakresów Volume Spread Analysis (VSA), opracowanej przez znanego amerykańskiego finansistę Toma Williamsa i opublikowanej przez niego w książce „Master the Markets”. Dane podejście jest niestandardowe i proponuje traderom spojrzeć na to, jak poważni gracze manipulują tłumem.
Aby mój artykuł nie okazał się banalnym streszczeniem książki, w danej serii położę nacisk właśnie na praktyczną stronę problemu, z tradycyjnym dla mnie nastawieniem na rynki kryptowalutowe. Stosować daną metodę można na dowolnym instrumencie, przykładami dla mnie będzie para BTCUSD.
W ramach lekcji rozpatrzymy teoretyczne zasady tworzenia cen na rynku i dowiemy się, jaki wpływ mają gracze z dużym kapitałem. Tu będą dane podstawowe określenia, którymi będziemy operować w ciągu całego kursu, dlatego dla wszystkich, kto interesuje się tematem VSA i lepiej rozumieć działania dużych graczy. Dany blok informacji jest obowiązkowy.
Na koniec pokażę na przykładach jedną z bazowych zasad czytania rynku, pozwalającą określić jego siłę.
I tak, rozpoczynamy znajomość.
Czym są zakresy handlu?
Nawet jeśli dopiero zaczynacie swoja przygodę z tradingiem, to z pewnością słyszeli następującą formułę: „Rynek idzie do góry, kiedy popyt przeważa nad podażą. I odwrotnie, rynek idzie w dół, kiedy podaż przewyższa popyt”. Rozpatrzymy zawarte w tym twierdzeniu zasady, które pomogą nam głębiej zrozumieć, o czym mówią zakresy.
Dla tych czytelników, którzy nie zetknęli się z podobnym terminem wyjaśnię, że zakres prezentuje sobą charakterystykę aktywności rynkowej w określonym okresie. Przede wszystkim należy zrozumieć, że rozpatrywany w izolacji zakres nie ma szczególnej wartości. A porównanie bieżącego zakresu z charakterystykami poprzedniego dnia, sprzed tygodnia czy miesiąca już daje wyraźniejsze rozumienie zmian aktywności graczy.
Aby zrozumieć zachodzące na rynku procesy jeszcze głębiej, zestawimy zmianę zakresu ze spreadem cenowym. Da to nam rozumienie tego, w jaki sposób nastawieni są poważni gracze: w niedźwiedzi czy byczy sposób. Przypomnę, że spread jest różnicą między cenowym maksimum a minimum na wybranym interwale czasowym.
Dla poglądowości na wykresie powyżej zaznaczyłem wielkość spreadu niebieskim kolorem dla pary BTCUSD za październik.
W praktyce ruch ceny nie zawsze pokrywa się z obecną aktywnością na rynku. Częste są przypadki, kiedy przy nieznacznym zwiększeniu zakresu cena gwałtownie idzie do góry, czym zaskakuje wielu początkujących traderów. Ale jeśli wprowadzić pojęcie bezwładności, to wszystko staje na swoje miejsca. W podobnym sytuacjach rynek można porównać a samochodem, który z dużą prędkością będzie przez pewien czas jechać pod górę nawet, jeśli kierowca puścił pedał gazu.
Czym jest Volume Spread Analysis?
Metoda VSA zapewnia kompleksowe podejście do badania rynku, ujawniając relacje wzajemne między wartością aktywu, spreadem a zakresami handlu. Ostatni wskaźnik pokazuje aktywność na rynku. Podczas, gdy spread mówi o amplitudzie ruchu cenowego.
Ustalając wzajemne stosunki między dwoma tymi charakterystykami dążymy do ujawnienia braku równowagi między popytem a podażą. Jest on w dużej mierze skutkiem transakcji, otwartych przez poważnych operatorów i w środowisku traderów uważany jest za jedną z poważnych przyczyn ruchu rynku w tę, czy inną stronę. Wiedząc z kolei o braku równowagi i prawdziwych przyczynach jego pojawienia się, z łatwością możemy prognozować kierunek dalszego ruchu cen.
Zasady ruchu aktywów na rynku
Zakresy, jak i trendy giełdowe również dzielą się na bycze i niedźwiedzie. Byczy zakres to zakres, który rośnie podczas ruchu ceny w górę i spada podczas ruchu w dół. Zatem niedźwiedzim zakresem nazywamy zakres, który rośnie przy ruchu ceny w dół i spada podczas byczego trendu cenowego.
W celu głębszego rozumienia procesów, zachodzących na rynku należy również zapoznać się z pojęciami nagromadzenia i dystrybucji.
Nagromadzenie (Accumulation) to procedura masowego skupu akcji powyżej ceny zakupu, bez istotnego podniesienia wartości aktywu do tej pory, aż u tradera nie pozostanie minimalna ilość akcji po bieżącej cenie. Zazwyczaj nagromadzenie ma miejsce po długim ruchu niedźwiedzim, kiedy ceny, które mocno spadły, wydają się dużym graczom najbardziej atrakcyjne.
Po tym, jak większość akcji zostaje wykupiona, na rynku praktycznie nie ma wolnych aktywów, które można byłoby sprzedawać przy ruchu ceny do góry. To znaczy, że faktycznie odbywa się neutralizacja oporu byczemu trendowi. Dlatego w takich wypadkach można liczyć na stabilność wzrostu cen do tej pory, aż poważni gracze nie uznają ich za wystarczająco wysokie dla sprzedaży nowo nabytych aktywów.
Dystrybucja (Distribution) jest to sprzedaż aktywów, która w idealnej sytuacji dokonuje się bez obniżenia wartości w stosunku do własnej ceny sprzedaży poważnych uczestników rynku. Dana operacja realizowana jest w celu notowania zysku na umownym szczycie byczego ruchu. Przy tym duzi gracze wystawiają zlecenia nie wg jednej notowanej wartości, a wg całego zakresu cen.
Jeśli wspólny zakres transakcji jest na tyle duży, że prowokuje spadek ceny aktywów, sprzedaż zostaje wtrzymana. Traderzy otrzymują jeszcze jedną szansę na korzystną sprzedaż papierów wartościowych na następnej fali do góry. Niedźwiedzi ruch zaczyna się, jak tylko profesjonaliści pozbywają się większości swoich aktywów, ponieważ rynek znajduje się bez ich potężnego wsparcia.
Teraz rozumiecie, że poważni posiadacze widzą od razu obie strony rynku, co daje im ogromną przewagę nad zwyczajnymi traderami. Aby jeszcze bardziej pogłębić Wasze rozumienie rynku, rozpatrzymy takie pojęcia, jak silni i słabi posiadacze.
Silni posiadacze to profesjonaliści, dysponujący wygodnymi pozycjami i będący w stanie łatwo czytać rynek. Mimo swojego mistrzostwa, mogą oni otwierać więcej deficytowych transakcji, niż dochodowych, jednak szybko je zamykają, uważając straty za nieuniknione wydatki handlowe.
Słabi posiadacze to amatorzy, przywiązani do swojego kapitału i dlatego podejmujący emocjonalne decyzje, które często nie mają nic wspólnego z zdrowym rozsądkiem. Często są pod naciskiem rynku, kiedy ceny odwracają się przeciw nim, z powodu czego ponoszą duże straty.
Łącząc oba te pojęcia z opisanymi powyżej, otrzymujemy, co następuje. Pojawienie się byczego rynku odbywa się przez przekazanie papierów wartościowych przez słabych posiadaczy silnym i późniejsze ich nagromadzenie przez tych drugich. Przy czym słabi posiadacze ponoszą poważne straty. Z kolei rynek niedźwiedzi pojawia się w chwili przejścia akcji z rąk silnych posiadaczy w ręce słabych, w efekcie czego pierwsi otrzymują znaczny zysk.
Przy przejściu rynku z byczego stanu w niedźwiedzi i odwrotnie pojawiają się stany, nazywane kulminacjami zakupów i kulminacjami sprzedaży. Najkrócej rzecz ujmując są one niezgodnością popytu i podaży, a rezultacie której ma miejsce transformacja rynku.
Kulminacja zakupu pojawia się w chwili dużego popytu na aktyw i aktywnego pozbywania się akcji przez dużych graczy, z powodu czego dalszy wzrost staje się niemożliwy. Przy tym na byczym barze pojawia się wysoki zakres, towarzyszący nowym maksimom i szerokim spreadom. Na końcu kulminacyjnych zakupów, na ogół, ma miejsce zamknięcie na maksimum lub na środku świecy.
Kulminacja sprzedaży, jak już mogliście wywnioskować z nazwy, pojawia się w chwili ogromnej liczby sprzedaży. Charakteryzuje się ona wysokim zakresem na niedźwiedzim barze przy szerokim spreadzie i pojawieniu się nowego lokalnego minimum. W ostatniej fazie kulminacji zakupów zamknięcie świecy odbywa się przy jej minimum lub na środku.
Przyczyny odwrócenia cen
Istnieją tylko dwie główne przyczyny, w rezultacie których ma miejsce odwrócenie trendów długoterminowych na rynku:
1. Na fali paniki po gwałtownym spadku ceny, która często umacniana jest złymi wiadomościami, większość traderów instynktownie zaczyna sprzedawać. Z kolei profesjonaliści myślą inaczej, zadając sobie pytanie: „Czy poważni gracze mają zamiar masowo wykupować akcje na bieżących poziomach cenowych?”. Jeśli odpowiedź brzmi „tak”, to można mówić o obecności potężnego czynnika, wskazującego na siłę rynku.
2. Po znaczącym zrywie do góry w przypadku dobrych wiadomości, podstawowa masa traderów zaczyna gwałtownie kupować drożejące aktywa w nadziei na dalszy wzrost. W tej chwili ich profesjonalnych kolegów interesuje tylko gotowość poważnych graczy do sprzedaży wystarczającej ilości papierów wartościowych po bieżącej cenie dla zaspokojenia popytu. Jak już się zapewne domyśliliście, masowa sprzedaż jest oznaką słabości rynku.
Podstawy czytania rynku
Przede wszystkim należy rozumieć, że rynki poruszają się tak zwanymi fazami. Obserwując zmiany zakresów i cenowe spready, możemy zobaczyć, jak odbywa się przygotowanie do następnej fazy. Czas faz może być różny. Przy tym przyjęto uważać, że krótkie fazy prowadzą do niewielkich zmian podczas, gdy długie – do poważnych kroków. Również w procesie analizy będziemy rozdzielać spready na szerokie, wąskie i średnie, co pozwoli nam głębiej wniknąć w zachodzące procesy.
Określamy siłę rynku
Obróbką zleceń na zakup i sprzedaż zajmują się animatorzy rynku, specjalnie wyszkoleni ludzie, „tworzący” rynek. W celu spełnienia swoich funkcji animator rynku powinien posiadać dość duży pakiet akcji lub papierów wartościowych. Przy czym jeśli obserwuje się deficyt aktywów dla zrealizowania operacji na bieżącym poziomie cenowym, może on zmienić cenę do wygodniejszego poziomu.
Często spotykane są sytuacje, kiedy przy byczym ruchu udaje się otrzymać korzystniejszą cenę z „podłogi” giełdy. Czym taka hojność jest uwarunkowana? Nieprawdopodobną dobrocią animatorów rynku? Bynajmniej to nie jest tak. Tak naprawdę odbierana przez animatorów rynku wartość rynku jest o wiele niższa niż Wasza. Oni już mają wystarczają liczbę zleceń na sprzedaż i chcą ich się szybko pozbyć, oczekując odwrócenia trendu lub przynajmniej przejścia rynku w stadium niepewności.
Wielokrotne powtarzanie podobnych działań z innymi traderami wpłynie na wielkość spreadu w stronę zwężenia. To znaczy, że górna granica cen będzie minimalna. A jeśli animator ma bycze oczekiwania, to przeciwnie, może on w niekorzystny dla traderów sposób podnosić ceny zleceń na zakup. Przy wielokrotnym powtarzaniu prowadzi to do rozszerzenia spreadu, gdyż cena w ciągu dnia stale podnosi się w stosunku do początkowych wielkości.
Takim sposobem przy pomocy najprostszej analizy spreadu świecy możemy określić opinię tych, którzy widzą obie strony rynku.
Jeszcze jednym znamiennym momentem jest pojawienie się gapów czyli luk cenowych. Ten termin w analizie technicznej opisuje sytuację, kiedy pojawia się duża różnica między ceną zamknięcia poprzedniej świecy a ceną otwarcia bieżącej. Na przykład gap do góry układa się w czasie słabości rynku, aby wciągnąć maksymalną liczbę traderów w przegrane transakcje lub stworzyć dodatkowe napięcie. Na ogół gapy w górę znajdują się w okolicach nowych maksimów i towarzyszą im dobre wiadomości, z powodu czego u większości tworzy się opinia, że byczy ruch będzie trwał bardzo długo.
Należy zaznaczyć, że gapy można zobaczyć i na silnych rynkach. Jednak w podobnych przypadkach można zauważyć poważną różnicę w postaci rozległego flatu. Przy tym traderzy złapani w pułapkę w swego rodzaju kanale będą panikować, gorączkowo dążąc do wyjścia z rynku choćby po tej cenie, za jaką nabyli aktywa przy górnych granicach kanału. Inni kupili od razu, ale nie widzą żadnego poważnego ruchu do góry.
Z kolei profesjonalni traderzy uświadomią sobie zaistniałą sytuację i, grając na czas, to, co jest niezbędne do sprzedaży własnych aktywów, aby wesprzeć bycze nastroje, podnoszą ceny lub otwierają nową świecę z gapem do góry.
Spójrzmy a sytuację z szybkim podniesieniem cen na przykładzie dziennego wykresu BTCUSD. Czerwonym obszarem na wykresie zaznaczyłem niedostępnych traderów. Następnie idzie zaznaczony owalem gwałtowny skok cen w górę, będący skutkiem działań profesjonalistów, którzy w danej chwili mieli bycze poglądy. Przy czym skokowi towarzyszy gwałtowny wzrost zakresu. Pozwala to wnioskować, że ruch ceny nie jest kłamliwym manewrem i poważni gracze rzeczywiście widzą siłę rynku.
W większości przypadków szerokie spready ustawiane są, aby nie wpuścić głównej masy graczy na rynek. Natura ludzka jest taka, że zakup tego, co jeszcze wczoraj można było nabyć dużo taniej, wydaje się absurdem. Podobne manipulacje również wprowadzają w panikę uczestników rynku, otwierających na podstawie stabilnie pojawiających się w tym okresie złych wiadomości krótkie pozycje w okolicach ostatniego minimum.
Takim sposobem dokonujemy oczywistego wniosku. Wysoki zakres, towarzyszący znacznym podwyższeniu ceny, jest byczym zakresem. Przy czym zbyt wysokiego zakresu nie należy odbierać jako pozytywnego znaku, gdyż świadczy on o obecności podaży, mogącej przytłoczyć popyt. Co się tyczy niskich zakresów przy aktywnym ruchu ceny, to jest ewidentna oznaka ruchu – pułapki. W tym przypadku profesjonaliści odbierają rynek jako słaby, odmawiając wzięcie udziału w byczym ruchu. Wzmacniaczem danego sygnału będzie obecność flatu przed skokiem cen na niskich zakresach.
Należy również zwrócić uwagę na niewysokie wskaźniki zakresu na spadkowych barach. Jest to sygnał tego, że siła byczego trendu wciąż jest wielka i ruch do góry w przewidywalnej przyszłości będzie trwał.
Dla niedźwiedziego ruchu zasadne jest odwrotne twierdzenie. Można go uważać za prawdziwy w przypadku, kiedy na spadkowych barach obserwuje sę podwyższony zakres. Jeśli obserwujemy zbyt podwyższony zakres, to do takiego skoku należy odnosić się ostrożnie, gdyż wskazuje to na to, że popyt może stłumić podaż.
Jeśli na niedźwiedzich świecach zakres zaczyna spadać, to zmniejsza się i nacisk sprzedaży, tzn. że profesjonaliści nie są zainteresowani dalszym ruchem ceny w dół. Rynek może przez pewien czas kontynuować spadek wg inercji, ale wkrótce z powodu deficytu podaży może dojść do gwałtownego skoku w górę.
Na wykresie powyżej w czerwonej strefie znajdują się niedostępni traderzy (flat). Następnie ma miejsce gwałtowny skok cen w dół przy podwyższeniu zakresu (początek zielonej strefy). Przy tym w ciągu całej, zaznaczonej zielonym kolorem, fazy zakres charakteryzuje się wystarczająco wysokimi znaczeniami, co świadczy o zainteresowaniu poważnych graczy niedźwiedzim trendem. Z prawej strony od zielonej strefy obserwujemy spadek zakresu. Przy tym wartość Bitcoina przez pewien czas wciąż spada wg inercji, co świadczy o słabości niedźwiedziego trendu.
Na tym kończymy.
Następna lekcja, w której pokażę jeszcze więcej sposobów czytania rynku, już została opublikowana. Subskrybujcie mój blog, aby niczego nie przegapić.
Życzę wszystkim powodzenia i dobrych zysków!
Mikhail @Hyipov
P.S. Podobał się mój artykuł? Udostępnij go w sieciach społecznościowych, najlepszy sposób na podziękowanie:)
Wykres cen BTCUSD w czasie rzeczywistym
Treść tego artykułu stanowi wyłącznie prywatną opinię autora i może nie pokrywać się z oficjalnym stanowiskiem LiteForex. Materiały publikowane na tej stronie mają wyłącznie charakter informacyjny i nie mogą być traktowane jako porada inwestycyjna ani konsultacja w rozumieniu dyrektywy 2014/65/UE.
Zgodnie z przepisami prawa autorskiego artykuł ten jest chronionym obiektem własności intelektualnej, co obejmuje zakaz kopiowania i rozpowszechniania bez zgody.
